Η οδήγηση σε ελεγχόμενη περιοχή Ταλιμπάν δεν απαιτεί πολύ χρόνο. Περίπου 30 λεπτά από τη βόρεια πόλη Mazar-e-Sharif, περνώντας από μεγάλους κρατήρες από βόμβες στο δρόμο, συναντάμε τον οικοδεσπότη μας: τον Haji Hekmat, τον δήμαρχο των Ταλιμπάν στην περιοχή Balkh, περιγράφει ο ρεπόρτερ.
Αρωματισμένος και φορώντας μαύρο τουρμπάνι, είναι βετεράνος της ομάδας, έχοντας αρχίσει να ενώνεται με τους μαχητές τη δεκαετία του 1990 όταν κυβερνούσαν την πλειοψηφία της χώρας.
Οι Ταλιμπάν έχουν οργανώσει μια επίδειξη δύναμης. Παρατάσσονται και στις δύο πλευρές του δρόμου βαριά οπλισμένοι άνδρες, ο ένας μεταφέρει ένα εκτοξευτή χειροβομβίδων με προωθημένο πυραύλο και ένας άλλος ένα τουφέκι M4.
Η περιοχή Balkh ήταν κάποτε ένα από τα πιο ήρεμα μέρη της χώρας, τώρα έγινε ένα από τα πιο βίαια.
Η κατάσταση είναι η ίδια σε μεγάλο μέρος του Αφγανιστάν, όπως αναφέρουν. Η κυβέρνηση ελέγχει τις μεγαλύτερες πόλεις, αλλά οι Ταλιμπάν τις περικυκλώνουν, με παρουσία σε μεγάλα μέρη της υπαίθρου.
Οι Ταλιμπάν πιστεύουν ότι η νίκη είναι δική τους. Καθισμένος πάνω από ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι, ο Haji Hekmat διακηρύσσει, "έχουμε κερδίσει τον πόλεμο και η Αμερική έχει χάσει". Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να καθυστερήσει την απόσυρση των εναπομείναντων δυνάμεων των ΗΠΑ έως τον Σεπτέμβριο, που σημαίνει ότι θα παραμείνουν στη χώρα μετά την προθεσμία της 1ης Μαΐου που συμφωνήθηκε πέρυσι, προκάλεσε έντονη αντίδραση από την πολιτική ηγεσία των Ταλιμπάν. Ωστόσο, η ορμή φαίνεται να είναι με τους μαχητές.
«Είμαστε έτοιμοι για οτιδήποτε», λέει ο Haji Hekmat. «Είμαστε απόλυτα προετοιμασμένοι για ειρήνη και είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι για τζιχάντ». Καθισμένος δίπλα του, ένας στρατιωτικός διοικητής προσθέτει: «Η Τζιχάντ είναι μια πράξη λατρείας. Η λατρεία είναι κάτι που, όσο κι αν κάνει κανείς, δεν κουράζεται».
Τον τελευταίο χρόνο, υπήρξε μια προφανής αντίφαση στην «τζιχάντ» των Ταλιμπάν. Σταμάτησαν τις επιθέσεις εναντίον διεθνών δυνάμεων μετά την υπογραφή συμφωνίας με τις ΗΠΑ, αλλά συνέχισαν να πολεμούν με την αφγανική κυβέρνηση. Ο Haji Hekmat, ωστόσο, επιμένει ότι δεν υπάρχει αντίφαση. «Θέλουμε μια ισλαμική κυβέρνηση που κυβερνάται από τη Σαρία. Θα συνεχίσουμε την τζιχάντ μας μέχρι να αποδεχθούν τα αιτήματά μας».
Να σημειωθεί, ότι οι Ταλιμπάν δεν βλέπουν τον εαυτό τους ως μια απλή επαναστατική ομάδα, αλλά ως μια κυβέρνηση σε αναμονή. Αναφέρονται στους εαυτούς τους ως «Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν», το όνομα που χρησιμοποιούσαν όταν ήταν στην εξουσία από το 1996 μέχρι την ανατροπή τους μετά τις επιθέσεις της 9/11.
Τώρα, έχουν μια εξελιγμένη δομή, με αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για την επίβλεψη των καθημερινών υπηρεσιών στους τομείς που ελέγχουν. Ο Haji Hekmat, ο δήμαρχος των Ταλιμπάν, ταξιδεύει τους ρεπόρτερ του BBC.
