Από το 1995 συγκεντρώνει δωρεάν τρόφιμα, αναψυκτικά και είδη καθαριότητας από εταιρείες και ιδιώτες τα οποία στην συνέχεια μοιράζει δωρεάν σε ιδρύματα και συσσίτια αστέγων – απόρων, οι οποίοι τα έχουν απόλυτη ανάγκη. O κ. Δημήτρης Νέντας μιλά στο Reporter για τη δράση αλλά και την προσφορά της τράπεζας από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα.
-Πότε και πώς δημιουργήθηκε η Τράπεζα Τροφίμων στην Ελλάδα;
Η Τράπεζα Τροφίμων ήταν μια πρωτοβουλία του Γεράσιμου Βασιλόπουλου, η οποία υλοποιήθηκε το 1995, με αποκλειστικό σκοπό την διαχείριση τροφίμων που δεν μπορεί να απορροφήσει η αγορά, εξυπηρετώντας συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη.
Ο ίδιος ο Γεράσιμος Βασιλόπουλος σε συνέντευξη που είχε δώσει το 1994 στην κ. Παναγιωταρέα, ερωτώμενος αν ποτέ έχει πεινάσει, είχε πει χαρακτηριστικά: «Βεβαίως έχω βιώσει πείνα, φτώχεια και ξυπολησιά. Ήμασταν επτά παιδιά, και ζούσαμε με τους παππούδες και τους γονείς σε ένα σπίτι 50-60 τετραγωνικά. Ξεκίνησα από το χωριό μου 12 ετών, ξυπόλητος».
Σε ερώτηση της δημοσιογράφου για το αν θα νοικιάσει αποθήκη είχε διευκρινίσει πως θα αγοράσει. «Η Τράπεζα Τροφίμων δεν έχει καμία σχέση με τον Βασιλόπουλο. Αυτό είναι ίδρυμα ξεχωριστό. Θα αγοράσω την κατάλληλη αποθήκη, τα κατάλληλα γραφεία για να συνέρχεται το διοικητικό συμβούλιο, να δουλεύουν οι εθελοντές, να δομηθεί μια ευπρεπής κατάσταση».
-Ποιο είναι το συστατικό της επιτυχίας σας μέχρι σήμερα;
Η Τράπεζα Τροφίμων λειτουργεί αφοσιωμένη στον σκοπό της, έχοντας 3 βασικά πλεονεκτήματα:
(α) Διαθέτει εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, που της επιτρέπουν να διαχειριστεί άνετα, πολύ μεγάλες ποσότητες τροφίμων. Στεγάζεται σε έναν χώρο 1.500μ2, με θαλάμους ψύξης και κατάψυξης στον κόμβο του Αγ. Στεφάνου, που εξυπηρετεί τις μεταφορικές εταιρείες, ως σημείο διέλευσης.
(β) Έχει τεχνογνωσία 22 ετών στην αξιοποίηση τροφίμων για φιλανθρωπικούς σκοπούς, καθώς είναι το 1ο Ίδρυμα στην Ελλάδα με αποκλειστικό σκοπό την καταπολέμηση της πείνας και της σπατάλης.
(γ) Έχει διαμορφώσει ένα δομημένο δίκτυο, που περιλαμβάνει συσσίτια και ιδρύματα σε όλη την Αττική. Έτσι μεγάλες ποσότητες τροφίμων μπορούν να διακινούνται για φιλανθρωπικούς σκοπούς με μηδενικό κόστος σε ελάχιστο χρόνο.
Όλη η διακίνηση καταγράφεται με την χρήση κατάλληλου λογισμικού και μπορούμε να ξέρουμε κάθε στιγμή από πού προέρχεται και πού πηγαίνει κάθε ποσότητα τροφίμων.
