Σύμφωνα με όσα ανέφεραν χτες μιλώντας στα ΜΜΕ στελέχη του Συνδέσμου Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ) μια τυχόν επιστροφή στην κανονικότητα με «ψαλίδισμα» των υπέρμετρων αυξήσεων στον ΕΦΚ στα ποτά που επιβλήθηκε τα πρώτα χρόνια των μνημονίων θα μπορούσε να επαναφέρει τον καταναλωτή στην νόμιμη αγορά από τη λαθρεμπορική, να διασφαλίσει περισσότερα έσοδα για το δημόσιο ταμείο, περισσότερα από τα περίπου 300 εκατ. που παίρνει σήμερα αλλά και να μετατρέψει τη διαμάχη για τους μειωμένους συντελεστές στο τσίπουρο με την ΕΕ.
Είναι προφανές ότι οι συνεχείς φορολογικές επιβαρύνσεις στα αλκοολούχα ποτά (+125% την περίοδο 2009-2010 αλλά και οι τελευταίες αυξήσεις ΦΠΑ κάθε άλλο παρά οδήγησαν σε αύξηση των δημοσίων εσόδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΑΟΠ τα έσοδα από τον ΕΦΚ και ΦΠΑ στα αλκοολούχα ποτά στην Ελλάδα συρρικνώθηκαν και το 2015 διαμορφώθηκαν στο -3,5%, σε σχέση με το 2014 και σε επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο της προ των αυξήσεων του ΕΦΚ και προ κρίσης. Πλέον βέβαια έχουν σταθεροποιηθεί αλλά με την αγορά να έχει απολέσει το 50% της αξίας της και των όγκων της. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από τον ΕΦΚΟΠ διαμορφώθηκαν σε 272 εκατ. ευρώ το 2015 έναντι 282 εκατ. το 2014, καταγράφοντας μείωση 3,5%. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2010, οπότε ο ΕΦΚΟΠ αυξήθηκε από τα 1.362 ευρώ/εκατόλιτρο αιθυλικής αλκοόλης σε 2.550 ευρώ/εκατόλιτρο αιθυλικής αλκοόλης, τα έσοδα μετά από μια σταθερά φθίνουσα πορεία πλέον έχουν σταθεροποιηθεί εδώ και μια διετία περίπου, προς όφελος, όμως, του λαθρεμπορίου.
Η απόφαση
Πάντως, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα και ζήτησε άμεσα αλλαγή νομοθεσίας γιατί η χώρα παρέβη τις υποχρεώσεις που έχει από την οδηγία 92/83, καθόσον θέσπισε και διατήρησε σε ισχύ νομοθεσία η οποία προβλέπει την εφαρμογή συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης μειωμένου κατά 50% σε σχέση με τον κανονικό εθνικό συντελεστή στο τσίπουρο και την τσικουδιά που παράγονται από τις επιχειρήσεις απόσταξης αλλά και τους μικρούς αποσταγματοποιούς.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, το ενδεχόμενο εφαρμογής μειωμένων συντελεστών δεν πρέπει να οδηγεί σε στρέβλωση του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς, δεδομένου ότι ο νομοθέτης της Ένωσης δεν είχε την πρόθεση να επιτρέψει στα κράτη μέλη να θεσπίζουν, κατά τη διακριτική τους ευχέρεια, καθεστώτα παρέκκλισης.
Διετής παράταση
Στο μεταξύ μετά από σχετική διαπραγμάτευση του υπουργείου Οικονομικών και σχετικό αίτημα που ετέθη από τον υπουργό Χρ. Σταϊκούρα, φαίνεται πιθανόν η ΕΕ να εγκρίνει μια περίοδο διετούς προσαρμογής δηλαδή έως τις 31/8/2021, μέχρι την οριστική συμμόρφωση της Ελλάδας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αφορά στην φορολογική εξομοίωση των αποσταγμάτων τσίπουρου/ρακής/τσικουδιάς με τα αλκοολούχα ποτά, αλλά και την κατάργηση της προνομιακής φορολογίας των διήμερων αποσταγματοποιών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις το βασικό επιχείρημα της χώρας μας είναι ότι οι σχετικές συμβάσεις για τις πρώτες ύλες οι οποίες παραπέμπουν στον ισχύοντα μειωμένο κατά 50% συντελεστή ΕΦΚ για τα εν λόγω αποστάγματα έναντι του κανονικού συντελεστή, έχουν ήδη συναφθεί και προς τούτο ζητείται η όποια αλλαγή να ισχύσει για την αποσταγματική περίοδο του 2021.
Αύξηση στο ράφι
Η αύξηση του ΕΦΚ στο τσίπουρο θα αυξήσει σημαντικά την τιμή στο ράφι για τα επώνυμα εμφιαλωμένα αποστάγματα, που θα φτάσουν στα 15-16 ευρώ περίπου στη φιάλη των 700 ml από τα 10,9 ευρώ που είναι σήμερα. Το βασικότερο όμως πρόβλημα είναι ότι αναμένεται να φουντώσει το φαινόμενο της χύμα παράνομης διακίνησης αποσταγμάτων. Ήδη «κοντραμπάντο» με λαθραία φορτία οινοπνεύματος διακινούνται κατά κόρον από αγορές όπως Σερβία, Αλβανία και Βουλγαρία, αποφέροντας τεράστια κέρδη στους διακινητές αλλά και απώλειες στο δημόσιο ταμείο. Είναι ενδεικτικό ότι όπως αναφέρουν στο Reporter.gr στελέχη του κλάδου των ελληνικών αποσταγμάτων ένα «λαθραίο» βυτίο 29 τόνων με οινόπνευμα από τη Βουλγαρία φέρνει «κέρδος» μόνο από φόρους 750.000 ευρώ για τους διακινητές. «Σκεφτείτε πόσο είναι το κίνητρο για την εν λόγω “αγορά” αλλά το πόσο δύσκολο είναι να κτυπηθεί η παράνομη διακίνηση εάν έχουμε τέτοιους συντελεστές» αναφέρουν τα ίδια στελέχη.
Πάντως, ο κλάδος των Ελλήνων ποτοποιών εδώ και καιρό ζητεί εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για τα χύμα αποστάγματα που κυκλοφορούν σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτα, της προστασίας της δημόσιας υγείας καθώς και της διευκόλυνσης του έργου όλων των ελεγκτικών υπηρεσιών.
Όπως τονίζεται, ο εξορθολογισμός της αγοράς θα δώσει ώθηση σε ένα κλάδο που στηρίζει τις εξαγωγές, την ποιοτική διάσταση του τουριστικού προϊόντος αλλά και την απασχόληση ειδικά στην περιφέρεια. Μάλιστα, σύμφωνα με τα ευρήματα μελέτης του ΙΟΒΕ, τον Φεβρουάριο του 2018 για τα αλκοολούχα, ο κλάδος συνεισφέρει στο ΑΕΠ €1,5 δισεκατομμύρια και στηρίζει περισσότερες από 31 χιλιάδες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης στο σύνολο της οικονομίας.
Κατ’ εκτίμηση των ενώσεων των επιχειρήσεων αλκοολούχων ποτών τουλάχιστον 8 εκ. φιάλες το χρόνο, διαφεύγουν της φορολόγησης και το 1/5 της συνολικής κατανάλωσης είναι προϊόν λαθρεμπορίου. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ΕΦΚ στα αλκοολούχα στην ΕΕ με βάση το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα (την 6η θέση σε απόλυτες τιμές) και συγκαταλέγεται στην 1η θέση σε σχέση με γειτονικές (πλην της Τουρκίας) και τουριστικά ανταγωνιστικές χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντα σε σχέση με το ύψος του ΕΦΚ στα αλκοολούχα.
«Ζητάμε να παίζουμε επί ίσοις όροις… δεν έχουμε διένεξη με την παραδοσιακή παραγωγή και τους διήμερους. Λέμε απλά ότι εάν θέλει να εμπορευθεί το προϊόν του, ο διήμερος θα πρέπει να το κάνει με τους ίδιους όρους με εμάς. Δεν μπορεί να έχει μειωμένο φόρο. Αυτό αντιμαχόμαστε», έσπευσε να υπογραμμίσει ο πρόεδρος του ΣΕΑΟΠ Νίκος Καλογιάννης, τονίζοντας πως αυτό θα αποβεί προς όφελος των δημόσιων εσόδων αλλά και για τους αμπελουργούς καθώς θα μπορούν πλέον να πουλάνε την πρώτη ύλη σε καλύτερες τιμές.
Γιώργος Αλεξάκης