Του Γιώργου Γεωργίου
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Magazine Ιουλίου.
Σε αυτό το πλαίσιο, το «κλειδί» για την επόμενη μέρα είναι η κατάρτιση ενός ενιαίου σχεδίου, το οποίο θα περιλαμβάνει την υιοθέτηση περισσότερο ευέλικτων διασυνδεδεμένων οικοσυστημάτων, την εμβάθυνση στις σύγχρονες τεχνολογίες, τη δημιουργία εμπορευματικών κέντρων, επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών και την ανάπτυξη «πράσινων» συνεργειών.
Αυτό είναι το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγουν σημαίνοντες εκπρόσωποι της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίοι σκιαγραφούν, μέσω του Reporter Magazine, το αποτύπωμα του κορονοϊού και αναλύουν τις τάσεις και τις προοπτικές για τον κλάδο.
Προσαρμοστικότητα της εφοδιαστικής σε μία άνευ προηγουμένου κρίση
«Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας και μέσα σε διάστημα 15 ημερών υπήρξε ταυτόχρονη και «βίαιη» παύση της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλες οι χώρες, από τις πλέον ισχυρές, μέχρι και τις οικονομικά αδύναμες ακολούθησαν το μοντέλο της κοινωνικής και οικονομικής απομόνωσης. Αυτός ο βίαιος εγκλεισμός εμφανίστηκε με τεράστιες διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η μείωση ή και η παύση της βιομηχανικής παραγωγής, σε πολλές χώρες, έπληξε ανεπανόρθωτα τις εθνικές οικονομίες. Οι αποθήκες με λιμνάζοντα αποθέματα και η αεροπορική μεταφορά βρέθηκαν με απώλειες μεγαλύτερες του 95%» επισημαίνει ο Πρόεδρος της OnLine Data και της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, κ. Νίκος Ροδόπουλος.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Ιδρυτής και Managing Director της Cargo 360°, κ. Μιχάλης Γαλιατσάτος: «Αυτό που είναι αξιόλογο και πρέπει να επισημανθεί, είναι το γεγονός πως οι ελληνικές εφοδιαστικές αλυσίδες, προερχόμενες από μια «εμπειρία» κρίσης δεκαετίας, είναι εύκολα προσαρμόσιμες σε νέες συνθήκες και το αποδεικνύουν αυτό συνεχώς. Έτσι έγινε και τώρα. Πολύ γρήγορα προσαρμόστηκαν και λειτούργησαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ακόμη και στα «bottlenecks» (περιπτώσεις συμφόρησης) που δημιουργήθηκαν από τις εταιρείες courier, οι οποίες δεν κατάφεραν να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση των παραγγελιών e-commerce, ήταν οι εταιρείες 3PL (third-party logistics) που αντεπεξήλθαν επαρκώς και κάλυψαν τα κενά».
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός ως απάντηση στη ραγδαία αύξηση του online εμπορίου
Η κρίση έφερε στο προσκήνιο τις ηλεκτρονικές αγορές, τάση που αναμένεται να παγιωθεί τα επόμενα χρόνια. «Το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί τη λιανική του μέλλοντος» σημειώνει ο κ. Ροδόπουλος. Ωστόσο, η πρόσφατη εμπειρία της καραντίνας κατέδειξε την αδυναμία πολλών εταιρειών της εφοδιαστικής να ανταποκριθούν στον αυξανόμενο όγκο ηλεκτρονικών παραγγελιών, λόγω έλλειψης πλάνου και επενδύσεων πάνω στο συγκεκριμένο κομμάτι.
Μεγάλο «στοίχημα» για τον κλάδο είναι, συνεπώς, η διαμόρφωση μίας ψηφιακά διασυνδεδεμένης εφοδιαστικής αλυσίδας. «Δεν είναι κάτι αόριστο και μελλοντικό η ψηφιοποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού. Στο διεθνές εμπόριο, όπου είναι και το core business της Cargo 360°, λειτουργούμε σε μεγάλο βαθμό με ψηφιακά έγγραφα» υπογραμμίζει ο κ. Γαλιατσάτος και προσθέτει: «Η άνθιση του e-commerce στη διάρκεια των μέτρων lockdown μας ώθησε να επιταχύνουμε πολλές διαδικασίες. Οι ηλεκτρονικές παραγγελιοληψίες είναι κάτι που ο κλάδος δεν το φοβάται, το έχει «δουλέψει» πιλοτικά και η αύξηση των online πωλήσεων το φέρνει μπροστά στην πόρτα του ούτως ή άλλως. Άλλωστε, οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν ψηφιοποιήσει μέρος των διαδικασιών τους και αρκετές προγραμματίζουν περαιτέρω επενδυτικές κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση για το άμεσο μέλλον. Στην Ελλάδα έχουμε και τις εταιρείες που παρέχουν τα «εργαλεία» ψηφιοποίησης, και ικανούς Logistics managers για να τα εφαρμόσουν στις επιχειρήσεις τους».
Ευέλικτα παραγωγικά μοντέλα
Η πανδημία άνοιξε το δρόμο για νέα παραγωγικά μοντέλα, τα οποία θα αντικαταστήσουν τις γραμμικές εφοδιαστικές αλυσίδες.
