Οδηγίες για τον επαγγελματικό λογαριασμό, για την υποχρεωτική δήλωση του δίνει με εγκύκλιό της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Μεταξύ άλλων, παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με την κατάθεση σε αυτόν μετρητών, αλλά και πώς δηλώνεται ο λογαριασμός από συνδικαιούχους.

Στην εγκύκλιο οδηγό για τους επαγγελματίες αναφέρεται ότι:

1. Υπόχρεοι σε δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού είναι οι δικαιούχοι πληρωμής (φυσικά, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) με Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας, είτε κύριας είτε δευτερεύουσας, που περιλαμβάνεται στη λίστα της με αριθμ. 45231/2017 ΚΥΑ, και οι οποίοι αποδέχονται συναλλαγές από πληρωτές οι οποίοι δρουν για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα (Β2C συναλλαγές). Δεν είναι υπόχρεοι σε δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού, ακόμη και αν έχουν ΚΑΔ που περιλαμβάνεται στη λίστα της με αριθμ. 45231/2017 ΚΥΑ, οι δικαιούχοι πληρωμής που συναλλάσσονται με πληρωτές οι οποίοι δρουν στο πλαίσιο της εμπορικής, επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας (Β2Β συναλλαγές). Επισημαίνεται ότι υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικού Λογαριασμού υπάρχει και στην περίπτωση που διενεργούνται Β2Β συναλλαγές παράλληλα με Β2C συναλλαγές.

Οι δικαιούχοι πληρωμής υποχρεούνται να δηλώσουν το σύνολο των επαγγελματικών λογαριασμών τους σε περίπτωση που οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής διενεργούνται σε πέραν του ενός επαγγελματικούς λογαριασμούς.

Τα ανωτέρω ισχύουν αντίστοιχα και για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις της περ. στ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013.

2. Ο τετραψήφιος ΚΑΔ περιλαμβάνει όλη την ανάλυσή του σε υποκατηγορίες. Για παράδειγμα, ο ΚΑΔ 33.12 «Επισκευή μηχανημάτων» περιλαμβάνει όλους τους δικαιούχους πληρωμής που εκτείνονται στις υποκατηγορίες του.

3. Δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικού Λογαριασμού, όταν οι δικαιούχοι πληρωμής (φυσικά ή νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας.

4. Οι συναλλαγές με μετρητά κατατίθενται στον Επαγγελματικό Λογαριασμό από τον δικαιούχο πληρωμής με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3842/2010 (νυν ν.4537/2018).

5. Τραπεζικός λογαριασμός που τηρείται ως κοινός λογαριασμός με συνδικαιούχα πρόσωπα μπορεί να δηλωθεί ως επαγγελματικός μόνον από τον ένα από τους συνδικαιούχους.

6. Νομικό πρόσωπο και νομική οντότητα έχει τη δυνατότητα να δηλώσει ως επαγγελματικό λογαριασμό, τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο δικαιούχος είναι φυσικό πρόσωπο (νόμιμος εκπρόσωπος ή μέλος), αρκεί να δηλώνεται ως Επαγγελματικός Λογαριασμός μόνο από το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα.

7. Τραπεζικοί λογαριασμοί που τηρούνται ως ταμιευτηρίου, όψεως ή σε συνάλλαγμα, μπορούν να δηλωθούν ως Επαγγελματικοί Λογαριασμοί.

8. Οι δικαιούχοι πληρωμής (π.χ. δικηγόροι, λογιστές, ασφαλιστές, κλπ) που τηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς αποκλειστικά για πληρωμή υποχρεώσεων τρίτων, όπως ενδεικτικά φόρων, εργοδοτικών εισφορών, προκαταβολών, ασφαλίστρων, Δ.Ε.Η. κλπ, δεν δηλώνονται ως Επαγγελματικοί Λογαριασμοί.

9. Όσον αφορά αποκλειστικά τους μεσολαβητές είσπραξης, οι οποίοι δεν έχουν B2C συναλλαγές, αυτοί χρησιμοποιούν για τη διαμεσολάβησή τους τραπεζικούς λογαριασμούς τρίτων, δεν έχουν υποχρέωση δήλωσης των συγκεκριμένων λογαριασμών ως Επαγγελματικών Λογαριασμών (π.χ. πρακτορεία ΟΠΑΠ χωρίς άλλη δραστηριότητα).

10. Ιατροί που αμείβονται μέσω ΕΟΠΥΥ και όχι από τους ασθενείς τους δεν έχουν υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικών Λογαριασμών, καθόσον πραγματοποιούν B2B συναλλαγή (αμείβονται μόνο από τον ΕΟΠΥΥ). Εντούτοις, η υποχρέωση για δήλωση Επαγγελματικών Λογαριασμών παραμένει όταν πραγματοποιούν παράλληλα και Β2C συναλλαγές (αμείβονται από τους ασθενείς).

11. Κυρώσεις επιβάλλονται μόνο σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο εκπρόθεσμης δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού, σε περίπτωση που φορολογούμενοι δηλώσουν εκπρόθεσμα Επαγγελματικό Λογαριασμό χωρίς να υπάρχει υποχρέωση δήλωσης.

12. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο στην περίπτωση που από Λογαριασμό ο οποίος έχει δηλωθεί ως επαγγελματικός διενεργούνται συναλλαγές οι οποίες δεν αφορούν την εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου.

13. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση τροποποίησης ήδη δηλωθέντος επαγγελματικού λογαριασμού.

14. Δεν επηρεάζεται από τις διατάξεις των άρθρων 62-65 του ν. 4446/2016 και της ΚΥΑ με αριθμ. 45231/2017 η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 ν.4172/2013 για τους όρους και τις προϋποθέσεις έκπτωσης των δαπανών επιχείρησης.

15. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι όσον αφορά τη διατήρηση της μείωσης φόρου σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν.4172/2013, ισχύουν τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ 1062/2017 εγκύκλιο και επομένως, για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1005/2017 και αφορούν σε προσωπικά έξοδα που πραγματοποιούνται μέσω Επαγγελματικού Λογαριασμού, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο του τερματικού μηχανήματος (POS) κ.λπ.