Αντί γα τα ... συνεργεία η συγκεκριμένη ουσία κατευθύνεται στους τούρκικους καφενέδες για να καλύψει τα ... σεκλέτια των Τούρκων αλλά και μια καταναλωτική ανάγκη που έχει καταστεί πολύ ακριβή. Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση Ερντογάν για να τηρήσει τον Ισλαμικό κανόνα και αποτρέποντας έτσι τις "κακές συνήθειες" και για να προστατέψει τη δημόσια υγεία έχει αυξήσει σημαντικά τους φόρους στα προϊόντα καπνού και τα αλκοολούχα ποτά. Ωστόσο, παρατηρητές επισημαίνουν ότι το ισχύον φορολογικό καθεστώς ενθαρρύνει το λαθρεμπόριο και τη νοθεία.
Ο απολογισμός των θυμάτων ... της ρακής - "μπουρλότο" έφθασε από τους 23 (πριν από δύο εβδομάδες στην Πόλη) στους 28, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι τουρκικές υγειονομικές αρχές κι επικαλέστηκαν τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Συνολικά 89 λάτρεις του οινοπνευματώδους ποτού με άρωμα γλυκάνισου έχουν διακομιστεί σε νοσοκομεία από την 18η Οκτωβρίου στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας με στομαχικούς πόνους, ναυτία και προβλήματα όρασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αφότου αποκαλύφθηκε η υπόθεση, η αστυνομία έχει συλλάβει περίπου 20 ανθρώπους σε βάρος των οποίων υπάρχουν υποψίες ότι είχαν παρασκευάσει το θανατηφόρο ποτό, εκ των οποίων έχει διαταχθεί η προφυλάκιση και έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε 14, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Doğan.
Η αστυνομία προειδοποίησε τους καταναλωτές να αντιμετωπίζουν με μεγάλη προσοχή ποτά με μειωμένη τιμή, τα οποία μπορεί να είναι νοθευμένα. Η τιμή τους μπορεί να είναι ακόμη και 10 φορές χαμηλότερη από αυτή των εμφιαλωμένων αλκοολούχων ποτών. Χύμα «βουλγάρικη» ρακή πωλείται σε πολλές λαϊκές συνοικίες στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης.
Η πώληση νοθευμένων αλκοολούχων ποτών έχουν προκαλέσει επανειλημμένες τραγωδίες στην Τουρκία. Το 2009, 11 άνθρωποι, ανάμεσά τους τρεις Γερμανοί φοιτητές, πέθαναν μετά την κατανάλωση νοθευμένου αλκοόλ. Το 2005, σε μια παρόμοια υπόθεση, είχαν χάσει τη ζωή τους 22 άνθρωποι.
Η Ελληνική περίπτωση
«Άμεσα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη λαθραία διακίνηση του τσίπουρου» αναφέρει σε δηλώσεις του στο Βήμα ο Σπύρος Λαφαζάνης , αντιπρόεδρος της Ένωσης Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας ΕΝΑΠΑΠΕ και αποσταγματοποιός ο περιγράφοντας την κατάσταση στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. «Δεν υπάρχει άλλο δρόμος πέρα από το να σταματήσει η χύμα διακίνηση σε μεγάλη κλίμακα». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γιάννης Κίτσιος πρόεδρος του αγροτικού Συνεταιρισμού Νέας Αγχιάλου «Δήμητρα» τονίζει, μιλώντας πριν λίγες μέρες στο Βήμα, ότι το προϊόν νοθεύεται συστηματικά απειλώντας την υγεία του κόσμου που απολαμβάνει το τσιπουράκι του. «Δηλητηριάζουν τον κόσμο. Το 35% των δειγμάτων που εξετάστηκαν στο Γενικό Χημείο του Βόλου από τα μαγαζιά με βάσει τα περυσινά στοιχεία ήταν ακατάλληλο. Καίνε όλο το χειμώνα τα καζάνια. Παίρνουν χύμα κρασί και το αποστάσουν παράνομα» τονίζει κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
Βάσει εκτίμησης κρατικών υπηρεσιών (Γενικό Χημείο του Κράτους, οικονομικές υπηρεσίες) και μελετών που εκπονούνται από επιστημονικούς φορείς (ΙΟΒΕ), ο όγκος του παράνομα διακινούμενου χύμα τσίπουρου στην Ελλάδα αγγίζει τα 25 εκατομμύρια λίτρα, με τις απώλειες από μη είσπραξη φορολογικών εσόδων να υπολογίζονται σε περίπου €100 εκατ. ετησίως, και σε €300 εκατ. όταν συνυπολογίζεται το σύνολο της αξιακής αλυσίδας.
