Σε απάντηση, η Λετονία πέρασε σε πρώτη ανάγνωση επείγουσες τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο για τη φορολογία στο αλκοόλ για αντίστοιχη μείωση κατά 15% με στόχο να προστατέψει τη λετονική οικονομία, τα κρατικά έσοδα και τον υγιή ανταγωνισμό. Εάν και η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου καταφέρει να περάσει άμεσα, η μείωση στη Λετονία θα ισχύει επίσης από την 1η Ιουλίου, όπως και στην Εσθονία.
Για την ιστορία, κατά την περίοδο μεταξύ 2010 και 2017, επιβλήθηκαν στην Εσθονία σημαντικές αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης που είχαν σαν αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού να διασχίζει τα σύνορα ως τη Λετονία προκειμένου να προμηθεύεται φθηνότερο αλκοόλ, μία διαδικασία γνωστή και ως φαινόμενο του αλκο-τουρισμού.
Ο πρωθυπουργός της Λετονίας Krisjanis Karins δήλωσε ότι με τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης για το αλκοόλ, η Εσθονία έσπασε μια συμφωνία που είχε συνάψει με τη Λετονία πριν από χρόνια, ότι η Λετονία θα αύξανε μεν, σταδιακά δε, τον EFK για να προσαρμοστεί με αυτόν της Εσθονίας. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών της Εσθονίας Mart Helme απάντησε πως αυτός ο ισχυρισμός δεν μπορεί παρά να είναι προπαγάνδα εσωτερικής πολιτικής της Λετονίας.
Μεγάλες ζημίες στα κρατικά έσοδα αν δεν μειωθεί άμεσα ο ΕΦΚ στο αλκοόλ
Όπως προειδοποιεί η υπηρεσία κρατικών εσόδων της Εσθονίας (SRS) ο κρατικός προϋπολογισμός θα χάσει 31 εκατ. ευρώ και 123 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος αν η κυβέρνηση δεν μειώσει τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Η Λετονική Ένωση Βιομηχανιών Αλκοόλ (LANA) έκανε επίσης πρόσφατα μια παρόμοια προειδοποίηση, ότι ο προϋπολογισμός θα έχανε 100 εκατομμύρια ευρώ το 2020, εκτός εάν ληφθούν δραστικά μέτρα.
Η Βαλτική δείχνει το δρόμο στα Βαλκάνια
Αντιμέτωπες με τα αρνητικά αποτελέσματα της υψηλής έμμεσης φορολογίας στο αλκοόλ, οι χώρες της Βαλτικής -όπως ίσως θα πρέπει και στα Βαλκάνια- καλούνται να επανεξετάσουν την πολιτική του ΕΦΚ στα ποτά για να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να περιορίσουν τις απώλειες. Αφού όλα τα άλλα απέτυχαν, καιρός είναι και η Ελλάδα να εξετάσει αποκλιμάκωση του φόρου στα αλκοολούχα και σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ένα πάγιο αίτημα των εκπροσώπων του κλάδου, που όπως υποστηρίζουν είναι η μόνη αποτελεσματική λύση για να καταπολεμηθεί η μάστιγα του λαθρεμπορίου.
Άλλωστε, είναι γεγονός ότι η υπερφορολόγηση που υπέστη ο κλάδος την περίοδο 2009-2010 με αύξηση του ΕΦΚ κατά 125% και του ΦΠΑ από 19% σε 24% καθόλου δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα. Αντιθέτως, το κόστος των αλλεπάλληλων αυξήσεων στα αλκοολούχα ποτά αποτυπώθηκε στην οικονομία με μείωση περίπου 2 δισ. ευρώ την περίοδο 2009-2016 (στοιχεία ΙΟΒΕ 2018) της προστιθέμενης αξίας του κλάδου στην ελληνική οικονομία. Επίσης, οι αυξήσεις στη φορολογία όχι μόνο δεν μείωσαν τη νόμιμη κατανάλωση, αλλά έστρεψαν τους καταναλωτές σε προϊόντα που διαφεύγουν της φορολογίας, κυρίως χύμα και πολλές φορές αμφιβόλου ποιότητας με πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Με τιμές 40% υψηλότερες από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 56% της τελικής τιμής φιάλης να αντιστοιχεί σε φόρους, η Ελλάδα κατέχει την υψηλότερη φορολογία ως προς το ύψος του ΕΦΚ στα αλκοολούχα σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα στην ΕΕ, και βρίσκεται στην πρώτη θέση σε σχέση με γειτονικές και τουριστικά ανταγωνιστικές χώρες. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ΕΦΚ στη χώρα μας είναι 450% υψηλότερος από τον αντίστοιχο της γειτονικής Βουλγαρίας, δίνοντας σημαντικό κίνητρο στους λαθρέμπορους να κερδίζουν εκατομμύρια εκμεταλλευόμενοι την τεράστια ψαλίδα στα επίπεδα του φόρου στα ποτά, με κόστος για την οικονομία, τον καταναλωτή αλλά και τις νόμιμες επιχειρήσεις.
Γιώργος Αλεξάκης