Οι κινήσεις της Παπαστράτος εντάσσονται στη στρατηγική του ομίλου να δημιουργήσει προϋποθέσεις για καλλίτερη ανταγωνιστικότητα των Ελληνικών ανατολικών καπνών που είναι απαραίτητα σε όλα τα χαρμάνια (american κλπ) αλλά και να επεκτείνει ένα κώδικα καλών πρακτικών που ήδη εφαρμόζει σε σειρά εκμεταλλεύσεων.
Επενδύσεις σε γεωπολιτικής σημασίας περιοχές
Σημειώνεται ότι η καπνοβιομηχανία PMI, μητρική της Παπαστράτος, την περίοδο 2013-2015 σκοπεύει να αυξήσει κατά 20% τη συνολική ποσότητα Ελληνικών καπνών ανατολικού τύπου, που απορροφά.
Έτσι, μόνο την τριετία 2013-2015 αναμένεται να δαπανήσει περί τα 150-200 εκατ. ευρώ για την αγορά ελληνκού καπνού ανατολικού τύπου.
Πάντως, παρά τις πιέσεις που δέχεται η νόμιμη αγορά καπνικών προϊόντων η εταιρεία Παπαστράτος παραμένει η ηγέτιδα δύναμη της αγοράς ελέγχοντας μερίδιο πάνω από 40%, το οποίο έχει αυξηθεί έστω και οριακά σε σχέση με πέρυσι.
Σε ό,τι αφορά την πορεία των οικονομικών μεγεθών της καπνοβιομηχανίας, τα στελέχη εμφανίζονται αισιόδοξα για βελτίωση των οργανικών αποτελεσμάτων με βάση τη μέχρι στιγμής πορεία, ωστόσο ακόμη δεν μπορούν να εκτιμήσουν εάν η φετινή χρονιά θα γυρίσει σε θετικό αποτέλεσμα.
Όπως αναφέρουν σε βασικό πυλώνα ανάπτυξης της πρωτογενούς παραγωγής μπορεί να εξελιχθεί η καπνοκαλλιέργεια των παραδοσιακών Ελληνικών καπνών Ανατολικού τύπου (Μπασμάς και Κατερίνη) ειδικά σε μειονεκτικές περιοχές και ευαίσθητες εθνικά περιoχές (Θράκη) από άποψη γονιμότητας και άρδευσης. Μετά τη συρρίκνωση που επήλθε λόγω της αποσύνδεσης του καπνού (που την αρχή του 20ου αιώνα αποτελούσε το 70% των Ελληνικών εξαγωγών) από το καθεστώς των επιδοτήσεων το 2006, πολλοί επιστρέφουν και πάλι αλλά με στόχο πλέον την ανάδειξη των μοναδικών ελληνικών ποικιλιών, που είναι απαραίτητες σε κάθε τσιγάρο υψηλής ποιότητας.
Λαίλαπα το λαθρεμπόριο
Ωστόσο, μεγάλο ανάχωμα για στήριξη της καπνοκαλλιέργειας εξακολουθεί να αποτελούν τα παράνομα προϊόντα καπνού τα οποία «ελέγχουν» το 20% της εγχώριας αγοράς, περίπου 4 δις. τσιγάρα, την ώρα που από το 2009, οπότε ξεκίνησε και το «μπαράζ» αυξήσεων φόρων, η νόμιμη κατανάλωση έχει μειωθεί κατά 40%, ενώ μόνο πέρυσι κατέγραψε πτώση 11% και μείωση 9% σημειώνεται από τις αρχές του έτους.
Το πρόβλημα της υπερφορολόγησης εξακολουθεί να αποτελεί το μεγάλο πρόβλημα του κλάδου όπως σημειώνουν όλοι οι παράγοντες της αλυσίδας. Σύμφωνα με τον Ιάκωβο Καργαρώτο, γενικό διευθυντή εταιρικών υποθέσεων της Παπαστράτος, "αντιλαμβανόμαστε τις δυσκολίες ωστόσο χρειάζεται μέτρο. Να υπολογίζουμε τις συνέπειες από την υψηλή φορολογία. Δεν είναι τυχαίο ότι περίπου 8.000-9.000 σημεία έχουν κλείσει'. "Έχουμε χάσει το μέτρο στη φορολογία των καπνικών προϊόντων", σημείωσε ο ίδιος.
