«Είμαστε πολύ χαρούμενοι» επισημαίνει η κυρία Χόλτσνερ «για το γεγονός ότι η κοινοπραξία έλαβε αυτή την απόφαση. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία και χαιρετίζουμε το γεγονός ότι πραγματοποιείται με τον TAP. Από την πλευρά της ΕΕ είναι πολύ σημαντικό ότι εκτός από τους εταίρους μας, τη Ρωσία και τη Νορβηγία, θα έχουμε και άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου. Το εάν θα καταλήγει ο αγωγός στη νότια Ιταλία ή στην αυστριακή πόλη Μπαουμγκάρντεν δεν είναι τόσο σημαντικό. Σημαντικό είναι ότι εσωτερικά θα έχουμε τόσους αγωγούς, οι οποίοι θα διοχετεύουν το αέριο κατευθείαν από το Αζερμπαϊτζάν εκεί όπου χρειάζεται».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με όσα είπε στο “R”, ανώτατη πηγή της Επιτροπής τον Μάιο η επιλογή της Κομισιόν αλλά και της Γερμανίας ήταν «να υιοθετήσει επισήμως στάση αυστηρής ουδετερότητας». Ωστόσο πληροφορίες από τις Βρυξέλλες ανέφεραν ότι ουσιαστικά η ευρωπρωτεύουσα ευνοούσε περισσότερο τον ανταγωνιστικό Ναμπούκο. Όσοι μάλιστα γνώριζαν παρέπεμπαν στα ταξίδια του αρμοδίου επιτρόπου στις περιοχές απ΄ όπου θα διερχόταν ο ανταγωνιστικός Ναμπούκο. Από τότε βέβαια «κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι», με πιέσεις που άσκησε η αμερικανική πλευρά, αλλά και με συστηματική δουλειά, που έκανε το Υπουργείο Εξωτερικώ της Ελλάδας κυρίως.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος ανέλαβε το ευαίσθητο των επαφών με τους εταίρουνς, με το Μπακού, αλλά και των αντίστοιχων με τους εκπροσώπους των τριών μετόχων της κοινοπραξίας του ΤΑΡ (της ελβετικής Axpo, της γερμανικής Ε.ΟΝ Ruhrgas και της νορβηγικής Statoil). Επίσης με επαφές με τους ομολόγους στην Ε.Ε. προσπάθησε να ισορροπήσει τα πράγματα
Παράλληλα ο Γ.Γ. Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας Παναγιώτης Μίχαλος, ξεκίνησε ένα αθόρυβο μαραθώνιο ταξιδιών σε όλες τις εμπλεκόμενες χώρες ώστε να ξεπεραστεί κάθε εμπόδιο που ανέκυπτε στην πορεία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ο «ψηστήρι» δεν είχε τελειωμό και ήταν ακόμη και τηλεφωνικό. Κανείς δεν ξεχνά τις τηλεφωνικές επικοινωνίες ανάμεσα στον κ. Αβραμόπουλο και τους ομολόγους του από την Ιταλία, Τζούλιο Τέρζι, και από την Αλβανία, Έντμοντ Παναρίτι, αλλά και τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόνοχο, όπου ο κ. Αβραμόπουλος βρήκε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον αζέρο ομόλογό του Ελμάρ Μαμαντιάροφ, με τον οποίο συζήτησε τα θέματα των αγωγών. Τη σκυτάλη στη διαδικασία αυτή πήρε ο κ. Μίχαλος ο οποίος με τις επαφές του στο Αζερμπαϊτζάν αλλά και με ταξίδια στα Βαλκάνια «θωράκισε» το όλο σχέδιο.
Ο αντίπαλος
Ο μεγάλος αντίπαλος του TAP ήταν ο αυστριακός ενεργειακός όμιλος OMV, o οποίος συμμετείχε στην κατασκευή του Nabucco και ο οποίος τα τελευταία δέκα χρόνια είχε δαπανήσει γύρω στα 50 εκατομμύρια ευρώ. Κατά πόσο μετά τον TAP αναμένεται να βελτιωθεί η θέση της ΕΕ αναφορικά με την ενεργειακή της εξάρτηση, ήταν η επόμενη ερώτηση που ετέθη στην κυρία Χόλτσνερ.
