Τα παραπάνω δικαιολογούν και τα απανωτά λουκέτα επιχειρήσεων, τα οποία όπως μας είπε ο Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος της ΕΣΕΕ από αρχές του έτους κλείνουν καθημερινά 59 επιχειρήσεις και χάνονται 600 θέσεις εργασίας (ημερησίως).

Φυσική απόρροια είναι η εντονότερη πια επιχειρηματική μετανάστευση -εταιρειών ή και κεφαλαίων- σε γειτονικά κράτη τα οποία χαρακτηρίζονται ως πιο φιλικά από φορολογικής απόψεως. Στοιχεία αναφέρουν ότι μέχρι στιγμής έχουν γίνει από ελληνικές επιχειρήσεις ή φυσικά πρόσωπα 20.000 αιτήσεις για άνοιγμα λογαριασμού στην Βουλγαρία, ενώ άλλα 10.000 αιτήματα έχουν γίνει στα πιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου. 

Νέο μαχαίρι στις καταναλωτικές δαπάνες

Kάτω από τα 1.400 ευρώ πρόκειται να πέσει η μέση μηνιαία καταναλωτική δαπάνη φέτος έναντι 1.460,25 ευρώ πέρυσι και 1956,42 ευρώ το 2010. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής θα μειώσει μηνιαίως τις δαπάνες του κατά 60 ευρώ ή 720 ευρώ σε ετήσια βάση.

Η κατάσταση δεν είναι δύσκολη είναι τραγική υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς και έχει σφίξει ακόμη πιο πολύ από την επιβολή των capital control στις τράπεζες που αφενός δυσχεραίνουν τις επιχειρηματικές συναλλαγές κι αφετέρου εκτινάζουν την αβεβαιότητα του απλού πολίτη με ότι αρνητικό συνεπάγεται αυτό στην καταναλωτική συμπεριφορά του. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι καθημερινά χάνονται πάνω από 500-600 εκατ. ευρώ από την αγορά, γεγονός που σημαίνει ότι η αγορά τις τελευταίες 15 ημέρες έχασε πάνω από 9 δισ. ευρώ.

Σαν να μην υπάρχουν εκπτώσεις

Σε κατάσταση πανικού βρίσκεται ο επιχειρηματικός εμπορικός κόσμος καθώς όπως ανέφεραν στο R είτε γίνονται εκπτώσεις είτε δεν γίνονται τίποτα δεν αλλάζει. Παράγοντας από τον χώρο του ρούχου επεσήμανε ότι παρά τις πλουσιοπάροχες εκπτώσεις που φθάνουν σε κάποιες περιπτώσεις και το 70%, ο καταναλωτής "έχει γυρίσει την πλάτη στις βιτρίνες".

Οπως μας είπε ο Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος στην Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, εμπορικοί δρόμοι όπως η Ερμού κινούνται μόνο με εισαγόμενη κατανάλωση (τουρίστες). Και πάλι κατά τον ίδιο η πτώση στην παρούσα φάση φθάνει το 70%. Εξαιτίας αυτής, μας λέει ο κ. Β. Κορκίδης τα λουκέτα της αγοράς από αρχές της χρονιάς μέχρι και σήμερα είναι σταθερά. Καθημερινά κλείνουν 59 επιχειρήσεις και χάνονται 600 θέσεις εργασίας. Την ίδια στιγμή κατά εκατοντάδες φθάνουν στα πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού (Βουλγαρία, Κύπρος, Αλβανία, Μάλτα, Σερβία) αιτήσεις Ελλήνων επιχειρηματίων αλλά και φυσικών προσώπων προκειμένου να ανοίξουν εκεί λογαριασμούς.

Επιπτώσεις από την εισαγωγή των μέτρων της νέας συμφωνίας

Οι επιπτώσεις από την υλοποίηση αυτών των μέτρων σε μια ήδη καθημαγμένη οικονομία θα φανούν πρώτα στη μείωση του ΑΕΠ, η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ θα κυμανθεί περίπου στο 3,5% και σε μια περαιτέρω μείωση του μέσου καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Τούτο, θα έχει προφανείς συνέπειες στην κατανάλωση, την εγχώρια παραγωγή και τον επενδυτικό σχεδιασμό των επιχειρήσεων.

