Για την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόκειται για ζήτημα απόλυτης προτεραιότητας. Άλλωστε η ίδια έχει σπουδάσει Ιατρική και από τη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα στις Βρυξέλλες επιχειρεί να αναβαθμίσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο τον τομέα της Υγείας, που σήμερα αποτελεί εθνική αρμοδιότητα. Η πολιτική οικογένεια από την οποία προέρχεται, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), είχε αναγάγει την καταπολέμηση του καρκίνου σε ύψιστη πολιτική προτεραιότητα πριν από τις τελευταίες ευρω-εκλογές. Ένας λόγος παραπάνω για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επιδιώξει καλές ειδήσεις σε αυτό το μέτωπο, μετά τις αρνητικές εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και των εμβολιασμών.
«Ενώ προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε την πανδημία, πολλοί από εμάς δίνουν, σιωπηλά, μία ακόμη μεγάλη μάχη, τη μάχη απέναντι στον καρκίνο» αναφέρει η Ούρσουλα φον ντρε Λάιεν σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά της. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Έρευνα και τη θεραπεία του Καρκίνου κάθε χρόνο πεθαίνουν στην ΕΕ 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι από την επάρατη νόσο. Οι θετικές διαγνώσεις είναι περίπου δύο εκατομμύρια κάθε χρόνο. «Γι αυτό παρουσιάζουμε σήμερα τη δική μας στρατηγική. Ο αγώνας όσων υποφέρουν από καρκίνο, είναι και δικός μας αγώνας», λέει η πρόεδρος της Κομισιόν.
Ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία
Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, που παρακολουθεί τις ζυμώσεις για την «ευρωπαϊκή στρατηγική» μέσα από μία ειδική ομάδα εργασίας των ευρωβουλευτών για τον καρκίνο, αναφέρει ότι «τον περασμένο χρόνο είχαμε τρεις φορές περισσότερους νεκρούς από τον καρκίνο, παρά από την πανδημία. Σύντομα ο καρκίνος μπορεί να γίνει η κυριότερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη». Ασφαλώς δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με την πανδημία, η οποία άλλωστε είναι μεταδοτική, κάτι που δεν ισχύει για τον καρκίνο. Το γεγονός είναι πάντως ότι ο αριθμός των καρκινοπαθών αυξάνεται συνεχώς και, σύμφωνα με τη Βελγίδα ευρωβουλευτή Σίντυ Φράνσεν που συμμετέχει στην ίδια ομάδα εργασίας, «εάν δεν λάβουμε μέτρα, θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο, ίσως και κατά 25% μέχρι το 2035.»
Κι όμως, οι γιατροί λένε ότι ο καρκίνος μπορεί να νικηθεί, σημειώνει η DW. Στα επόμενα χρόνια θα διαθέσει τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ για να ενισχύσει την έρευνα, την έγκαιρη πρόληψη, αλλά και τη θεραπεία του καρκίνου. Πρωταρχικός στόχος της είναι επίσης να απαλειφθεί το χάσμα Βορρά-Νότου και Ανατολής-Δύσης όσον αφορά την αντιμετώπιση της επάρατης νόσου. Οι εκτιμήσεις των ειδικών δείχνουν ότι στη νότια, αλλά και στην ανατολική Ευρώπη είναι λιγότερες οι πιθανότητες για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Για παράδειγμα οι πιθανότητες ενός καρκινοπαθούς στη Σουηδία να επιβιώσει άλλα πέντε χρόνια με την επάρατη νόσο ανέρχονται στο 68%, ενώ το ανίστοιχο ποοστό στη Βουλγαρία είναι 38%.
Προτεραιότητα στην πρόληψη
Ιδιαίτερα για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας ή του παχέος εντέρου η Κομισιόν θέλει να εξασφαλίσει ότι μέχρι το 2025 θα εξετάζεται σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου το 90% όσων ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Και εδώ υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα κράτη-μέλη, καθώς στη Δυτική Ευρώπη τα προγράμματα αυτά είναι σε πλήρη εξέλιξη, ενώ στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία αποτελούν εξαίρεση.
Ένας ακόμη στόχος που αφορά την πρόληψη είναι να μειωθεί το ποσοστό των καπνιστών στο 5% μέχρι το 2040. Σύμφωνα με ερευνητές το κάπνισμα, με ποσοστό 15-20%, είναι ο μεγαλύτερος μη εξωγενής παράγοντας κινδύνου, τον οποίο ο ενδιαφερόμενος μπορεί να περιορίσει αποκλειστικά με δική του πρωτοβουλία. Σήμερα μόνο η Σουηδία καταγράφει τόσο χαμηλό ποσοσό καπνιστών στην ΕΕ. Στον αντίποδα βρισκεται η Ελλάδα, όπου το 35% του πληθυσμού καπνίζει. Μερικά ακόμη προληπτικά μέτρα: Περισσότεροι εμβολιασμοί για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε νεαρά κορίτσια και γυναίκες, μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, καλύτερες διατροφικές συνήθειες και μείωση της παχυσαρκίας. Όλα αυτά αποδεδειγμένα βοηθούν στην πρόληψη της επάρατης νόσου.
Φροντίδα για όσους επιβιώνουν στη μάχη με τον καρκίνο
Η στρατηγική της ΕΕ προβλέπει επίσης καλύτερη δικτύωση των εθνικών κέντρων για την καταπολέμηση του καρκίνου. Σύμφωνα με την Επίτροπο Υγείας Στέλλα Κυριακίδου «είναι πολλοί ακόμη οι άνθρωποι που δυστυχώς δεν έχουν έγκαιρη πρόσβαση στην πρόληψη και στη θεραπεία και αυτό πρέπει να αλλάξει. Το 40% των περιστατικών θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί». Η Επίτροπος επισημαίνει ακόμη ότι περίπου 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βγει νικητές στη μάχη με τον καρκίνο. Χρειάζονται όμως και εκείνοι ιδιαίτερη στήριξη, καθώς η μάχη με την επάρατη νόσο αλλάζει δραστικά τη ζωή και την καθνημερινότητά τους. Υπάρχουν και πρακτικές ανάγκες, καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν πλέον τόσο εύκολα να συμμετάσχουν σε ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα ή ακόμη και να λάβουν ένα τραπεζικό δάνειο. Και αυτό πρέπει να αλλάξει, επισημαίνει η Επίτροπος Υγείας.
Ο Φρανκ Ούλριχ Μοντγκόμερι, πρόεδρος του διεθνούς ιατρικού συνδέσμου World Medical Association, χαρακτηρίζει «φιλόδοξα» τα σχέδια της Κομισιόν και εκτιμά ότι «ο καρκίνος ποτέ δεν θα ηττηθεί ολοκληρωτικά, αλλά είναι πολύ σημαντικό να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από τον καρκίνο και αυτό μπορεί να γίνει με την πρόληψη, με την έγκαιρη διάγνωση και με σύγχρονες, συνδυαστικές μορφές θεραπείας». Μιλώντας στην DW ο Μοντγκόμερι εκτιμά ότι «η Ευρώπη μπορεί να κάνει πολλά για να βοηθήσει στην πρόληψη και στη θεραπεία του καρκίνου, ιδιαίτερα στις πιο φτωχές χώρες της ΕΕ».
