Ενώ οι ανάγκες της αγοράς αυξάνονται, αρκετοί εγκαταλείπουν οικειοθελώς τις δουλειές τους, ενώ κάποιοι που θέλουν να εργαστούν αντιμετωπίζουν άλλα εμπόδια.
Όπως αναφέρουν οι οικονομολόγοι, ένας από τους λόγους έλλειψης εργατικού δυναμικού είναι οι αλλαγές στα δημογραφικά δεδομένα. Ο πληθυσμός γίνεται γηραιότερος και έτσι περισσότεροι βγαίνουν σε σύνταξη παρά μπαίνουν στην αγορά εργασίας.
Επίσης, εργαζόμενοι αδυνατούν να περάσουν τους ελέγχους στα σύνορα λόγω των περιορισμών που υπάρχουν για τους μετανάστες, ενώ έχουν αυξηθεί και οι οικονομικές απαιτήσεις και αυτές για ευέλικτο ωράριο.
Για παράδειγμα στις ΗΠΑ τα στοιχεία δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι είναι διατεθειμένοι να αφήσουν τις δουλειές τους ή να αλλάξουν επαγγελματικό προσανατολισμό. Τον Αύγουστο υπήρχαν 10,4 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας, ενώ αυτοί που άφηναν τη δουλειά τους ήταν 4,3 εκατομμύρια, ο μεγαλύτερος αριθμός από τον Δεκέμβριο του 2020.
Οι τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τις παραιτήσεις υπαλλήλων είναι αυτοί της διαμονής και της εστίασης, του χονδρεμπορίου και της κρατικής και τοπικής αυτοδιοίκησης.
Παγκόσμιο πρόβλημα και αιτίες
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στις ΗΠΑ, αλλά έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις, δημιουργώντας γενικότερο πρόβλημα στις αλυσίδες ανεφοδιασμού.
Οι οικονομολόγοι παρακολουθούν στενά το πρόβλημα και εκτιμούν τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει σε οικονομίες όπως των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της ευρωζώνης. Μάλιστα, σημειώνουν ότι, αν και η πανδημία σαφώς επιδείνωσε το πρόβλημα, οι ρίζες του εντοπίζονται πριν από αυτή.
Όπως επισημαίνουν, αν και προσφορά εργασίας υπάρχει και μάλιστα εταιρείες προσφέρουν και καλύτερους μισθούς για να προσεγγίσουν υπαλλήλους, αδυνατούν να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι τα νοικοκυριά έκαναν οικονομία εκμεταλλευόμενα και τους περιορισμούς για την εξάπλωση του κορονοϊού και έτσι δεν έχουν ανάγκη να επιστρέψουν άμεσα στη δουλειά.
Άλλοι πάλι, αποφασίζουν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, εκμεταλλευόμενοι και ειδικά προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης.
Επιπλέον, το κλείσιμο των συνόρων πάλι για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού περιόρισε τις μετακινήσεις μεταναστών.
Άλλο ένα πρόβλημα που εντοπίζουν είναι ο μικρότερος αριθμός γεννήσεων που, ως επακόλουθο, μειώνουν τον αριθμό των νέων που μπαίνουν στην αγορά εργασίας.
Μάλιστα, οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι το πρόβλημα αυτό μπορεί να επιβαρύνει τον πληθωρισμό και να αναγκάσει τη Fed να επαναξιολογήσει την πολιτική της όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων.
Κι αυτό γιατί οι επιχειρήσεις αναγκάζονται τα προσφέρουν περισσότερα για να προσελκύσουν εργαζόμενους, ή να πείσουν τους υπάρχοντες να μην συνταξιοδοτηθούν πρόωρα.
«Πονοκέφαλος» στη Βρετανία
Η Βρετανία έχει έναν παραπάνω λόγο να... πονά, ελέω Brexit. Αρκετοί ξένοι εργαζόμενοι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας και δεν επέστρεψαν, δημιουργώντας τεράστια εργασιακά κενά.
Η έλλειψη επηρέασε την κτηνοτροφία, τη γεωργία και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, προκαλώντας πανικό στους καταναλωτές και έλλειψη καυσίμων.
Αυτό ανάγκασε την κυβέρνηση να εκδώσει προσωρινή βίζα για οδηγούς φορτηγών, αλλά και να αυξήσει τους μισθούς για να προσελκύσει υπαλλήλους σε συγκεκριμένους τομείς, την ώρα που εντείνονται οι φόβοι για περαιτέρω αύξηση των τιμών ενόψει Χριστουγέννων.
Η εικόνα της ευρωζώνης
Και στην ευρωζώνη, όμως, η εικόνα δεν διαφέρει πολύ. Στις χώρες τις καταγράφονται σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας, με τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να δώσουν οικονομικά κίνητρα στους εργαζόμενους.
Η ING σημειώνει ότι όντας στο 7,5%, ο μέσος όρος ανεργίας είναι πλέον μόλις 0,4% πάνω από το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί από τον περσινό Μάρτιο.
«Περισσότερο από ποτέ, οι επιχειρήσεις ειδικά της βιομηχανίας αναφέρουν ότι η έλλειψη προσωπικού περιορίζει την παραγωγή», επισημαίνει η ING, που, αν και παραδέχεται ότι στην ευρωζώνη το πρόβλημα δεν είναι τόσο έντονο όσο στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, εμφανίζεται απαισιόδοξη για την εξέλιξη του φαινομένου...
