Aπό την έναρξη της δραστηριότητάς του το Ίδρυμα έχει αναπτύξει δράσεις όσο το δυνατόν πιο στοχευμένες προκειμένου να υποστηρίξει τους αγρότες πρακτικά. “Προσπαθήσαμε να παρέχουμε ευκαιρίες πρακτικής εκπαίδευσης στους επαγγελματίες του κλάδου, να στηρίξουμε την έρευνα εκεί που θα είχε άμεσο αντίκτυπο σε αυτούς και τέλος να τους βοηθήσουμε να δικτυωθούν με τις αγορές”, εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος “Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου”, κ. Ξενοφών Κάππας, ο οποίος μίλησε στο Reporter για τα σχέδια και το όραμα του φορέα.

Συνεχής στήριξη και επαφή με τον αγροτικό κόσμο

Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει εξειδικευμένα εκπαιδευτικά σεμινάρια, συνεργασίες με ελληνικά αλλά και ξένα πανεπιστήμια πάνω στις ιδιότητες αγροτικών προϊόντων, εκδηλώσεις για την προώθηση των εξαγωγών και την σύνδεση των αγροτών με τους αγοραστές. Το τρίπτυχο αυτό έρχεται να υποστηριχθεί από το ΚΑΕΜ (Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας Μεσσηνίας), το οποίο εγκαινιάστηκε το φθινόπωρο.

Το ΚΑΕΜ αποτελεί την πιο εφαρμοσμένη και συνολική προσέγγιση όλης της προσπάθειας για τη στήριξη του αγροτικού κόσμου. “Οι αγρότες μέσω του ΚΑΕΜ βρίσκουν μια δομή που είναι πιο κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους. Εκεί μπορούν να ξεκινήσουν με κάποια εκπαιδευτικά σεμινάρια του ενδιαφέροντός τους και να καταλήξουν τελικά με μια συμβουλευτική ανάπτυξης μιας νέας ιδέας ή ενός νέου προϊόντος”, σχολιάζει ο κ. Κάππας.

Η θετική ανταπόκριση της κοινωνίας

Τη δράση και την αρωγή του Κέντρου Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας “αγκάλιασε” με τη σειρά της και η τοπική κοινωνία από την αρχή.

“Για εμάς που είμαστε κομμάτι της κοινωνίας αυτής, η στήριξη από τον κόσμο είναι πολύ βασικό στοιχείο για να συνεχίσουμε οποιαδήποτε δράση. Είμαστε αρκετά τυχεροί και βλέπουμε πως υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση σε ό,τι κάνουμε. Φυσικά εκτός της τύχης χρειάζεται και σωστός σχεδιασμός”, αναφέρει ο διευθυντής του Ιδρύματος προσθέτοντας πως το Κέντρο από την πλευρά του προσπαθεί να έχει καλή επαφή με όλους: Από τους ίδιους τους αγρότες, τους μεταποιητές, τον ακαδημαϊκό χώρο τοπικό, εθνικό και διεθνή, από τις αρμόδιες αρχές όπως ΔΑΟΚ και Υπουργείο, από την τοπική αυτοδιοίκηση, σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο.

Με τον τρόπο αυτό, οι δημιουργοί του ΚΑΕΜ έχουν εικόνα για τη θέση της Μεσσηνίας διεθνώς, για τις δυνατότητές και τις ανάγκες της. “Ειδικά το ΚΑΕΜ ήταν ένα στοίχημα για εμάς. Εξαρχής φάνηκε η ανταπόκριση του κόσμου, αφού άμεσα συμπληρώθηκαν οι θέσεις σε όλα τα σεμινάρια και του πρώτου και του δεύτερου κύκλου. Αυτή την στιγμή -από τον Μάιο που ξεκίνησε η συμβουλευτική- έχουμε τρεις αρκετά ώριμες περιπτώσεις και προχωράμε”, σημειώνει ο επικεφαλής του Ιδρύματος.

