Το δεδομένο που οδηγεί στην αύξηση των αναγκαίων ποσών είναι η διαπιστούμενη σημαντική αύξηση των επισφαλειών και η ανάγκη για σχηματισμό υψηλότερων προβλέψεων λόγω της συνεχιζόμενης βαθιάς ύφεσης στην οικονομία. Η σοβαρή αύξηση των επισφαλειών που επιδεινώνει το ήδη δραματικό πρόβλημα των συσσωρευμένων ζημιών από το PSI και την επαναγορά ομολόγων έχει οδηγήσει στη μείωση της καθαρής τους θέσης με αποτέλεσμα οι συστημικές τράπεζες να προχωρούν στις κρίσιμες αμκ με αρνητική καθαρή θέση. Ο παράγοντας αυτός θα κρίνει καταλυτικά το πώς θα εξελιχθούν οι αμκ, κρίνοντας τελικώς τη δυνατότητα μιας τράπεζας να διατηρήσει τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και να μην κρατικοποιηθεί. Υπενθυμίζεται ότι προκειμένου μία τράπεζα να διατηρήσει τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και την ανεξάρτητη διοίκησή της θα πρέπει να καλύψει μέσω της αμκ το 10% τουλάχιστον του συνολικού λογαριασμού της ανακεφαλαιοποίησής της. Σε διαφορετική περίπτωση το κενό καλύπτεται από το ΤΧΣ, αλλά η τράπεζα περνά σε καθεστώς κρατικοποίησης με πρώτη κίνηση της αλλαγή του management.
Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ώστε να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες είναι σύνθετη και εμπεριέχει σημαντικές τεχνικές αλλά και πολιτικές παραμέτρους. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας, θα έχει κριθεί ποιες τράπεζες θα παραμείνουν ιδιωτικές και ποιες θα κρατικοποιηθούν. Ολες όμως θα πρέπει μέσα στην επόμενη πενταετία να έχουν καταφέρει να αναδιαρθρωθούν, να επιστρέψουν στην κερδοφορία και να είναι ικανές να επιστρέψουν στο Δημόσιο περίπου 30 δισ. ευρώ που είναι τα κεφάλαια που έχουν λάβει από το ΤΧΣ αλλά και αυτά που έχουν λάβει μέσω των προνομιούχων μετοχών. Σε πρώτη φάση γίνεται διαχωρισμός των κεφαλαιακών αναγκών στο ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης στο 6% και θα καλυφθεί με κοινές μετοχές - συμπεριλαμβανομένης της αύξησης κεφαλαίου του 10% που θα πρέπει να καλυφθεί από τους παλαιούς μετόχους - και στο ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης από το 6% στο 9% που θα καλυφθεί με Cocos, κάτι που θα πραγματοποιηθεί μέσα στον Ιανουάριο. Διευκρινίζεται ότι τα Cocos είναι μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια και θα έχουν διάρκεια 5 ετών. Τον πρώτο χρόνο θα δίνουν επιτόκιο 7% και κάθε χρόνο θα αυξάνεται κατά μισή μονάδα η απόδοσή τους. Αν το 2013 είναι ο πρώτος χρόνος θα έχουν επιτόκιο 7%, στο δεύτερο χρόνο 7,5% και στον 5ο χρόνο 9,5%. Για παράδειγμα έστω ότι μία τράπεζα χρειάζεται ανακεφαλαιοποίηση κατά 5 δισ. ευρώ και τα 3 δισ. ευρώ απαιτούνται για να φθάσει ο δείκτης βασικών κύριων ιδίων κεφαλαίων στο 6%. Τα 3 δισ. ευρώ θα καλυφθούν με κοινές μετοχές και εξ αυτών τα 300 εκ, δηλαδή το 10% θα πρέπει να καλυφθεί από τον ιδιωτικό τομέα ήτοι από παλαιούς και νέους μετόχους. Τα 2 δισ. ευρώ, δηλαδή το ποσό που χρειάζεται για να φθάσει ο δείκτης από το 6% στο 9% θα καλυφθούν με Cocos και αυτό θα προηγηθεί. Σημειώνεται ότι εφόσον εκδηλωθεί ενδιαφέρον συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα το οποίο καλύπτει το 10%, τότε θα ενεργοποιηθούν τα warrants που ουσιαστικά αποτελούν ένα ισχυρό κίνητρο για τη συμμετοχή των ιδιωτών. Συγκεκριμένα τα warrants, δηλαδή τα μελλοντικά δικαιώματα αγοράς κοινών μετοχών θα είναι 9 προς 1, δηλαδή αν καλυφθεί το 10% της ελάχιστης συμμετοχής οι μέτοχοι θα έχουν δικαίωμα να αγοράσουν έως και το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας. Τα warrants θα έχουν απόδοση 3% ετησίως και θα ενεργοποιούνται από τον δεύτερο χρόνο.
Αυξήσεις κεφαλαίου
Το ακριβές ύψος των αμκ για την κάθε τράπεζα θα οριστικοποιηθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Η Πειραιώς είναι η μόνη Τράπεζα που έχει ανακοινώσει την εκτίμησή της για το ύψος της αύξησης κεφαλαίου που θα χρειαστεί προσδιορίζοντάς το σε τουλάχιστον σε 5,4 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα η ελάχιστη συμμετοχή του 10% για τους ιδιώτες να διαμορφώνεται σε 540 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 170 εκατ. θα τοποθετηθούν από τη Societe Generale.
Για την Alpha Bank το ύψος της αμκ εκτιμάται από αναλυτές σε 1,1 - 1,2 δισ. ευρώ αν συνυπολογιστεί στην καθαρή της θέση και η Εμπορική. Αν δεν συνυπολογιστεί η Εμπορική, η αμκ εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,95 δισ. ευρώ, χωρίς να μεταβάλλονται οι συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες, που όπως έχει ανακοινωθεί ανέρχονται σε 4,57 δισ. ευρώ. Αναλογικά με τις δύο αυτές εκδοχές διαμορφώνεται και το 10% της συμμετοχής των ιδιωτών. Για τη Eurobank το ύψος της αμκ εκτιμάται σε 4,7 δισ. από τα 5,8 δισ. ευρώ των συνολικών κεφαλαιακών της αναγκών. Τέλος σε ό,τι αφορά στην Εθνική προδιαγράφεται μία αμκ μαμούθ που είναι πιθανόν να φθάνει στο ύψος των κεφαλαιακών της αναγκών ήτοι στα 9,75 δισ. ευρώ.
Πόσα λεφτά χρειάζονται
Οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας, ανέρχονται συνολικά σε 40,5 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, τα 27,5 δισ. αντιστοιχούν στις ανάγκες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι ήδη οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν λάβει από το ΤΧΣ το ποσό των 25,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία οι συνολικές κεφαλαιακές ανάγκες ανέρχονται σε 9,75 δισ. ευρώ στην Εθνική, 4,75 δισ. ευρώ στην Alpha, 5,8 δισ. ευρώ στη Eurobank και 7,3 δισ. ευρώ στην Πειραιώς.