«Οι «οικονομίες - χαμηλού - κόστους» βρέθηκαν αντιμέτωπες με τις «οικονομίες επάρκειας», αρχίζοντας να διαφοροποιούν ή έστω να αποτελούν σημείο εκκίνησης για τον επαναπροσδιορισμό των παραγωγικών μοντέλων. Ένα νέο μοντέλο θα έρθει να διαφοροποιήσει το υπάρχον σύστημα. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες πρέπει να ανασχεδιαστούν και αυτό αφορά καθαρά τη βιομηχανική παραγωγή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να λειτουργήσει ως πραγματική ένωση προς όφελος των οικονομιών και κοινωνιών της. Οι δύο αυτοί άξονες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός μεγάλου νέου «στοιχήματος» για την αγορά» σχολιάζει σχετικά ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.
«Η ιδέα της διασύνδεσης, των clusters, των ενοποιημένων φορτίων προς όφελος του τελικού παραλήπτη, των συνεργατικών μεταφορών δεν είναι άγνωστη στην ελληνική «οικογένεια» της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και επιτρέψτε μου να πω ότι δεν ήταν η πανδημία που μας έφερε μπροστά στην πραγματικότητα αυτή» επισημαίνει ο Μanaging Director της Cargo 360° και συμπληρώνει ότι «ο κλάδος ήδη εδώ και χρόνια ανταποκρίνεται στις ανάγκες αυτές, άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, αφενός γιατί εξυπηρετεί διεθνείς πελάτες που απαιτούν τέτοιες λύσεις, αφετέρου γιατί η πολύχρονη κρίση που διήλθε, τον έμαθε να είναι προσαρμοστικός και ανταγωνιστικός σε σχέση με τις αντίστοιχες εταιρείες/υπηρεσίες του εξωτερικού».
Πώς θα αναβαθμιστούν οι υποδομές
Πάγιο αίτημα των φορέων του κλάδου είναι η αναβάθμιση των υποδομών στην εφοδιαστική και η δημιουργία Επιχειρηματικών (εμπορευματικών) Πάρκων Εφοδιαστικής Εθνικής Εμβέλειας, όπως αυτό του Θριασίου. Σύμφωνα με τον κ. Ροδόπουλο, «η ανάπτυξη υποδομών, τόσο στην εφοδιαστική όσο και στο γενικότερο εμπόριο, είναι αποκλειστικά θέμα αυτορρύθμισης της επιχειρηματικότητας, εξεύρεσης λύσεων και τελικά επενδύσεων που πρέπει να γίνουν».
«Αυτό που χρειάζεται είναι να ενεργοποιηθεί στην πλήρη έκτασή του ο Ν. 4302/2013 (Ρύθμιση Θεμάτων Εφοδιαστικής), να επικαιροποιηθεί όπου χρειάζεται, να ολοκληρωθεί το σχέδιο για τα Εμπορευματικά Κέντρα, αλλά και να αξιοποιηθούν τα ήδη υπάρχοντα «εργαλεία», που σχετίζονται με τη λειτουργία των Ελεύθερων Ζωνών Βιομηχανίας, Εμπορίου, Μεταποίησης και των Τελωνειακών Αποθηκών» αναφέρει από την πλευρά του ο κ. Γαλιατσάτος.
Στο δρόμο για μία «πράσινη» εφοδιαστική
Τέλος, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη διαμόρφωσης μίας «πράσινης» εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία είναι βασική προτεραιότητα για τον κλάδο.
Ο κ. Ροδόπουλος εξηγεί τι εστί «πράσινη» εφοδιαστική και ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά της. «Η «πράσινη» εφοδιαστική δεν είναι μια απλή προσέγγιση, χρειάζεται σχεδιασμό και επιχειρηματικό πολιτισμό. Πράσινη εφοδιαστική δεν είναι μόνο το ανθρακικό αποτύπωμα ή η δενδροφύτευση σε αντιστάθμισμα των ενεργειακών καταναλώσεων. «Πράσινη» εφοδιαστική είναι ο έλεγχος των αποβλήτων, είναι η διαχείριση των ανακυκλωμένων υλικών, είναι τα συστήματα της αστικής κινητικότητας (εμπορεύματα και άνθρωποι), είναι η προστασία της θάλασσας και των θαλάσσιων πόρων, είναι η αντικατάσταση του «απόλυτα» γερασμένου στόλου οχημάτων μεταφορών, είναι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πολλά άλλα. Η εφοδιαστική πρέπει να είναι μέρος μιας Εθνικής Στρατηγικής Πράσινης Πολιτικής» επισημαίνει.
Τα βήματα προς μία «βιώσιμη» αλυσίδα περιγράφει ο κ. Γαλιατσάτος: «Όσο περιορίζεται το χαρτί που χρησιμοποιούσαμε για τις συναλλαγές μας, όσο εξαλείφουμε τα απόβλητα στην αλυσίδα και βοηθάμε τους πελάτες μας να μειώσουν το δικό τους ανθρακικό αποτύπωμα, περνάμε σταδιακά σε μια πιο «βιώσιμη» αλυσίδα. Η zero waste οικονομία, είναι πολύ κοντά μας σε απλά βήματα:
- εξαλείφοντας τα φυσικά απόβλητα, ξεκινώντας από τις δευτερογενείς συσκευασίες της φόρτωσης/εκφόρτωσης,
- εξαλείφοντας τις άσκοπες μετακινήσεις των φορτηγών παράδοσης με συνεργατικές λύσεις και ενοποιημένα φορτία και
- περιορίζοντας την ανεπάρκεια προϊόντων, από την παραγγελιοληψία στην εφοδιαστική αλυσίδα έως την βελτιστοποίηση στις προμήθειες και την αυτοματοποίηση στις αποθήκες».