Οι συνεργασίες

Οι σταθερές συνεργασίες του Κέντρου έχουν να κάνουν σε πρώτο στάδιο με τους τοπικούς φορείς.

Το ΤΕΙ Καλαμάτας, οι Δήμοι της Μεσσηνίας, η Περιφέρεια, οι ΔΑΟΚ είναι τακτικοί συνομιλητές και συνεργάτες του ΚΑΕΜ.

Παράλληλα η Αμερικανική Γεωργική Σχολή είναι ένας νέος συνεργάτης που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στο στήσιμο του Κέντρου. Μακροπρόθεσμη σχέση υπάρχει και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και το Καποδιστριακό.

Aπώτερος σκοπός του ΚΑΕΜ είναι να επικεντρωθεί στη συμβουλευτική, διατηρώντας τα εκπαιδευτικά σεμινάρια τα οποία όπως αποδεικνύεται έχουν μεγάλη ανταπόκριση. Με καθημερινές πράξεις τα μέλη του Ιδρύματος βοηθούν τον αγρότη και τον επαγγελματία του αγροτικού κόσμου να δει το εισόδημα του να μεγαλώνει, τον κόπο του να αποδίδει.

Οι προοπτικές ανάπτυξης

Πώς όμως η χώρα μας και κυρίως η επαρχία μπορεί να εκμεταλλευτεί την πρόκληση του αγροδιατροφικού τομέα παράγοντας ανταγωνιστικά και ασφαλή προϊόντα; Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τις προβλέψεις του OECD (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) και του FAO (Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας), η παγκόσμια ζήτηση σχετικών προϊόντων αναμένεται να αυξηθεί κατά 40% μέχρι το 2050 κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.

O κ. Κάππας θεωρεί πως η αγροτική ανάπτυξη στην Ελλάδα έχει μέλλον, ενώ όπως χαρακτηριστικά αναφέρει “το δύσκολο για τη χώρα μας είναι να εστιάσει στην ποιοτική παραγωγή και να μην ακούει τις σειρήνες της φθηνής μαζικής και κακής ποιότητας παραγωγής. Ειδικά στο τρόφιμο ο κανόνας “ότι πληρώνεις παίρνεις” ισχύει σε πολύ μεγάλο βαθμό”.

Με ποιο τρόπο ο Έλληνας παραγωγός θα ανταγωνιστεί το προϊόν από τον αναπτυσσόμενο κόσμο που έρχεται στη μισή τιμή και ίσως και χαμηλότερα;

Κατά τη γνώμη του, η απάντηση έχει δύο σκέλη: Το πρώτο είναι η αποτελεσματικότητα. “Είναι αλήθεια ότι αυτή τη στιγμή η παραγωγή μας δεν είναι πάντα ορθολογική. Αν και η οικονομική κρίση έχει περιορίσει τις παλιότερες σπατάλες, παράγοντες όπως ο μικρός κλήρος, η αδυναμία συνεργειών και συνεργασιών και οι μη ορθολογικές επιδοτήσεις τελικά ανεβάζουν το κόστος παραγωγής. Αυτές είναι αδυναμίες που δεν πλήττουν τους ανταγωνιστές μας, κι εκεί οφείλουμε όλοι να συνδράμουμε ώστε να αρθούν τα εμπόδια. Από πλευράς μας έχουμε εντοπίσει τα κακώς κείμενα και πάντα φροντίζουμε να προτείνουμε λύσεις.

Το δεύτερο σκέλος είναι η ποιότητα. Το ελληνικό προϊόν δεν θα ανταγωνιστεί ποτέ εύκολα σε επίπεδο ποσότητας. Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική του “χύμα” και του ανώνυμου γιατί πολύ απλά άλλοι θα το κάνουν πολύ φθηνότερα. Με χαρά βλέπουμε πως το προϊόν μας έχει τη δυνατότητα να είναι μοναδικά ποιοτικό και να ξεχωρίσει από τα υπόλοιπα πιάνοντας έτσι καλύτερες τιμές. Οι παλιές ιστορίες για το πώς ένας κακός εξαγωγέας για να κάνει μια αρπαχτή χαλούσε το όνομα όλων των ελληνικών προϊόντων σε μια αγορά σταδιακά αντικαθίσταται από ιστορίες επιτυχημένων προϊόντων που κατακτούν τις ξένες αγορές, κερδίζουν βραβεία ποιότητας, καθιερώνουν σταδιακά το ελληνικό προϊόν ως προϊόν ποιότητας.

