Αυτό τόνισε μιλώντας στο Reporter ο Διευθύνων Σύμβουλος της ReDePlan AE Consultants, Μανώλης Μπαλτάς. Παράλληλα, έδωσε προτεραιότητα στα επιχειρηματικά πάρκα που θα εξυγιάνουν άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις και σημείωσε με έμφαση πως για να μη μείνουν «αδιάβατοι λασπότοποι», πρέπει να βρεθεί λύση και να μειωθεί η εισφορά σε χρήμα των ιδιόκτητων ακινήτων, λόγω ένταξης στο σχέδιο πόλης, ιδίως στις πολυμετοχικές εταιρείες ειδικού σκοπού.
Σημειώνεται ότι η εταιρεία του κ. Μπαλτά εκπόνησε μελέτη για λογαριασμό της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων (ΚΕΕ), για την ανάπτυξη 88 επιχειρηματικών πάρκων στην ελληνική επικράτεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, απαιτούνται 12 εκατ. ετησίως για την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου μέχρι το 2040.
Αναλυτικά όσα είπε στο Reporter:
Πώς μπορούν τα επιχειρηματικά πάρκα να στηρίξουν τη βιομηχανία και κατ' επέκταση την εθνική οικονομία;
«Είναι γεγονός ότι παρ’ όλο που η δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων αποτελεί διεθνώς την καθιερωμένη πρακτική προσέλκυσης επενδύσεων, στήριξης της βιομηχανικής παραγωγής και εν τέλει προστασίας του περιβάλλοντος, στην Ελλάδα υπήρξε σαφής προτίμηση της βιομηχανίας να χωροθετείται σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης, θεωρώντας ότι αυτό είναι πιο οικονομικό» επισημαίνει αρχικά ο κ. Μπαλτάς και προσθέτει:
«Τα επιχειρηματικά πάρκα στην Ελλάδα, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο χωροθετήθηκαν, αναπτύχθηκαν και λειτουργούν σήμερα, δεν έχουν καταφέρει να πείσουν για τα ουσιαστικά οφέλη που παρέχουν στις επιχειρήσεις. Όσο το θεσμικό πλαίσιο θα παρέχει δυνατότητες για εκτός σχεδίου δόμηση και η θεσμική και οικονομική στήριξη των πάρκων, ως επενδύσεων, θα παραμένει ατελής, τόσο θα υπάρχουν επιχειρήσεις που θα αξιολογούν ως συμφερότερη την εγκατάσταση των δραστηριοτήτων τους εκτός αυτών».
Συνεχίζοντας, ο κ. Μπαλτάς σημειώνει: «Παρ’ όλα αυτά, είναι προφανές ότι τα επιχειρηματικά πάρκα, ως προνομιακός χώρος ανάπτυξης καινοτομιών στη βάση της κυκλικής οικονομίας, μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν "κλειδί" για τη βιομηχανική ανασυγκρότηση της οικονομίας και την προσέλκυση επενδύσεων. Είναι εξίσου προφανές ότι αν η ελληνική βιομηχανία επιθυμεί να αποτρέψει τον αυτοαποκλεισμό της από τις διεθνείς αγορές που όλο και πιο επίμονα και επιτακτικά απαιτούν ορθή περιβαλλοντική και ενεργειακή διαχείριση, στην παραγωγή και την διακίνηση προϊόντων, πρέπει να επανεξετάσει τις προτιμήσεις της σχετικά με τη θέση εγκατάστασής της και να υποστηρίξει τα επιχειρηματικά πάρκα ως μοναδική λύση χωρικής οργάνωσης».
Πώς μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και το δίκτυο μεταφορών;
«Όσοι κινούμαστε στην αγορά της χωροθέτησης και αδειοδότησης των επιχειρήσεων, γινόμαστε, όλο και συχνότερα, δέκτες και μάρτυρες αιτημάτων δημιουργίας μεγάλων αποθηκευτικών χώρων, ενδεικτικού μεγέθους 40.000m2, από εγχώριους ή και διεθνείς παίκτες, άλλοτε του κλάδου της εφοδιαστικής και άλλοτε του real estate που τον αντιμετωπίζουν (τον κλάδο εφοδιαστικής) ως νέο ασφαλές και αναπτυσσόμενο πεδίο αξιοποίησης ακινήτων εισοδήματος» αναφέρει ο Διευθύνων Σύμβουλος της ReDePlan AE Consultants και συμπληρώνει ότι:
«Όλα γύρω μας μαρτυρούν ότι η εφοδιαστική αλυσίδα αναμένεται να εξελιχθεί σε δεσπόζουσα δύναμη ζήτησης μεγάλων χώρων επαγγελματικής εγκατάστασης. Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι το πλήθος και τα μεγέθη των υποδομών logistics που ζητάει η αγορά μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς μόνο αν αυτή η δυναμική συνδυαστεί με επενδύσεις στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων. Μόνο τότε, οι επιχειρήσεις της εφοδιαστικής θα καρπωθούν όλα τα θεσμοθετημένα κίνητρα και τα προνόμια, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητά τους.