«Τα τελευταία δέκα χρόνια έχουμε μια διαφοροποιημένη πολιτική. Ο στόχος της είναι, εκτός από τους ενεργειακούς εταίρους που ήδη έχουμε, να αποκτήσουμε και νέους. Ένα μέρος της στρατηγικής μας ήταν να αποκτήσουμε φυσικό αέριο από την Κασπία. Εκεί διαπραγματευόμαστε πάνω από δέκα χρόνια και τώρα για πρώτη φορά πήραμε αυτή τη θετική απάντηση. Παράλληλα όμως, θα εισάγουμε φυσικό αέριο από τη Νορβηγία και από τη Ρωσία. Πιστεύουμε ότι το επιπλέον φυσικό αέριο που χρειαζόμαστε από το 2030 θα προέρχεται από την Κασπία Θάλασσα και έτσι θα καλύψουμε τις ανάγκες μας».
Η κυρία Χόλτσνερ επαναλαμβάνει σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια που θα έχει η Ευρώπη: «Ενεργειακή ασφάλεια σημαίνει πως σε μια περίπτωση ενεργειακής κρίσης όπως ήταν το 2006 ή το 2009 μέσα στην ΕΕ θα έχουμε τόσο πολύ φυσικό αέριο ώστε ο καθένας που το χρειάζεται να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του. Πιστεύουμε πως η αγορά φυσικού αερίου είναι μια αγορά όπως κάθε άλλη. Για το λόγο αυτό θα είχαμε όσο το δυνατόν περισσότερους προμηθευτές όπως επίσης και περισσότερους αγωγούς μέσα στην ΕΕ, έτσι ώστε κανείς να μην υποφέρει από το κρύο».
Για την Μαρλένε Χόλτσνερ, σημαντικό είναι πάνω από όλα το συμφέρον της ΕΕ και όχι τα επιμέρους συμφέροντα χωρών όπως της Αυστρίας, τα οποία δεν ικανοποιήθηκαν διότι προτιμήθηκε ένας άλλος αγωγός
Στροφή του ευρωπαϊκού τύπου
Στο μεταξύ η απόφαση του Αζερμπαϊτζάν να επιλέξει αντί του Nabucco τελικά τη μεταφορά του αερίου μέσω του αγωγού ΤΑΡ βρέθηκε στο επίκεντρο των οικονομικών ρεπορτάζ και σχολίων του ευρωπαϊκού Τύπου, ο οποίος μέχρι πρότινος έδινε προβάδισμα στο Ναμπούκο.
Η αυστριακή Der Standard χαρακτηρίζει την επιλογή των Αζέρων «βαριά ήττα», κατ` αρχήν για τον αυστριακό ενεργειακό όμιλο OMV που είχε επενδύσει στον Nabucco. Η OMV «βρίσκεται ενώπιον των συντριμμιών του κύρους της» υποστηρίζει η εφημερίδα και προσθέτει ότι η εν λόγω εξέλιξη «συνιστά ήττα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση και για την αυστριακή εξωτερική πολιτική, η οποία υπέταξε τους προσανατολισμούς της στα ορυκτά συμφέροντα της OMV...
Και το σχόλιο συνεχίζει: «Όταν το ζητούμενο είναι πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν γίνεται και πολύ κουβέντα για δημοκρατικές προδιαγραφές και ανθρώπινα δικαιώματα. Και φυσικά κανείς δεν ρωτά (τους Αζέρους) πού καταλήγουν τα έσοδα από το ενεργειακό μπουμ της χώρας». Εξηγώντας τους λόγους που επελέγη ο TAP, η αυστριακή εφημερίδα παρατηρεί: καθοριστικό για την επιλογή του εν λόγω ομίλου δεν ήταν μόνο το χαμηλότερο κόστος κατασκευής του αγωγού, αλλά και οι υψηλότερες τιμές πώλησης στις αγορές των χωρών που τροφοδοτεί».
Στο σημείο αυτό δίνει έμφαση και η Tagesspiegel του Βερολίνου που παρατηρεί, μεταξύ άλλων, ότι «ο νέος αγωγός θα συμβάλει στο να διαφοροποιήσει η Ελλάδα την τροφοδοσία της σε φυσικό αέριο, καθώς μέχρι τώρα περίπου το 80% των αναγκών της καλύπτεται από την ρωσική Gazprom και το υπόλοιπο 20% έρχεται με τη μορφή υγρού φυσικού αερίου από τη βόρεια Αφρική… Οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, την τρίτη υψηλότερη τιμή στην ΕΕ για το φυσικό αέριο που προμηθεύονται. Ένας λόγος για αυτό είναι το γεγονός ότι ο κύριος τροφοδότης της Ελλάδας, η Gazprom, χρεώνει στην ελληνική εταιρεία ΔΕΠΑ τιμές κατά πολύ υψηλότερες από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες», επισημαίνει η γερμανική εφημερίδα.