Εξαγωγικός κλάδος
Σημειώνεται ότι ο κλάδος καταγράφει σήμερα 366 εκατομμύρια αξία εξαγωγών καπνών και τσιγάρων (στοιχεία για το έτος 2013). 60.000 οικογένειες, ζουν από τον καπνό συμπεριλαμβανομένων των αγροτών και των εργατών στις καπνοπαραγωγικές περιοχές, των εργαζομένων στη μεταποίηση και την καπνοβιομηχανία καθώς και των λιανεμπόρων καπνικών προϊόντων (περίπτερα / ψιλικά), ενώ σε 3,2 δισεκ. ευρώ υπολογίζονται τα έσοδα από ΦΠΑ ΕΦΚ, ενώ μια μέση εκμετάλλευση με παραγωγή 1,5 τόνου μπορεί να δώσει εισόδημα έως και 6.000 ευρώ σε ένα τετράμηνο εργασίας.
Πάντως από 100.000 τόνους ετησίως φτάσαμε στο 1/5 το 2009, ενώ σήμερα παράγονται 24.000 τόνοι ανατολικού τύπου και 6.000 Virginia κλπ. Πολλοί αγρότες, όπως ο Βασίλης Μενελεκλής πρόεδρος της ομάδας παραγωγών «Μενοίκιο» στην Προσοτσάνη, επενδύουν και πάλι λόγω του ότι ο "Μπασμάς δεν προδίδει ποτέ τον αγρότη από άποψη εισοδήματος".
Έτσι παράλληλα η Ομάδα Παραγωγών από την Προσοτσάνη Δράμας δοκιμάζει πιλοτικά αυτό το πρόγραμμα εκμηχάνισης της συλλογής και αποξήρανσης του καπνού, που στηρίζει η Παπαστράτος αλλά και σε συνεργασία ενός εκ των προμηθευτών του, την εταιρία Μισσιριάν. Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν μπορεί να εξαχθεί κάποιο άμεσα μετρήσιμο αποτέλεσμα γιατί το όλο project βρίσκεται στο αρχικό στάδιο αξιολόγησης.
Πάντως η καινοτομία κρίνεται επιβεβλημένη να εισαχθεί προκειμένου να μειωθεί σημαντικά το κόστος παραγωγής στη συλλογή και αρχική επεξεργασία των καπνών Ανατολικού τύπου αλλά και να αυξηθεί η παραγωγή. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν παράγοντες τόσο από την καπνοβιομηχανία Παπαστράτος, όσο και από τους καπνοκαλλιεργητές όσο και από τους μεταποιητές πρώτου σταδίου.
Σύμφωνα με στελέχη από την Παπαστράτος πρόκειται για μεθόδους παραγωγής που εφαρμόζονται πιλοτικά στην Ελλάδα και αφορούν σε πιστοποιημένο σπόρο και στην εκμηχάνιση της συλλογής και αποξήρανσης του καπνού. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας που βρίσκεται σε πειραματικό στάδιο είναι η μείωση του κόστους παραγωγής, η αύξηση της στρεμματικής απόδοσης, η οποία όπως εκτιμάται θα οδηγήσει σε αύξηση του εισοδήματος του παραγωγού.
Κατά το Νίκο Τζούμο, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρίας μεταποίησης ΜΙΣΣΙΡΙΑΝ, που ελέγχει το 40% της ελληνικής αγοράς φύλλων καπνού «τα ελληνικά ανατολικά καπνά είναι μοναδικά στον κόσμο και μπορούν να δώσουν εισόδημα σε περιοχές που οι άλλες καλλιέργειες, όπως το στάρι, υστερούν».
Στόχος της επιστημονικής ομάδας που ασχολείται με το συγκεκριμένο project είναι μέσω της διασφάλισης της ποιότητας των καπνών Ανατολικού Τύπου που παράγονται στην Ελλάδα να μπει στην «παραγωγή» η συγκεκριμένη μηχανή η οποία αναμένεται να μειώσει δραστικά το χρόνο συγκομιδής.
Γιώργος Αλεξάκης