Η λύση είναι το ποιοτικό και αγροδιατροφικά ασφαλές προϊόν. Δεν είναι πια ευχή, ούτε στοίχημα, είναι μια πραγματικότητα που κάθε χρόνο παρά το δύσκολο κλίμα, συμβαίνει όλο και πιο συχνά. Στο χέρι μας είναι να την στηρίξουμε ακόμη περισσότερο”, σχολιάζει ο επικεφαλής του Ιδρύματος.

Οι βασικές προκλήσεις

Ο μικρός κλήρος και οι συνέργειες θεωρούνται δύο από τις βασικότερες προκλήσεις για τον κλάδο.

Τα κόστη παραγωγής για ένα μικρό κλήρο είναι πολύ μεγάλα, ενώ η κουλτούρα των συνεργειών δεν αναπτύσσεται εύκολα παρά τα προβλήματα. Ίσως είναι η ελληνική κουλτούρα, ίσως η κακή εμπειρία πολλών παλιών συνεταιρισμών, σε κάθε περίπτωση η καχυποψία είναι μια εδραιωμένη κατάσταση στον αγροτικό κόσμο. Είναι πάντως αισιόδοξο ότι και το νομικό καθεστώς πλέον έχει αλλάξει επιτρέποντας πιο ευέλικτες μορφές συνεργειών, κάτι που σίγουρα ήταν απαραίτητο, σημειώνει ο εκπρόσωπος του ΚΑΕΜ, προσθέτοντας πως στην πρόκληση των ανταγωνιστικών φθηνών προϊόντων από τρίτες χώρες, οφείλουμε να απαντήσουμε με τη στήριξη του ποιοτικού προϊόντος.

Ελπιδοφόρα για τον κλάδο η καινοτομία

Ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο είναι πως τα τελευταία χρόνια αρκετοί νέοι στρέφονται ξανά στις αγροτικές εργασίες, χρησιμοποιούν τη δύναμη της τεχνολογίας για να δώσουν λύσεις σε βασικά προβλήματα του κλάδου ενώ πολλές είναι και οι start ups που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό τομέα. Ποια είναι τα συστατικά της επιτυχίας ενός επιχειρηματία στο χώρο;

Ο κ. Κάππας σχολιάζει πως η τιμή, η ποιότητα, η παρουσίαση του προϊόντος, η πρόσβαση στις αγορές και η σταθερότητα είναι παράγοντες που καθορίζουν την τελική θετική έκβαση ενός προϊόντος. “Είναι σημαντικό να ξέρει κάποιος τα χαρακτηριστικά του προϊόντος του και σε ποια αγορά μπορεί να σταθεί. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να είναι σίγουρος ότι συμβουλεύεται τους κατάλληλους ανθρώπους, καθώς το αντικείμενο είναι πολύπλευρο και σίγουρα θα χρειαστούν συμβουλές.

Χρειάζεται ψυχική αντοχή για τις δύσκολες φάσεις που όλοι περνούν κάποια στιγμή. Να αποφεύγει κανείς να παρασύρεται από τον γείτονα και τον ξάδερφο ακριβώς γιατί κάθε επιτυχία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά κι ό,τι δούλεψε για τον άλλο δεν σημαίνει ότι δουλεύει και για εσένα. Σίγουρα, τέλος, χρειάζεται εκπαίδευση, να μελετάς τι συμβαίνει στον χώρο, ποιες είναι οι τάσεις, πώς εξελίσσεται η αγορά”, συμβουλεύει κλείνοντας ο κ. Κάππας.