- Πώς λειτουργεί η Τράπεζα Τροφίμων και τι έχετε προσφέρει μέχρι σήμερα;
Η Τράπεζα Τροφίμων δέχεται δωρεές σε τρόφιμα τα οποία είναι κατάλληλα για κατανάλωση και τα προωθεί μέσα από το δίκτυό της σε συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη. Τα προϊόντα αυτά μπορεί να έχουν κάποιο πρόβλημα στην συσκευασία ή ίσως δεν μπορεί να τα απορροφήσει η αγορά για διάφορους λόγους.
Αυτή την στιγμή δεχόμαστε δωρεές σε τρόφιμα από 90 εταιρείες τροφίμων, ενώ παράλληλα συμμετέχουμε σε επισιτιστικά προγράμματα. Από το 1995 έχουμε διακινήσει περισσότερους από 17.000 τόνους προϊόντων. Ειδικά, το 2016 η Τράπεζα Τροφίμων διακίνησε 110t γάλα, 61t ροφήματα, και 819t τρόφιμα τα οποία εκτιμώνται σε 1.638.400 μερίδες.
-Το κράτος σας έχει βοηθήσει; Ποιο είναι το αίτημά σας;
Από την Ίδρυσή της, η Τράπεζα Τροφίμων δεν έχει πάρει από κρατικά ή κοινοτικά κονδύλια ούτε ένα ευρώ! Προσπαθούμε να εργαστούμε με τους εθελοντές μας.
Ελαχιστοποιούμε τα έξοδα και περιορίζουμε τις ανάγκες του Ιδρύματος στις πλέον απαραίτητες, πληρώνοντας κανονικά και τους φόρους που μας αναλογούν.
Στις άλλες χώρες της Ευρώπης τα κράτη αγοράζουν τρόφιμα από διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια, και τα προσφέρουν στους τελικούς δικαιούχους μέσω οργανώσεων και κυρίως των Τραπεζών Τροφίμων.
Στην Ελλάδα, από το 2014 εμφανίζονται πολύπλοκα γραφειοκρατικά προβλήματα, και με τα λίγα που βλέπουμε, ίσως μέρος των διαθεσίμων κονδυλίων τελικά να χαθεί.
Δεν ζητάμε την διαχείριση των χρημάτων αυτών, αλλά θέλουμε το κράτος να τρέξει τις αγορές και να έχουμε ένα μέρος των τροφίμων, γιατί κι εμείς προσπαθούμε να στηρίξουμε 33.000 ανθρώπους.
-Κι από πού αντλείτε τα έσοδά σας; Με ποιους συνεργάζεστε;
Τα έξοδα καλύπτονται από τους τόκους του αρχικού κεφαλαίου που κληροδότησε στην Τράπεζα Τροφίμων ο ιδρυτής της. Παράλληλα υπάρχουν κοινωφελή ιδρύματα, εταιρείες και ιδιώτες που μας χρηματοδοτούν, είτε για την κάλυψη των λειτουργικών μας εξόδων είτε για ιδιαίτερα επισιτιστικά προγράμματα (Ίδρυμα Μποδοσάκη, Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, ΤΙΜΑ Κοινωφελές Ίδρυμα, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Ίδρυμα Π. & Α. Κανελλοπούλου, ΟΤΕ, ΑΒ Βασιλόπουλος, κ.α.).
Πολλές εταιρείες μας παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους, ενώ είναι πολύ σημαντική και η προσφορά μεμονωμένων συνανθρώπων μας.
Αυτό το οποίο οφείλουμε να τονίσουμε είναι η συνεχής προσφορά των εταιρειών. Έχουμε την υποστήριξη του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων.
Συνολικά, μας βοηθάνε με τρόφιμα 90 εταιρείες παραγωγής και εμπορίας τροφίμων, καθώς και αλυσίδες supermarket. Το θέμα είναι πολύ σημαντικό και δυστυχώς στην Ελλάδα δεν είμαστε αρκετά ευαισθητοποιημένοι. Είναι τραγικό να καταστρέφονται στις χωματερές, τρόφιμα τα οποία είναι κατάλληλα για κατανάλωση και την ίδια ώρα να υπάρχουν άνθρωποι που στερούνται.
