Για ποιο θέμα γίνεται ο λόγος; Οι καταθέσεις ταμιευτηρίου εμφάνισαν για πρώτη φορά ετήσια αρνητική μεταβολή τον Νοέμβριο του 2016, από τον Ιούνιο του 2015, οπότε και επιβλήθηκαν τα capital controls, όπως αναφέρεται στο Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2016 που δημοσίευσε την περασμένη εβδομάδα η Τράπεζα της Ελλάδος.
Οι καταθέσεις διαμορφώθηκαν στα 49,504 δισ. ευρώ, από 51,161 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο 2016 και ελαφρώς χαμηλότερα από τα επίπεδα Οκτωβρίου 2015 (49,564 δισ. ευρώ), οπότε άρχισε μία μικρή αλλά σταθερή ανοδική τάση με ανώτατο όριο τα 51,752 δισ. ευρώ του Δεκεμβρίου 2015. Το 11μηνο του 2016 από τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου έφυγαν καταθέσεις 1,657 δισ. ευρώ.
Παρά την αύξηση της χρήσης του πλαστικού χρήματος για τις συναλλαγές και την διατήρηση του συνολικού ύψους των καταθέσεων ταμιευτηρίου άνω των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, επίπεδο που διατηρούσαν σταθερά ως βάση εδώ και ένα χρόνο, κι ενώ πολλοί είχαν σπεύσει να αποσύρουν κεφάλαια και να τα τοποθετήσουν σε «σεντούκια» ή «κάτω από το στρώμα», το εν λόγω αυτό όριο των 50 δισ. ευρώ «έσπασε» αν και κρατούσε από την αρχή του 2016.
Από τον Σεπτέμβριο του 2016 δε, τα ταμιευτήρια δείχνουν τα πρώτα σημάδια «στεγνώματος», καθιστώντας εμφανείς τις επιπτώσεις της υπερφορολόγησης και της επιδεινούμενης οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών. Το χρήμα που βρίσκεται κρυμμένο στα σπίτια εξαντλείται. Η υπερφορολόγηση πλήττει τα νοικοκυριά και αυτό αποτυπώνεται στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, καθώς οι καταθέσεις ταμιευτηρίου, με τα ελάχιστα επιτόκια, χρησιμοποιούνται κυρίως για τα τρέχοντα έξοδα.
Την ίδια ώρα, η διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της β’ αξιολόγησης ακόμα σέρνεται επιδεινώνοντας την ψυχολογία των καταθετών που ανησυχούν για «επανάληψη του έργου» των προηγούμενων ετών, με την εμπιστοσύνη σε τράπεζες και οικονομία να επιβαρύνεται περαιτέρω.
Μάλιστα, η εικόνα αυτή αποτυπώνεται και στις συναλλαγές με πλαστικό χρήμα. Η μετά την επιβολή των capital controls αύξηση της χρήσης του πλαστικού χρήματος, συνοδεύεται από φθίνουσα αύξηση της συνολικής αξίας των συναλλαγών.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου