Εκπτώσεις και έξοδος από μνημόνια τόνωσαν το εμπόριο τον Ιούλιο

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, αισιόδοξα ήταν τα μηνύματα από τη μηνιαία μείωση του ελλείμματος ισοζυγίου αγαθών, μία τάση που ανατρέπεται όμως σε ετήσια αλλά και επταμηνιαία σωρευτική βάση. Η διόγκωση των εισαγωγών, η οποία αποδίδεται όχι μόνο στις διεθνείς οικονομικές συγκυρίες αλλά και στην ανεπαρκή εγχώρια παραγωγή, εξανεμίζει πλήρως τις θετικές εξαγωγικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, καθιστώντας αναγκαία την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων που θα τονώσουν τον εξωστρεφή χαρακτήρα της. Η ανάδειξη των χαρακτηριστικών αυτών θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, η οποία επιδεινώνεται, σύμφωνα με το Global Competitiveness Report 2018-2019. Η υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας για τέταρτο συναπτό μήνα και η διαμόρφωσή του στα επίπεδα του 19% συνιστά αναμφίβολα θετική εξέλιξη, η οποία θα πρέπει όμως να συνδυαστεί με τη δημιουργία ποιοτικών νέων θέσεων εργασίας. Υπό αυτή την έννοια, η επικράτηση των ευέλικτων μορφών εργασίας έναντι των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης, δεν συνδράμει στη βελτίωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, εξαιτίας των περιορισμένων αμοιβών αλλά και της ανασφάλειας που αυτές συνεπάγονται. Αναφορικά με τις καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών, καταγράφεται θετική μηνιαία ροή για έβδομο συνεχόμενο μήνα, ξεπερνώντας τα 131,5 δις ευρώ, απόρροια της βελτίωσης του οικονομικού κλίματος, της τόνωσης της απασχόλησης και των προοπτικών αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας.

Αναλυτικότερα, άνοδο τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση κατέγραψε ο εποχικά διορθωμένος ΔΚΕ στο Λιανικό εμπόριο, εκτός καυσίμων και λιπαντικών, τον Ιούλιο του 2018. Ειδικότερα, η σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017 ανέδειξε σημαντική βελτίωση (Ιούλιος 2018/2017: +2,4%), με τη μηνιαία μεταβολή του δείκτη να κινείται σε επίσης θετική, αν και μικρότερης έκτασης, τροχιά (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +0,4%). Η έναρξη των γενικών θερινών εκπτώσεων στα μέσα του προς εξέταση μήνα αποτέλεσε την κυριότερη συνιστώσα της μηνιαίας τόνωσης των πωλήσεων, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και από την ταυτόχρονη αύξηση του όγκου των πωλήσεων (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +1,0% & Ιούλιος 2018/2017:+1,8% ). Από τα παραπάνω στοιχεία συνάγεται το συμπέρασμα πως το επίπεδο των τιμών στο σύνολο των υποκατηγοριών του Λιανικού εμπορίου για το μήνα Ιούλιο του τρέχοντος έτους είναι αυξημένο σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

• Η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας, μέσω βελτίωσης βασικών μακροοικονομικών δεικτών, η συρρίκνωση της ανεργίας και η προοπτική εξόδου από τα Μνημόνια στα τέλη του Αυγούστου 2018 επηρέασαν θετικά τη ψυχολογία των καταναλωτών, με αποτέλεσμα ο κύκλος εργασιών του δεύτερου καλοκαιρινού μήνα να καταγράψει την υψηλότερη επίδοση του τρέχοντος έτους. Προς αυτή την κατεύθυνση, ως ιδιαίτερα ενθαρρυντικά λαμβάνονται τα μηνύματα από τον κλάδο του Τουρισμού, καθώς βάσει των πρόσφατων στοιχείων του Ιουλίου σημειώθηκε τόνωση τόσο των ταξιδιωτικών εισπράξεων όσο και της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 14,4% κατά 7,7% αντίστοιχα, σε σχέση πάντα με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.

• Ωστόσο, οι φορολογικές υποχρεώσεις και ειδικότερα η καταβολή της 1ης δόσης του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ) στα τέλη Ιουλίου, μετρίασαν την προαναφερθείσα δυναμική. Παράλληλα και με εξαίρεση την υποκατηγορία των "Πολυκαταστημάτων", για τις λοιπές υποομάδες Λιανικού εμπορίου τα προϊόντα των οποίων δύνανται να ενταχθούν στο εκπτωτικό καθεστώς, σημειώθηκε μηνιαία ενίσχυση του τζίρου τους ("Ένδυση - Υπόδηση", "Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη" και "Έπιπλα - Ηλ. Είδη & Οικ. Εξοπλισμός").

• Η υποκατηγορία των "Τροφίμων - Ποτών - Καπνού" αποτέλεσε την ευχάριστη έκπληξη, αναφορικά με τις μηνιαίες μεταβολές του εποχικού ΔΚΕ για τον μήνα Ιούλιο 2018. Πιο συγκεκριμένα, η άνοδος του κύκλου εργασιών της (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +3,4%) συνδέεται αφενός με την τόνωση της τουριστικής κίνησης, ενώ ακόμη μία διαπίστωση που έχει αναφερθεί στο παρελθόν και επιβεβαιώνεται και από τα τρέχοντα στοιχεία αφορά στη σχέση ανταγωνισμού μεταξύ των "Supermarkets" (Ιούλιος/Ιούνιος: 0,0%) και των μικρότερων καταστημάτων "Τροφίμων - Ποτών - Καπνού". Περαιτέρω, άκρως ικανοποιητική κρίνεται σε μηνιαία αλλά και ετήσια βάση η πορεία τόσο των "Βιβλίων - Χαρτικών - Λοιπών Ειδών" (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +2,8% & Ιούλιος 2018/2017: +3,3%), στην οποία περιλαμβάνονται και είδη τεχνολογικού εξοπλισμού, όσο και των "Φαρμακευτικών - Καλλυντικών" (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +1,9% & Ιούλιος 2018/2017: +5,8%).