Το δημοτικό σχολείο, είναι γεμάτο με νεαρά αγόρια και κορίτσια που γράφουν σε εγχειρίδια από δωρεές του ΟΗΕ. Όσο ήταν στην εξουσία τη δεκαετία του 1990, οι Ταλιμπάν απαγόρευαν την εκπαίδευση γυναικών, αν και συχνά το αρνούνται. Ακόμα και τώρα, υπάρχουν αναφορές ότι σε άλλες περιοχές τα μεγαλύτερα κορίτσια δεν επιτρέπεται να παρακολουθήσουν μαθήματα. Αλλά εδώ τουλάχιστον οι Ταλιμπάν λένε ότι το ενθαρρύνουν ενεργά.
«Εφόσον φορούν μαντήλα, είναι σημαντικό για αυτές να μελετάνε», λέει ο Mawlawi Salahuddin, υπεύθυνος της τοπικής επιτροπής εκπαίδευσης των Ταλιμπάν. Στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, λέει, επιτρέπονται μόνο δασκάλες και το πέπλο είναι υποχρεωτικό. «Αν ακολουθούν τη Σαρία, δεν υπάρχει πρόβλημα».
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός, ότι τοπικές πηγές είπαν ότι οι Ταλιμπάν αφαίρεσαν μαθήματα τέχνης και υπηκοότητας από το πρόγραμμα σπουδών, αντικαθιστώντας τα με ισλαμικά μαθήματα.
Σε μια κοντινή κλινική υγείας, που διευθύνεται από έναν οργανισμό βοήθειας, η κατάσταση είναι παρόμοια. Οι Ταλιμπάν επιτρέπουν στις γυναίκες να εργάζονται, αλλά πρέπει να έχουν έναν άντρα-συνοδό τη νύχτα και οι άνδρες και οι γυναίκες ασθενείς έχουν διαχωριστεί. Αντισύλληψη και πληροφορίες σχετικά με τον οικογενειακό προγραμματισμό είναι άμεσα διαθέσιμες.
Οι Ταλιμπάν θέλουν να τους δουν με πιο θετικό «μάτι», οι πολεμικοί ανταποκριτές, ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες για τις απόψεις των Ταλιμπάν για τα δικαιώματα των γυναικών. Η ομάδα δεν έχει καθόλου γυναικεία εκπροσώπηση και τη δεκαετία του 1990 εμπόδισε τις γυναίκες να εργαστούν πέρα από το σπίτι.
Οι υπερ-συντηρητικές αξίες των Ταλιμπάν συγκρούονται λιγότερο με τις αξίες στις περισσότερες αγροτικές περιοχές, αλλά πολλοί, ιδιαίτερα στις πόλεις, φοβούνται ότι οι Ταλιμπάν θέλουν να αναστήσουν το βάναυσο Ισλαμικό Εμιράτο της δεκαετίας του 1990, υποτιμώντας τις ελευθερίες με τις οποίες μεγάλωσαν πολλοί νέοι τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
«Οι Ταλιμπάν πριν και οι Ταλιμπάν είναι τώρα οι ίδιοι. Επομένως, συγκρίνοντας τον καιρό που ήταν στην εξουσία με τώρα - τίποτα δεν έχει αλλάξει», λέει ο Haji Hekmat. «Αλλά», προσθέτει, «υπάρχουν αλλαγές στο προσωπικό φυσικά. Μερικοί άνθρωποι είναι πιο σκληροί και μερικοί είναι πιο μετριοπαθείς. Αυτό είναι φυσιολογικό».
Οι Ταλιμπάν φαίνεται να είναι σκόπιμα ασαφείς για το τι εννοούν από την «ισλαμική κυβέρνηση» που θέλουν να δημιουργήσουν. Ορισμένοι αναλυτές το θεωρούν ως σκόπιμη προσπάθεια αποφυγής εσωτερικών τριβών μεταξύ σκληρών και πιο μετριοπαθών στοιχείων.
Η αεροπορική δύναμη, ιδίως εκείνη που παρέχεται από τους Αμερικανούς, υπήρξε κρίσιμη με την πάροδο των ετών για να συγκρατήσει την πρόοδο των Ταλιμπάν. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη μειώσει δραστικά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους μετά την υπογραφή συμφωνίας με τους Ταλιμπάν πέρυσι, και πολλοί φοβούνται ότι μετά την απόσυρσή τους, οι Ταλιμπάν θα τοποθετηθούν για να ξεκινήσουν στρατιωτική ανάληψη της χώρας.
«Αυτό είναι τζιχάντ», λέει, «είναι λατρεία. Δεν το κάνουμε για την εξουσία, αλλά για τον Αλλάχ και τον νόμο Του. Για να φέρουμε τη Σαρία σε αυτήν τη χώρα. Όποιος αντιτίθεται σε εμάς θα πολεμήσουμε εναντίον του», λέει ο Haji Hekmat στο BBC.