Παράλληλοι βίοι Ελλάδας - Τουρκίας
Η προέλαση της παράνομης δραστηριότητας αποδίδεται στη διαφορά της φορολογίας ανάμεσα στο χύμα και τυποποιημένο τσίπουρο, με αποτέλεσμα το καθεστώς των διήμερων παραγωγών να καταστρατηγείται συστηματικά από κερδοσκόπους, όπως υπογραμμίζουν παράγοντες της αγοράς. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν σήμερα, οι αποσταγματοποιοί εμφιαλωμένων προϊόντων επιβαρύνονται με ΕΦΚΟΠ €12,75 ανά λίτρο άνυδρης αλκοόλης, όταν οι διήμεροι παραγωγοί χύμα τσίπουρου φορολογούνται με εφάπαξ κατ’ αποκοπή φόρο €1,40 ανά λίτρο αιθυλικής αλκοόλης ή €0,59 ανά κιλό τελικού προϊόντος. Η κατάργηση της διακίνησης χύμα τσίπουρου χωρίς παραστατικά, ως μέτρο για την επιτυχή αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου και την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων, περιλαμβάνεται, εξάλλου, στη δεύτερη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, την οποία η Ελλάδα έχει δεσμευτεί στην πρόσφατη συμφωνία με τους δανειστές ότι θα εφαρμόσει πλήρως.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών λόγω φόρων, λαθρεμπορίου και ύφεσης από μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας, που απασχολούσε συνολικά 37.000 ανθρώπους το 2010 και 27.000 σήμερα, αποδίδοντας σε όρους φορολογικών εσόδων -παρά την κάμψη των πωλήσεων εν μέσω κρίσης- περί τα 300 εκ. ευρώ και παράγοντας προστιθέμενη αξία 1,2 δισ. ευρώ για την ελληνική οικονομία, βρίσκεται σήμερα σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, κι αν περάσει της Κομισιόν θα βρεθεί σε δυσκολότερη. Αλλά εάν υπάρξει σωστή διαχείριση μπορεί ο κλάδος να γνωρίσει άνθιση όπως έγινε κατ΄ αντιστοιχία στην Ιταλία με την grappa, ή ακόμη στην Ελλάδα με τις ζυθοποιίες ή τα οινοποιεία. Είναι μια πρόκληση καθώς μια διαδικασία διάσωσης του φορολογικού στάτους θα δώσει το αναγκαίο υπόστρωμα για την ανάπτυξης του κλάδου.
Ζητούμενο η νομιμότητα
Ζητήματα νομιμότητας, δικαιοσύνης, ανταγωνισμού, αλλά και δημόσιας υγείας θέτουν από την πλευρά τους οι επίσημοι αποσταγματοποιοί της χώρας, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες δηλώσεις και του Δημήτρη Αποστολάκη, Προέδρου της Ένωσης Αποσταγματοποιών Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας. Ο κλάδος τάσσεται υπέρ της διατήρησης των παραδοσιακών καζανιών, αλλά κατά της διάθεσης του χύμα τσίπουρου στην αγορά. Αντ’ αυτού, καλούν όσους διήμερους παραγωγούς επιθυμούν να εμπορεύονται τα προϊόντα τους, να βγάλουν τις απαραίτητες άδειες και να ενισχύσουν με τη δραστηριότητά τους την νόμιμη αποσταγματοποιϊα στη χώρα. Τονίζουν, επίσης, ότι το νόμιμα παραγόμενο τσίπουρο, ως προϊόν προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης θα πρέπει –όπως και το ούζο– να δικαιούται της ισχύουσας έκπτωσης 50% στον καταβαλλόμενο ΕΦΚΟΠ.
Γιώργος Αλεξάκης