Αυτή η μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών προκύπτει από τα ακόλουθα μέτρα:

• Αύξηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης (κλιμακούμενα αυξανόμενης) στα εισοδήματα του έτους
• Αύξηση του φόρου κερδών επιχειρήσεων στο 29% από 26% και αύξησης της προκαταβολής φόρου στο 100% από το 55% (το 2015 η αντίστοιχη αύξηση θα είναι στο 75%).
• Αύξηση της συμμετοχής στον κλάδο υγεία των κύριων συντάξεων (από 4% στο 6%) και επικουρικών συντάξεων (από 0% στο 6%).
• Αύξηση του φορολογικού συντελεστή κερδών από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας (από το 13% στο 26%)
• Διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, χωρίς προσαρμογή σε νέες αντικειμενικές αξίες ή άλλες παραμετροποιήσεις (δανειακή υποχρέωση, μη μισθωμένο κλπ)
• Αύξηση του φόρου ενοικίων στην κατώτερη κλίμακα από 11% στο 15%

Επιπρόσθετα, η υφεσιακή επίδραση θα προκληθεί και από την αύξηση της έμμεσης φορολογίας. Σύμφωνα με την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ για το έτος 2014, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2015, η μέση μηνιαία καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε από τα 1956,42€ το 2010, στα 1460,52€ το 2014. Η μείωση αυτή υπερβαίνει το 25% μεσοσταθμικά.

Οι κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, οι οποίες στη διάρκεια της κρίσης δέχτηκαν το ισχυρότερο πλήγμα ως προς το σκέλος της ζήτησης ήταν οι εξής:

• Στην κατηγορία ειδών διατροφής, η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών υποχώρησε από τα 351,67€ στα 299,79€ (μείωση 14,7%, γεγονός που αντανακλά τη σχετική ανελαστικότητα στην κατανάλωση αυτών των αγαθών)
• Στην κατηγορία ένδυσης και υπόδησης, η μέση μηνιαία δαπάνη υποχώρησε από τα 140,84€ στα 85,7€ (μείωση 39,2%)
• Στην κατηγορία Στέγαση, η μέση μηνιαία δαπάνη υποχώρησε από τα 228,82€ το 2010 στα 195,29€ το 2014 (μείωση 14,7%)
• Στην κατηγορία Υγεία, η μέση μηνιαία δαπάνη υποχώρησε από 124,43€ το 2010 στα 105,76€ το 2014 (μείωση 15%). Σε αυτήν την κατηγορία υπάρχει ανελαστική τάση, αλλά και σημαντική επιβάρυνση λόγω της αύξησης της συμμετοχής των νοικοκυριών στη συμμετοχή για φάρμακα και ιατρικές εξετάσεις.
• Στην κατηγορία μεταφορών, η μέση μηνιαία δαπάνη υποχώρησε από τα 264,87€ το 2010 στα 184,82€ το 2015 (μείωση 30,2%)
• Στην κατηγορία εστίαση, καφέ- ζαχαροπλαστεία, ξενοδοχεία, η μέση μηνιαία δαπάνη μειώθηκε από τα 209,75€ στα 143,9€ (μείωση 31,6%)

Με τις αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ στα είδη διατροφής, τις μετακινήσεις και την εστίαση (από το 13% στο 23%) αναμένεται σημαντική αύξηση των τελικών τιμών σε όλες αυτές τις κατηγορίες, με τους καταναλωτές να επιβαρύνονται σημαντικά στα αγαθά στα οποία υπάρχει χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης (βασικά είδη, στέγαση, υγεία και μεταφορές).

Η εκτίμηση του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ είναι ότι θα υπάρξει κατ’ ελάχιστο μείωση της συνολικής δαπάνης ανά νοικοκυριό κατά 60€ μηνιαία (720€ ετησίως).

Με δεδομένη την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στις νησιωτικές περιοχές, την κατάργηση του μειωμένου φόρου πετρελαίου θέρμανσης και την αύξηση των επιβαρύνσεων στους επαγγελματίες του πρωτογενούς τομέα (φορολόγηση αγροτικών προϊόντων), αναμένονται σημαντικές επιπρόσθετες αυξήσεις τιμών στην αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων του αγροδιατροφικού κλάδου, που τελικά θα μετακυλιστούν στον τελικό καταναλωτή.

Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει μια θετική συσχέτιση μεταξύ διαθέσιμου εισοδήματος και καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, και οι ανελαστικές δαπάνες αφορούν τα είδη διατροφής, την υγεία και τη στέγαση, τότε αναμένουμε ότι με την επιβολή νέων έμμεσων φορολογικών επιβαρύνσεων, θα έχουμε ανακατεύθυνση της δαπάνης των νοικοκυριών υπέρ των ανελαστικών αγαθών (βασικά είδη, στέγαση, υγεία και μεταφορές) και εις βάρος της κατανάλωσης αγαθών με υψηλή ελαστικότητα ζήτησης (εστίαση, ένδυση- υπόδηση, ψυχαγωγία). Συνεπάγεται ότι με βάση τις υποθέσεις αυτές, θα αναμένουμε περαιτέρω μείωση κύκλου εργασιών κυριότερα στον κλάδο εστίασης και ένδυσης- υπόδησης, με σοβαρές επιπτώσεις στην απασχόληση των κλάδων αυτών.

Δέσποινα Καραγιαννοπούλου