Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία του FAO (πρόκειται για τον οργανισμό τροφίμων και γεωργίας του ΟΗΕ), η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου στην Ελλάδα το 2013 ήταν περίπου στους 94.000 τόνους, με μια μείωση της τάξης του 7% σε σχέση με πέρυσι, ενώ την ίδια ώρα στην Τουρκία ήταν στους 108.000 τόνους, σημειώνοντας αύξηση πάνω από 12%. Μέχρι και πέρυσι η Ελλάδα ήταν η ηγέτιδα δύναμη του κλάδου, ενός κλάδου με τζίρο στην Ευρώπη που υπολογίζεται κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ.
Τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα, η απουσία χάραξης και εφαρμογής στρατηγικού σχεδίου για τον κλάδο βρίσκονται πίσω από την υποχώρηση αυτή της Ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας. Αντίθετα η Τουρκία, με την υποτίμηση της τουρκικής λίρας, αποκτά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, που συνδυαζόμενο με την οργανωμένη προώθηση των προϊόντων της σε νέες αγορές, όπως αυτές της Βόρειας Ευρώπης, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής και την καθετοποίηση της παραγωγής μπορεί να εκτοπίσει τα ελληνικά προϊόντα εφόσον εδώ δε ληφθούν γρήγορες αποφάσεις. Αξίζει να σηmeιωθεί ότι η Τουρκία εξάγει τελικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, έτοιμα να τοποθετηθούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ενώ περίπου το 95% της ελληνικής παραγωγής εξάγεται μη επεξεργασμένο.
Ο FAO στην έκθεσή του, αποδίδει την απώλεια της πρωτιάς από την Ελλάδα στην πτώση των τιμών και στην παράλληλη αύξηση του κόστους των τροφών. Άλλωστε, οι εξελίξεις στη Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες, η οποία έχει καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα, συνδέεται ακριβώς με το παραπάνω: η εταιρεία αδυνατούσε εδώ και καιρό να καλύψει το κόστος των ιχθυοτροφών, διέθετε τα ψάρια σε μικρότερο βάρος από το σύνηθες και οι τιμές έπεφταν. Την πρακτική της διάθεσης των ψαριών σε χαμηλότερο βάρος έχουν ακολουθήσει και άλλες ελληνικές εταιρείες, γεγονός που οδηγεί σε συνολική μείωση της παραγόμενης ποσότητας της Ελλάδας.
Την ίδια ώρα, βάσει της μελέτης της McKinsey & Company για τις ιχθυοκαλλιέργειες, εάν στον κλάδο γίνονταν συγχωνεύσεις, άνοιγμα σε νέες αγορές και καθετοποίηση της παραγωγής, τότε σε ορίζοντα δεκαετίας θα ήταν δυνατή η αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 1 δισ. ευρώ, αύξηση των εξαγωγών κατά 782 εκατ. ευρώ και η δημιουργία 20.000 νέων θέσεων εργασίας.
Στο δόκανο των τραπεζών
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς στο "R", οι τρεις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν συμφωνήσει να προχωρήσουν με τη μετοχοποίηση του δανεισμού μετά και τις επανειλημμένες προτάσεις αναδιάρθρωσης που έχουν υποβάλει, αλλά αναμένουν από τις τράπεζες το έγγραφο με τους όρους αναδιάρθρωσης και τις προϋποθέσεις για την εξυγίανση του κλάδου. Αναμένουν, μάλιστα, από μέρα σε μέρα τη συμφωνία των τραπεζών ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της εκκαθάρισης.
Η κωλυσιεργία που επιδεικνύουν οι χρηματοδότριες τράπεζες στο θέμα όλον αυτόν τον καιρό κινδυνεύει να αποβεί μοιραία για το μέλλον του κλάδου που ενώ έχει δυναμική εξαγωγική παρουσία με το 85% της παραγωγής να κατευθύνεται στο εξωτερικό, ενώ απασχολεί 2.000 εργαζόμενους και ενώ μπορεί να πρωταγωνιστήσει παγκοσμίως, έχει βρεθεί σε αποτελμάτωση λόγω της καθυστέρησης στην εξυγίανση των δανείων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό σε λαβράκι και τσιπούρα, καλύπτοντας το 48% της παγκόσμιας αγοράς, με δυναμικότητα 137 χιλιάδων τόνων.
Κλειδί η δημιουργία ισχυρών και υγιών επενδυτικών σχημάτων
Με δεδομένο ότι ο κλάδος έχει φορτωθεί δανειακές υποχρεώσεις που φτάνουν περί τα 800 εκατ. ευρώ, είναι επόμενο η μόνη βιώσιμη λύση να περνά μέσα από τη δημιουργία ισχυρών και υγιών επενδυτικών σχημάτων. Για το λόγο αυτό, τράπεζες και εταιρείες κατέληξαν στη λύση της μετοχοποίησης των δανείων.
Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες ελέγχουν το 42,79% του μετοχικού κεφαλαίου της «Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες» και το 21% της«Σελόντα». Το κρίσιμο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι εάν η αδράνεια των τραπεζών οφείλεται στην έλλειψη επάρκειας ή εάν το πλάνο ήταν εξαρχής να αναλάβουν πρωτοβουλίες για «υποχρεωτικές» συγχωνεύσεις που προκρίνουν. Ό,τι και αν είναι, θα αποκαλυφθεί το επόμενο διάστημα.
Γ.Α.
