Η Πρωτοβουλία συγκροτήθηκε εν όψει της επετείου των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση και είναι το αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας κοινωφελών, πολιτιστικών και επιστημονικών ιδρυμάτων της χώρας και της Εθνικής Τράπεζας.

Στόχος της Πρωτοβουλίας είναι να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο η επέτειος της Επανάστασης θα πρέπει να αποτελέσει μία αφορμή εθνικού αναστοχασμού, με βάση το  αξίωμα ότι η Ιστορία αποτελεί πηγή έμπνευσης για το μέλλον. Με αυτό το πνεύμα σχεδιάστηκαν και προετοιμάστηκαν τα προηγούμενα δύο χρόνια μία σειρά δράσεις και εκδηλώσεις για την τριετία 2020-2022. 

Στο εσωτερικό, σε συνεργασία με επιστημονικούς, ερευνητικούς, πανεπιστημιακούς και πολιτιστικούς φορείς, διοργανώνονται συνέδρια, εκθέσεις και μουσικές εκδηλώσεις, ενώ θα υποστηριχθούν εκπαιδευτικά - ερευνητικά προγράμματα και υποτροφίες.

Στο εξωτερικό, σε χώρες που συνέδραμαν την Ελληνική Επανάσταση (Γαλλία, Ελβετία, Μ. Βρετανία, Ιταλία, Γερμανία), επιστημονικοί, πανεπιστημιακοί και πολιτιστικοί φορείς προγραμματίζουν διάφορες δράσεις (συναυλίες, συνέδρια, εκθέσεις, κ.α.), σε συνεργασία με την Πρωτοβουλία. Κάθε Ίδρυμα και η Τράπεζα διατηρούν τη φυσιογνωμία, την αυτονομία και τους στόχους τους και στηρίζουν δράσεις οι οποίες συνδέονται με αυτούς.

Όμως, όλοι θεωρούν ότι χρειάζεται να αναδειχθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ένα παράδειγμα συνεργασίας, διαλόγου και ενότητας. 

Η προετοιμασία του εγχειρήματος, τον συντονισμό του οποίου έχει ο κ. Ιωάννης Μάνος, Σύμβουλος στην Εθνική Τράπεζα, εξελίχθηκε τους προηγούμενους 23  μήνες από μια ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους των φορέων και με τη συνεργασία ενός σημαντικότατου αριθμού επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.