Και βέβαια, όταν ένας οίκος σαν τη Moody's «βλέπει» φως στο βάθος του τούνελ για την κερδοφορία και τη χρηματοδότηση των τραπεζών, είναι κάτι που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο.
Όπως όμως, δεν μπορεί να περάσει στο… «ντούκου» και η επισήμανσή της ότι χαρακτηρίζει σημαντικές τις προκλήσεις για την επίτευξη του στόχου μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) κατά 40% στην επόμενη τριετία. Και τούτο καθώς, ως γνωστόν, εάν οι τράπεζες δεν αντιμετωπίσουν με τρόπο αποτελεσματικό τα «κόκκινα» δάνεια, θα εμφανιστεί στον ορίζοντα το ενδεχόμενο να προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες.
Οι αναλυτές του οίκου σημειώνουν ότι οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών πληρούν με άνεση τις ρυθμιστικές απαιτήσεις.
Ωστόσο, στο θέμα της ποιότητας των εποπτικών κεφαλαίων, η Moody's αναφέρει ότι θα παραμείνει αδύναμη εξαιτίας της υψηλής συμμετοχής των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTAs), παρά τους ισχυρούς κεφαλαιακούς δείκτες. Τα αναβαλλόμενα φορολογικά περιουσιακά στοιχεία αντιστοιχούσαν στο 53% περίπου των εποπτικών κεφαλαίων CET1 των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών τον Ιούνιο του 2016, κατά μέσο όρο, υπονομεύοντας την ποιότητα του κεφαλαίου τους και τη δυνατότητά τους να απορροφήσουν ζημίες.
Τα κεφάλαια που αντιστοιχούν στο «μπόνους» του αναβαλλόμενου φόρου είναι αδύνατο να αντικατασταθούν μέσα στην επόμενη τριετία, καθώς κάτι τέτοιο απαιτεί τεράστια κέρδη από πλευράς τραπεζών. Άρα, η προσπάθεια των πιστωτικών ομίλων θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ομαλή και έγκαιρη μείωση του τεράστιου όγκου των «κόκκινων» δανείων κατά σχεδόν 40 δισ. ευρώ.
Για να επιτευχθεί, όμως, αυτός ο στόχος, η Moody's θεωρεί ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι καθοριστικός παράγοντας, με τις αναδιαρθρώσεις και τις διαγραφές να αποτελούν τα βασικά εργαλεία, ενώ εμπόδια θα υπάρξουν στις εισπράξεις από πλειστηριασμούς και οι πωλήσεις δανείων θα είναι περιορισμένες.
Για τη Moody's, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στην επίτευξη του στόχου για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) στο 40% περίπου ως το τέλος του 2019, στόχο τον οποίο έχουν θέσει ο SSM και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Κάθε τράπεζα έχει δεσμευτεί σε ένα τριμηνιαίο σχέδιο, αλλά το αναποτελεσματικό νομικό πλαίσιο και οι χαμηλές τιμές των κατοικιών και του real estate θα δυσκολέψουν τις τράπεζες να μειώσουν τον όγκο των ΝPE στα 40 δισ. ευρώ που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος για τα NPE τα επόμενα τρία χρόνια, εκτιμά η Moody's.
Η ίδια υπολογίζει ότι η μείωση των NPE θα επιτευχθεί κυρίως μέσω αναδιαρθρώσεων, ανακτήσεων και απομειώσεων, με μικρότερη συνεισφορά από τις ρευστοποιήσεις, εκκαθαρίσεις και την πώληση προβληματικών δανείων. Τον Ιούνιο του 2016 οι ελληνικές τράπεζες είχαν περίπου 25 δισ. ευρώ αναδιαρθρωμένων ή σε καθεστώς ρύθμισης δανείων από τα 108 δισ. ευρώ των NPEs, τα οποία εξυπηρετούνταν και είχαν εξαιρεθεί από την κατηγοριοποίηση των NPL (μη εξυπηρετούμενα δάνεια).
Πολλά από τα δάνεια αυτά έχουν χορηγηθεί σε βιώσιμες οντότητες και είναι υποψήφια για να κατηγοριοποιηθούν ως εξυπηρετούμενα, δώδεκα μήνες μετά την ημερομηνία αναδιάρθρωσής τους, ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες και τη δυνατότητα της κυβέρνησης να εκπληρώσει τους όρους του προγράμματος στήριξης.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν περίπου 15 δισ. ευρώ καταναλωτικών δανείων που έχουν κατηγοριοποιηθεί ως NPE, τα οποία έχουν καλυφθεί επαρκώς από προβλέψεις (πάνω από 70% κατά μέσο όρο) και τα οποία οι τράπεζες μπορούν να απομειώσουν χωρίς να καταγράψουν σημαντικές ζημίες.
Το σημείο στο οποίο εστιάζει και η Moody's είναι το νομικό πλαίσιο. Παρά τις βελτιώσεις, οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να πιέζουν για αλλαγές στον πτωχευτικό κώδικα, ζητώντας την υιοθέτηση μεγαλύτερου μέρους των διεθνών βέλτιστων πρακτικών. Τα μέτρα περιλαμβάνουν την απομάκρυνση διοικήσεων εταιρειών που κρίνονται ανεπαρκείς, την απομάκρυνση των μετόχων ζημιογόνων και υπερχρεωμένων εταιρειών που δεν είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε αναδιαρθρώσεις ή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και μια πιο γρήγορη διαδικασία εκκαθάρισης για τις μη βιώσιμες και χρεοκοπημένες εταιρείες.
Γ. Π.