Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με την ανάλυση που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), με πτώση της τάξης του 1,9% εκτιμάται ότι θα κλείσει το 2015 ο τζίρος του λιανεμπορίου τροφίμων, ενώ η πρόβλεψη για την επόμενη χρονιά δείχνει νέα ύφεση της τάξεως του 2-4%.
Το Ινστιτούτο, προκειμένου να προβεί σε αυτήν την εκτίμηση, έλαβε υπόψιν τα capital controls, την αρνητική ψυχολογία των καταναλωτών λόγω των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων από τα τέλη Ιουνίου και μετά, αλλά και την αύξηση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων που εξανέμισαν τα όποια κέρδη είχαν σημειωθεί κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Αναλυτικότερα, η αγορά το 2015 αναμένεται να κλείσει με ύφεση 1,9%, όταν το πρώτο εξάμηνο του έτους παρουσίαζε αύξηση 1,25% και τον μήνα Ιούλιο παρουσίασε αύξηση κατά περίπου 6% κυρίως λόγω της αύξησης των πωλήσεων της πρώτης εβδομάδας του Ιουλίου (εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα), οπότε και οι πωλήσεις αυξήθηκαν πάνω από 30%.
Ακόμη χειρότερο ίσως είναι ότι μετά την αισιοδοξία που υπήρξε ύστερα από μια σχετική σταθεροποίηση της αγοράς το 2014 και μια επιστροφή στην ανάπτυξη τους πρώτους μήνες του 2015, το λιανεμπόριο τροφίμων, παρά τις ισχυρές αντοχές του σε σχέση με άλλους κλάδους, επιστρέφει στην ύφεση, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για συνέχιση της πορείας αυτής και το 2016.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι αν και το 2014 έκλεισε με μείωση των πωλήσεων άνω του 2% σε σύγκριση με το 2013, οι πωλήσεις των εταιρειών του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων παρουσίασαν τότε σαφείς ενδείξεις για σταθεροποίηση τόσο βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ όσο και βάσει της ανάλυσης ή των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Ο καθοριστικός ρόλος των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων από τις 29 Ιουνίου 2015 και των όσων ακολούθησαν φαίνεται από τα ακόλουθα στοιχεία: κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 ο κλάδος, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, παρουσίαζε αύξηση της τάξης του 1,25%. Τον Ιούλιο η αύξηση του τζίρου έφτασε περίπου το 6% (αν και σύμφωνα με άλλες μετρήσεις ήταν πολύ χαμηλότερη), κυρίως λόγω της αύξησης των πωλήσεων της πρώτης εβδομάδας του Ιουλίου, την εβδομάδα ουσιαστικά πριν από τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, οπότε και οι πωλήσεις αυξήθηκαν πάνω από 30%.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 αναμένεται ύφεση λόγω των αυξήσεων ΦΠΑ, των αποθεμάτων τροφίμων των καταναλωτών από τις αγορές του Ιουνίου και της γενικότερης ψυχολογίας του κοινού της τάξης του 5%. Κρίσιμη θα είναι ειδικά φέτος η περίοδος των Χριστουγέννων οπότε και πραγματοποιείται πάνω από το 10% των πωλήσεων του κλάδου σε πολύ λίγες ημέρες.
Ενδιαφέρον στοιχείο των αποτελεσμάτων αυτών είναι ότι παρά τις εξελίξεις αυτές, οι πωλήσεις των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων εκπροσωπούν μόνο το 54% της συνολικής αγοράς, ενώ το αντίστοιχο μέσο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 75% και στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών της Βόρειας Ευρώπης πλησιάζει ή και ξεπερνάει το 90%.