Άλλη λύση δεν υπάρχει. Αρκεί να επισκεφθεί κανείς την Αχαρακτήριστη Ζώνη Ασπροπύργου που και πρόσφατα καταδικάστηκε θεσμικά σε περιβαλλοντικό και επιχειρηματικό μαρασμό, για να αντιληφθεί την τεράστια επιρροή της οργανωμένης χωροθέτησης στο δίκτυο μεταφορών».
Είστε ικανοποιημένος από τις ενέργειες της Πολιτείας;
«Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται μία σταθερή πορεία βελτίωσης του νομοθετικού περιβάλλοντος για τα επιχειρηματικά πάρκα. Το θέμα συγκεντρώνει υψηλή διακομματική συναίνεση και συμφωνία. Έχει μπει στο κέντρο προσοχής τόσο της προηγούμενης κυβέρνησης όσο και του σημερινού Πρωθυπουργού, ο οποίος το έχει θέσει ψηλά στην ατζέντα των επιλογών του ήδη από τη ΔΕΘ του 2018. Όλα τα στελέχη της ReDePlan, νιώθουμε ικανοποίηση βλέποντας ότι μετά από πολλά χρόνια προσπαθειών μας, αυτό που θεωρείτο «όνειρο» για την ελληνική πραγματικότητα, σήμερα, υιοθετείται ως χωροταξική πολιτική και αναζητούνται μέτρα που θα επιτρέψουν τη ρεαλιστική εφαρμογή του.
Όμως, για να είμαστε απολύτως ειλικρινείς η παραπάνω διακομματική πολιτική βούληση πρέπει να περάσει σε επίπεδο δράσεων και υλοποίησης με συγκεκριμένο οργανωτικό και διοικητικό τρόπο, μέρος του οποίου είναι και η βελτίωση του νομοθετικού περιβάλλοντος σε σημαντικά θέματα που παραμένουν "βαρίδια" στην εθνική προσπάθεια οργανωμένης χωροθέτησης των επιχειρήσεων» υπογραμμίζει ο κ. Μπαλτάς.
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να τηρεί μία περιοχή για να μπορέσει να φιλοξενήσει ένα επιχειρηματικό πάρκο;
«Χρειάζεται να δημιουργήσουμε επιχειρηματικά πάρκα, με τη μέγιστη δυνατή πληρότητα σε έργα υποδομής, σε περιοχές υψηλής ζήτησης και αναγκών της αγοράς, με εύλογες αξίες γης. Με συστήματα και δομές διαχείρισης (Facilities Management) αμοιβαίου οφέλους, που θα σέβονται και θα υπερασπίζονται τα συμφέροντα των εγκατεστημένων επιχειρήσεων, για να αποδείξουμε ότι διδαχτήκαμε από τα λάθη του παρελθόντος.
Αυτή τη φορά πρέπει να αποφύγουμε να χωροθετούμε πάρκα σε περιοχές, όπου η οικονομία και η αγορά δεν τα χρειάζεται. Και να δημιουργήσουμε δομές διαχείρισης που δεν θα επιτρέψουν ξανά τα πάρκα, να τροφοδοτούν με έσοδα τους φορείς διαχείρισης και τους ΟΤΑ των περιοχών τους με δημοτικά τέλη, για υπηρεσίες που δεν παρέχονται, αντί να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των επιχειρήσεων» τονίζει ο κ. Μπαλτάς και συμπεραίνει:
«Αν ΔΕΝ γίνει έτσι, το real estate της βιομηχανίας και εφοδιαστικής αλυσίδας είναι μοιραίο να αναπτυχθεί "εκτός σχεδίου". Μόνο που θα είναι ιστορικά ανεπίκαιρο και ακριβό, περιβαλλοντικά αναξιοπρεπές και ανταγωνιστικά ηττημένο. Και εμείς θα ξαναφωνάζουμε "ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε"».
Τελικά, πόσα χρήματα χρειαζόμαστε ως χώρα για να επιτύχουμε την κάλυψη όλων των αναγκών της σε πάρκα;
«Όπως ήδη έχει διαφανεί, υποστηρίζουμε σθεναρά την άποψη ότι απαιτείται θεσμοθέτηση στοχευμένων οικονομικών κινήτρων για τη μετεγκατάσταση επιχειρήσεων εντός επιχειρηματικών πάρκων. Ομοίως υποστηρίζουμε σθεναρά την οικονομική ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης αυτών, με προτεραιότητα στα επιχειρηματικά πάρκα εξυγίανσης στις άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις. Αν δεν βρεθεί λύση να μειωθεί η εισφορά σε χρήμα των ιδιόκτητων ακινήτων, λόγω ένταξης στο σχέδιο πόλης, ιδίως στις πολυμετοχικές εταιρείες ειδικού σκοπού, οι δεκάδες άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις θα παραμείνουν για χρόνια αδιάβατοι λασπότοποι» απαντά ο κ. Μπαλτάς.
«Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης της ΚΕΕ, που εκπονήθηκε από τη ReDePlan AE Consultants, προβλέπει την ανάπτυξη 88 επιχειρηματικών πάρκων στην ελληνική επικράτεια από τα οποία τα 55 είναι επιχειρηματικά πάρκα εξυγίανσης σε ισάριθμες άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, χρειαζόμαστε 730 εκατ. ευρώ για την πλήρη υλοποίησή του μέχρι το 2040. Απ’ αυτά, τα 250 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να είναι συγχρηματοδοτούμενα από δημόσιους πόρους. Αυτό σημαίνει ότι για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης της ΚΕΕ χρειαζόμαστε μόνο 12 εκατ. ευρώ το χρόνο. Θυμίζουμε ότι το ΕΠΑνΕΚ στην 6ετία 2014-2020 ανέρχεται στο ποσό των 4.7 δισ. ευρώ» προσθέτει.
Πώς αξιολογείτε τη διαδικασία που ακολουθείται για τα Οινόφυτα και το Θριάσιο;
«Με κάθε ευκαιρία δηλώνουμε την ικανοποίησή μας για το γεγονός ότι σιγά σιγά, πιάνουν τόπο προσπάθειες ετών της ReDePlan AE Consultants. Ο σχεδιασμός και οι κατευθύνσεις της μελέτης εξυγίανσης που εκπονήσαμε, για λογαριασμό της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, λαμβάνουν σάρκα και οστά.
Με την ειδική νομοθεσία των Οινοφύτων επιτυγχάνεται ένα ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον που καθιστά το εγχείρημα βιώσιμο και ανταποδοτικό, με την ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση των εγκατεστημένων επιχειρήσεων και των ιδιοκτητών γης.
Σκοπός πλέον είναι η ταχύτερη δυνατή υλοποίηση του σχεδιασμού που νομοθετήθηκε. Η ολοκλήρωση του επιχειρηματικού πάρκου εξυγίανσης στο σύνολό του, στους εύλογους χρόνους, που επιβάλλει η κάθε φάση που θα αποφασιστεί. Αυτό είναι το ζητούμενο προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα άναρχης και αναιτιολόγητης ανακατάταξης των αξιών γης στην περιοχή, καθώς και συνθήκες εγκλωβισμού και περιορισμού της ανάπτυξης των επιχειρήσεων της περιοχής λόγω μακροχρόνιας στασιμότητας στην ωρίμανση και κυρίως στην υλοποίηση και περαίωση του επιχειρηματικού πάρκου εξυγίανσης» σχολιάζει ο κ. Μπαλτάς σχετικά με το επιχειρηματικό πάρκο που σχεδιάζεται στα Οινόφυτα.
Αναφορικά με το Θριάσιο σημειώνει: «Δυστυχώς είμαστε στους ελάχιστους που είχαν προβλέψει την ταλαιπωρία αυτού του Εθνικού Σχεδίου όπως επιχειρήθηκε να υλοποιηθεί».
Πώς κυλούν τα πράγματα στην υπόλοιπη Ελλάδα;
«Χρειαζόμαστε περαιτέρω βελτίωση του νομοθετικού περιβάλλοντος σχετικά με την αδειοδότηση των επιχειρηματικών πάρκων σε περιοχές που έχουν μείνει στάσιμες εδώ και πολλά χρόνια, παρά τα έντονα προβλήματα που έχουν καταγραφεί. Κυρίως, όμως, χρειαζόμαστε ένα στιβαρό κυβερνητικό σχέδιο και ισχυρές δημόσιες πολιτικές που θα διακηρύξουν την υποστήριξη στην επιχειρηματικότητα και τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς, με σκοπό την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων και επιχειρηματικών πάρκων εξυγίανσης στις περιοχές των άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων.
Βασική παράμετρος σε αυτό, είναι η ύπαρξη και εφαρμογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων ενίσχυσης του κόστους ανάπτυξης επιχειρηματικών πάρκων μέσα από κοινοτικούς πόρους ή προγράμματα δημοσίων επενδύσεων. Η έλλειψη τέτοιων προγραμμάτων συγχρηματοδότησης, είναι ένας από τους κυριότερους λόγους στασιμότητας που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στο πεδίο αυτό» καταλήγει ο Διευθύνων Σύμβουλος της ReDePlan AE Consultants.
Γιώργος Γεωργίου