-Πώς μπορεί κάποιος που επιθυμεί να βοηθήσει; Τι ανάγκες υπάρχουν και πού πρέπει να απευθυνθεί;
Οι ανάγκες σε τρόφιμα είναι αυξημένες. Δεν θέλουμε να πιέζουμε τις εταιρείες, γιατί κι εκείνες δίνουν τον δικό τους αγώνα, αλλά ξέρουμε ότι –αναπόφευκτα- ένα μέρος της παραγωγής δεν μπορεί να απορροφηθεί από την αγορά. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε δωρεές και από μεσαίες ή μικρότερες εταιρείες τροφίμων. Λαχανικά, φρούτα, θαλασσινά, δημητριακά, ζύμες, γαλακτοκομικά, χρειαζόμαστε τα πάντα.
Έχουμε ιδιαίτερες ελλείψεις σε ορισμένα προϊόντα όπως όσπρια, ρύζι, τοματοπολτό, γάλα. Έτσι, πραγματοποιούμε και συλλογές τροφίμων από πολίτες σε supermarket, σε σχολεία ή σε εταιρείες. Προσπαθούμε να δίνουμε το «παρών» εκεί που ενδεχομένως υπάρχει σπατάλη ή διάθεση για προσφορά.
-Ποιοι είναι οι στόχοι σας για τα επόμενα χρόνια; Οι δυσκολίες που έχετε αντιμετωπίσει στο εγχείρημά σας;
Ο στόχος είναι ένας. Να μπορούμε να δίνουμε τρόφιμα. Ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Θέλουμε να μιλάμε για το foodbanking, να ευαισθητοποιούμε ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους και να μας μάθουν περισσότερες εταιρείες τροφίμων, ως αναπόσπαστο μέρος στην αλυσίδα διακίνησης τροφίμων. Η «χωματερή» πρέπει να γίνει έσχατη επιλογή.
Μια άλλη προσπάθεια είναι η δημιουργία ενός δικτύου τραπεζών τροφίμων ανά την Ελλάδα. Υπάρχει ήδη η Τράπεζα Τροφίμων Θεσσαλονίκης η οποία κάνει σημαντική δουλειά.
Ελπίζουμε να βρούμε κι άλλες δομές στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας με ενδιαφέρον για λειτουργία τράπεζας τροφίμων. Από την εμπειρία και στις άλλες χώρες της Ευρώπης, βλέπουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να δουλεύουμε με συγκεκριμένη μέθοδο και συντονισμό. Ένα τέτοιο δίκτυο έχει πολλαπλά οφέλη.
-Η λειτουργία της Τράπεζας Τροφίμων στηρίζεται σε εθελοντές. Μιλήστε μας για το συναίσθημα του προσφέρειν και της αλληλεγγύης.
Πολλές φορές νομίζουμε ότι προσφορά είναι να εργαστούμε εθελοντικά για 2 ώρες πριν τα Χριστούγεννα, ή να χαρίσουμε κάποιο αντικείμενο. Εγώ νομίζω, ότι η προσφορά είναι κάτι πιο πλούσιο. Ένα δόσιμο του εαυτού σου. Της καλής διάθεσης που έχεις, μιας καλής κουβέντας που θα στηρίξει τον άλλο.
Αφιερώνει κανείς τον χρόνο του και την ενεργητικότητά του για να μπορέσει να προσφέρει κάτι καλό, ακόμα κι όταν δεν βλέπει τον τελικό ωφελούμενο. Ο εθελοντισμός και η προσφορά χρειάζονται πρόγραμμα, συνέπεια και διάρκεια.
Έχουμε ανάγκη από εθελοντές οι οποίοι θα προσφέρουν εργασία για 3 ή 4 ώρες την εβδομάδα, αλλά κάθε εβδομάδα. Να μπορεί κανείς να διοχετεύσει τον επαγγελματισμό του, μέσα από την εθελοντική προσφορά.