Όπως αναφέρει, τα σχέδια για μείωση των κόκκινων δανείων έχουν αρχίσει να παίρνουν μορφή, αλλά είναι ασαφές ακόμη το αν θα μειώσουν την πιθανότητα μεταφοράς των ρίσκων του τραπεζικού τομέα στον ισολογισμό της κυβέρνησης.
Τοποθέτηση για τον προϋπολογισμό
Η Κομισιόν είπε στις 21 Νοεμβρίου ότι η πρόταση προϋπολογισμού της Ελλάδας για το 2019 «αποτελεί μια ισορροπημένη προσέγγιση για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί και οικονομική στόχοι», ενώ ταυτόχρονα στηρίζεται η κοινωνική συνοχή. Ο προϋπολογισμός αντιστρέφει εν μέρει κάποια μέτρα που είχαν προ-νομοθετηθεί με βάση το μνημόνιο που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο, με κυριότερο τις περικοπές του 2019 στις συντάξεις και τις υψηλότερες εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους. Επίσης, μειώνει τους φόρους ακινήτων και επιχειρήσεων.
Οι προσαρμογές αυτές, τονίζει η Fitch, έπονται της ισχυρής δημοσιονομικής υπεραπόδοσης και της υποεκτέλεσης των δαπανών, με το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 να διαμορφώνεται στο 4%. Επίσης, οι προβλέψεις για το έλλειμμα και το πρωτογενές έλλειμμα διαμορφώνονται κοντά στις εκτιμήσεις που είχε καταθέσει ο οίκος στην αξιολόγηση του Αυγούστου. Ο προϋπολογισμός επιβεβαιώνει την άποψή μας ότι είναι εφικτή η μερική αντιστροφή πολιτικών, στο πλαίσιο διαλόγου με τους επίσημους πιστωτές της χώρας.
Δεν θεωρούμε ότι αυτό αποτελεί αξιόλογη αλλαγή στη δημοσιονομική στάση της χώρας, αναφέρει η Fitch. Ο προϋπολογισμός θέτει στόχο ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για το 2019. Το μειούμενο χρέος και τα συμφωνημένα μέτρα ελάφρυνσης βελτιώνουν τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της χώρας, όπως αντανακλάται στην αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης κατά δυο βαθμίδες στο ΒΒ- τον Αύγουστο.
Οι πολιτικές προκλήσεις του προϋπολογισμού
Ωστόσο, ο προϋπολογισμός αναδεικνύει τις πολιτικές προκλήσεις που αναμένεται να ανακύψουν καθώς η Ελλάδα έχει στόχο να πετύχει υψηλά πλεονάσματα τα επόμενα χρόνια. Οι προσαρμογές πολιτικής αντανακλούν εν μέρει θέματα κοινωνικής πρόνοιας : Η ανάλυση της Κομισιόν έδειξε ότι οι προνομοθετημένες μειώσεις στις συντάξεις θα οδηγούσαν σε σημαντική αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων κοντά στον κίνδυνο φτώχειας. Επίσης, υπάρχουν και πολιτικά θέματα, δεδομένου ότι ως τον Οκτώβριο του 2019 αναμένονται κοινοβουλευτικές εκλογές στη χώρα.
Εν τω μεταξύ, λαμβάνουν μορφή οι προσπάθειες επιτάχυνσης στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των ελληνικών τραπεζών. Τα NPEs διαμορφώνονταν σχεδόν στο ήμισυ των δανειακών χαρτοφυλακίων των τεσσάρων τραπεζών στα τέλη εξαμήνου 2018. Η οικονομική ανάκαμψη, οι πωλήσεις NPEs και η αύξηση στη χρήση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και εξωδικαστικών συμβιβασμών θα βοηθήσουν τις τράπεζες να πετύχουν τους νέους στόχους μείωσης των NPEs που υποβλήθηκαν στον SSM για το 2021 (μεταξύ 17% και 22%).
Ωστόσο, χωρίς πιο σημαντικές πρωτοβουλίες θα αποδειχθεί δύσκολη η επιτάχυνση στη μείωση των NPEs, με ρυθμούς που θα επαναφέρουν την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα, εκτιμά ο οίκος. Οι πρόσφατες προτάσεις από την Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υποδηλώνουν την πολιτική στήριξη σε τέτοιες πολιτικές.
Πώς είδε την πρόταση της ΤτΕ η Fitch
Η πρόταση της ΤτΕ θέλει τις τράπεζες να μεταφέρουν μέρος των NPEs αλλά και των απαιτήσεων από αναβαλλόμενη φορολογία σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) που θα χρηματοδοτήσει τη μεταφορά με τιτλοποίηση (με τα χαμηλότερης εγγύησης ομόλογα να αγοράζονται από την τράπεζα και το Δημόσιο). Σύμφωνα με αναφορές στον τύπο, το σχέδιο του ΤΧΣ επίσης προβλέπει την μεταφορά NPEs σε SPV αλλά περιλαμβάνει κρατική εγγύηση.
Αυτά τα σχέδια μπορούν να επιταχύνουν την εκκαθάριση του ενεργητικού και να μειώσουν την πίεση σε ότι αφορά τα κεφάλαια και την κερδοφορία των τραπεζών, δυνητικά βελτιώνοντας το πιστωτικό προφίλ της κάθε μίας.
Ωστόσο, συνεχίζει η Fitch, ενώ πιστεύουμε ότι η βραχυπρόθεσμη πολιτική πρωτοβουλία είναι πιθανή, δεν είναι ξεκάθαρο πόσο μακριά θα προχωρήσει η κάθε πρόταση. Οι άγνωστες παράμετροι περιλαμβάνουν την «όρεξη» για ελληνικά ομόλογα που στηρίζονται σε NPEs, τη συμμόρφωση με τους κανόνες περί κρατικής χρηματοδότησης, τον αντίκτυπο στις τράπεζες και τις επιπτώσεις στο δημοσιονομικό τομέα, περιλαμβανομένης δυνητικής επίδρασης στο μεγάλο μαξιλάρι ρευστότητας. Το υψηλό χρέος, σημειώνει ο οίκος, περιορίζει το δημοσιονομικό χώρο για στήριξη των τραπεζών αλλά το μαξιλάρι προσφέρει κάποιο περιθώριο.
Ετσι, καταλήγει η Fitch, δεν συμπεριλαμβάνει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο στην ανάλυσή της για τις τράπεζες ή το Δημόσιο. Χωρίς περισσότερο δυναμική και προβλέψιμη μείωση NPEs, τα ρίσκα του τραπεζικού τομέα είναι σημαντικά για το πιστωτικό προφίλ της χώρας. Το περιλαμβάνουμε αυτό στην ανάλυση μας μέσω της προσαρμογής έναντι του μοντέλου μέτρησης (SRM). Η αξιολόγηση της χώρας είναι δυο βαθμίδες χαμηλότερα από αυτή που υποδεικνύει το SRM, με την μια βαθμίδα για τον συνδυασμό της αδυναμίας του τραπεζικού τομέα και τα πολιτικά ρίσκα που σχετίζονται με την εφαρμογή των προ νομοθετημένων μέτρων.