Τα ρέστα τους φαίνεται να δίνουν οι Ρώσοι για την απόκτηση της ΔΕΠΑ, αλλά και με πρόταγμα τις μεγάλες και φτηνές ποσότητες αερίου της Gazprom προσπαθούν να ακυρώσουν τα σχέδια για το άνοιγμα του Nότιου Διαδρόμου τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από εναλλακτικούς παρόχους.
Έτσι σε αναζήτηση ξένου εταίρου για την απόκτηση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) βρίσκεται, σύμφωνα με το πρακτορείο Dow Jones Newswires, η ρωσική εταιρεία Sintez, κάμπτοντας τις αντιρρήσεις που έχουν εκφραστεί από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.
Η ρωσική εταιρεία, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει υποβάλλει για την ώρα την μεγαλύτερη προσφορά για την απόκτηση της ΔΕΠΑ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μεταξύ των πιθανών εταιρειών για συνεργασία με την ρωσική εταιρεία βρίσκονται οι ιταλικές Eni και Edison και η ισπανική Enagas.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιταλική Edison, εδώ και 18 μήνες ελέγχεται πλήρως από την κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού Electricite de France, τα επενδυτικά σχέδια της οποίας αποτέλεσαν σημεία που ο πρόεδρος Ολάντ εστίασε κατά την παρουσία του στην Αθήνα.
H Edison και ο Ολάντ
Η εταιρεία Edison, με συνεργασία με τους ομίλους Ελληνικά Πετρέλαια και Ελλάκτωρ, διαθέτει δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος περίπου 800 μεγαβάτ στη Θεσσαλονίκη και στη Βοιωτία. Επίσης, σε συνεργασία με την υπό αποκρατικοποίηση ΔΕΠΑ, προωθεί μέσω της θυγατρικής Ποσειδών Α.Ε. την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού φυσικού αερίου (IGB),ενώ το κοινό σχήμα διαθέτει άδεια ανεξάρτητου συστήματος φυσικού αερίου για μεταφορά αερίου από την Ιταλία προς την Ελλάδα και τα Βαλκάνια.
Μάχη για το Βαλκανικό δρόμο αερίου
Στο μεταξύ κορυφώνεται ο υπόγειος πόλεμος για το ποιος θα ελέγξει τους ενεργειακούς δρόμους στα Βαλκάνια, Έτσι, όπως μεταδίδει το ειδησεογραφικό πρακτορείο «Η Ρωσία Τώρα», την εκτίμηση ότι κανένα από τα σχέδια που διαμορφώνονται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν (Κασπία), δεν θα μπορέσει να ανταγωνιστεί τα μεγάλα σχέδια της Gazprom, κάνει ο αναλυτής και ειδικός σε ενεργειακά θέματα, γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας, Κονσταντίν Σίμονοφ.
«Η επιλογή αυτή είναι μια από τις προεξάρχουσες για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κανένα όμως από τα ευρωπαϊκά σχέδια μεταφοράς φυσικού αερίου, ούτε το ΤΑΡ, ούτε το γνωστό Nabucco, ούτε εκείνο της Υπερανατολίας (ΤΑΝΑΡ), και φυσικά ούτε το αστείο «Λευκό ρεύμα» από τη Γεωργία προς την Ευρώπη, δεν θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν ιδιαίτερα τον δικό μας South Stream. Για τον απλό λόγο, ότι όλοι ανεξαιρέτως οι αγωγοί προορίζονται να έχουν μία και μοναδική πηγή φυσικού αερίου, το Αζερμπαϊτζάν! Και συγκεκριμένα, το κοίτασμα Shah Deniz II, του οποίου η ανάπτυξη σχεδιαζόταν να ολοκληρωθεί το 2017, αλλά στην πραγματικότητα η εξόρυξη θα αρχίσει μέσα στα έτη 2018-2019. Παράλληλα, η ισχύς του θα είναι 16 δις κυβικά μέτρα το χρόνο, από τα οποία τα 6 θα καταλήγουν στην Τουρκία. Και μόνο τα 10 θα φτάνουν στην ευρωπαϊκή αγορά. Πώς μπορεί λοιπόν να ανταγωνιστεί τον South Stream που έχει δυνατότητα μεταφοράς 63 δις κυβ. Μέτρα;».
Ιράν, Ιράκ, Τουρκμενιστάν
Όλοι οι Δυτικοί αγωγοί που σχεδιάστηκαν ως ανταγωνιστές των ρωσικών αγωγών, έχουν μία και μοναδική πηγή φυσικού αερίου. Το Αζερμπαϊτζάν, και ειδικότερα το κοίτασμα Shah Deniz II, του οποίου η ανάπτυξη σχεδιαζόταν να ολοκληρωθεί το 2017, αλλά στην πραγματικότητα η εξόρυξη θα αρχίσει μέσα στα έτη 2018-2019.
Στην ερώτηση αν οι Ευρωπαίοι εξετάζουν άλλες πηγές φυσικού αερίου εκτός από το Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Σίμονοφ απάντησε:
«Στην αρχή όντως εξετάζονταν και το Ιράκ, το Ιράν και το Τουρκμενιστάν. Στο Ιράκ όμως, όπως αποδείχθηκε, οι προγνώσεις ήταν λανθασμένες. Όλο το υφιστάμενο αέριο θα διοχετευθεί για τις ανάγκες της δικής του οικονομίας, η οποία αποκαθίσταται με γρήγορους ρυθμούς. Από το Ιράν η Ευρώπη δεν μπορεί να αγοράσει ενεργειακές πρώτες ύλες για πολιτικούς λόγους, καθώς έχει επιβληθεί εμπάργκο. Για τη μεταφορά αερίου από το Τουρκμενιστάν, πρέπει να κατασκευαστεί υποθαλάσσιος αγωγός στην Κασπία Θάλασσα. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει, καθώς το νομικό καθεστώς της Κασπίας (αποτελεί θάλασσα ή λίμνη;) δεν έχει προσδιοριστεί. Εδώ και 10 χρόνια οι Τουρκμένοι μας "απειλούν" ότι πολύ σύντομα θα ξεκινήσουν την κατασκευή. Ωστόσο, γνωρίζουν πολύ καλά ότι η παραβίαση των διεθνών κανόνων θα προκαλέσει τη σοβαρή αντίδραση, ακόμη και στρατιωτική, από την πλευρά της Ρωσίας. Αν χρειαστεί, μπορούμε ακόμη και να βυθίσουμε τα μηχανήματα τοποθέτησης σωλήνων.
Ο ρωσικός South Stream
Με άλλα λόγια, η Ευρώπη δεν έχει άλλη ελπίδα πλην του Μπακού (Αζερμπαϊτζάν). Ωστόσο, το πότε θα εμφανιστεί αυτό το φυσικό αέριο, είναι άγνωστο. Αντίθετα, οι πόροι του ρωσικού σχεδίου αγωγών, South Stream, είναι σαφώς προκαθορισμένοι. Κατασκευάζονται δύο αγωγοί οι οποίοι συνδέουν τον τερματικό σταθμό Russkaya με το σύστημα των αγωγών μας φυσικού αερίου, το οποίο αντλεί το «γαλάζιο καύσιμο» από τα κοιτάσματα της Γιαμάλ. Προβλήματα με την πλήρωση του αγωγού δεν έχουμε, και θα πρέπει να επισημάνω ότι αυτό είναι ένα σοβαρότατο επιχείρημα για τον επενδυτή. Εν κατακλείδι, καμία διακυβερνητική συμφωνία για την κατασκευή του ΤΑΡ δεν πρόκειται να επιταχύνει το έργο, εφόσον αυτό δεν διαθέτει εγγυημένο προμηθευτή φυσικού αερίου».
Οι υφιστάμενοι -ουσιαστικά μόνο στα χαρτιά- Nabucco και Trans Adriatic Pipelin, αποκαλούνται ήδη «διευρωπαϊκές διαδρομές». Δηλαδή, έχουν εξέλθει από τα όσα ισχύουν βάσει του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Για τον South Stream οι Βρυξέλλες δεν βιάζονται να κάνουν μια ανάλογη εξαίρεση. Αυτό είναι και το βασικό πρόβλημα, τόνισε ο Κονσταντίν Σίμονοφ.
Ένα από τα Δυτικά σχέδια, είναι η μεταφορά φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν. Για να γίνει αυτό πρέπει να περάσει υποθαλάσσιος αγωγός από την Κασπία Θάλασσα. Ωστόσο, το καθεστώς της (λίμνη ή θάλασσα) δεν έχει ξεκαθαριστεί. Αρα, η παραβίαση των διεθνών κανόνων θα προκαλέσει τη σοβαρή αντίδραση της Ρωσίας, ακόμη και στρατιωτική. Αν χρειαστεί, μπορούμε να βυθίσουμε τα μηχανήματα τοποθέτησης των αγωγών.
Προς το παρόν δεν υφίστανται συμφωνίες με τους Ευρωπαίους όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο το τρίτο ενεργειακό πακέτο θα ρυθμίσει την πρόσβαση στον South Stream και σε άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου εκτός από εκείνους της Ρωσίας, προκειμένου να επιτευχθεί μια φιλελεύθερη λειτουργία στην αγορά του φυσικού αερίου. Φυσικά, η ΕΕ μπορεί να αναγκάσει τους μετόχους του επίγειου τμήματος του South Stream να στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις. Τη λύση όμως μπορεί να αποτελέσει μόνο το αέριο του Αζερμπαϊτζάν.
Στην περίπτωση αυτή ωστόσο, ο σχεδιαζόμενος αγωγός Nabucco-West, το «απομεινάρι» δηλαδή του αρχικού Nabucco, που θα τροφοδοτείται με το αέριο του Αζερμπαϊτζάν, δεν θα μπορέσει σε καμιά περίπτωση να καλύψει τις απαιτήσεις της Ευρώπης.