• Σε αντίθεση με τις προαναφερθείσες θετικές εξελίξεις, η ετήσια πτωτική επίδοση του κύκλου εργασιών της υποομάδας "Ένδυσης & Υπόδησης" (Ιούλιος 2018/2017: -5,2%) συνεχίζεται αμείωτη για τέταρτο διαδοχικό μήνα, με το πέρας δηλαδή του α΄ τριμήνου, ενώ η μηνιαία θετική της μεταβολή (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: +1,9%) οφείλεται σε λόγους εποχικότητας (έναρξη γενικών θερινών εκπτώσεων και υψηλής τουριστικής κίνησης). Επιπροσθέτως, στις αρνητικές εξελίξεις συγκαταλέγεται η συρρίκνωση του κύκλου εργασιών της υποομάδας των "Πολυκαταστημάτων" τόσο σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2018 όσο και με τον Ιούλιο του 2017 (-2,3% και -2,4% αντίστοιχα), ενώ η μηνιαία θετική εικόνα των "Τροφίμων - Ποτών - Καπνού" επισκιάζεται από την αδιάλειπτη από τις αρχές του έτους σωρευτική εξασθένιση των πωλήσεών τους (α΄ επτάμηνο 2018/2017: -5,5%). Από τη συγκριτική ανάλυση του κύκλου εργασιών και του όγκου των πωλήσεων όλων των υποομάδων Λιανικού εμπορίου προκύπτουν μεικτές τάσεις όσον αφορά στην εξέλιξη του επιπέδου των τιμών (αύξηση ή μείωσή τους) τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση.

• Μηνιαία βελτίωση και ετήσια επιδείνωση εμφάνισε το εμπορικό ισοζύγιο αγαθών τον Ιούλιο του 2018. Αναλυτικότερα, η σύγκριση με τον προηγούμενο Ιούνιο ανέδειξε μία μείωση του ελλείμματος (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: -13,1% ή - 258,1 εκ. €) βασιζόμενη αποκλειστικά στην υποχώρηση των εισαγωγών (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: -6,5% ή -316,5 εκ. €), ενώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017, η αρνητική εικόνα οφείλεται στην ταχύτερη αύξηση, σε απόλυτους όρους, της εισαγωγικής έναντι της εξαγωγικής δραστηριότητας (+701,4 εκ. € έναντι 503,1 εκ. €). Κυριότερες συνιστώσες της διόγκωσης του ελλειμματικού ισοζυγίου αγαθών σε ετήσια βάση αποτέλεσαν οι υψηλότερες πληρωμές για αγαθά εκτός καυσίμων και πλοίων, ενώ η υποχώρηση των εξαγωγών τον Ιούλιο (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: -2,0% ή -58,4 εκ. €) διέκοψε τη μηνιαία αυξητική τάση του διμήνου Μαΐου - Ιουνίου 2018.

• Η πορεία του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών στη διάρκεια του α΄ επταμήνου 2018/2017 προκαλεί προβληματισμό (α΄ επτάμηνο 2018/2017: +8,8% ή +942,8 εκ. €), με τη διόγκωση των εισαγωγών κατά 3,67 δις € να υπερκαλύπτει την αξιοσημείωτη άνοδο των εξαγωγών της τάξεως των 2,73 δις €. Η συγκεκριμένη εξέλιξη αντικατοπτρίζει τον ανεπαρκή βαθμό υποκατάστασης των εισαγωγών αλλά και την αδήριτη ανάγκη μετασχηματισμού και τόνωσης της παραγωγικής βάσης. Βεβαίως, δεν θα πρέπει να υποεκτιμάται η επίδραση εξωγενών παραγόντων, όπως η διεθνής άνοδος της τιμής του πετρελαίου αλλά και οι πρόσφατες εξελίξεις στην ιταλική και τουρκική οικονομία, με την όξυνση της κρίσης στη γειτονική χώρα (υποτίμηση τουρκικής λίρας) να επηρεάζει δυσμενώς τις ελληνικές εξαγωγές.

• Νέα μηνιαία υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2018, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο 19,1%, από 19,3% τον Μάιο και 21,3% τον αντίστοιχο μήνα του 2017. Μπορεί η καταγραφείσα μηνιαία μεταβολή να μην κυμάνθηκε στα επίπεδα του προηγούμενου Μαΐου (-0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2018), διαφαίνεται όμως μία τάση σταθεροποίησης της ανεργίας σε επίπεδα χαμηλότερα του 20%, με προοπτικές περαιτέρω αποκλιμάκωσής της. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. η παρατηρούμενη ετήσια βελτίωση είναι καθολική για όλες τις ηλικιακές ομάδες, με εκείνη όμως των νέων 15-24 ετών να εμφανίζει τη θετικότερη επίδοση και να
υποχωρεί για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια σε επίπεδα μικρότερα του 40% (39,1% έναντι 43,4% τον Ιούνιο του 2017). Η υποχώρηση της ανεργίας τον προηγούμενο Ιούνιο προήλθε τόσο από την αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων στο σύνολο της οικονομίας (+83.800 και +17.600 θέσεις εργασίας σε ετήσια και μηνιαία βάση αντίστοιχα) όσο και από τον περιορισμό των ανέργων (-112.400 και -12.600 άτομα σε ετήσια και μηνιαία βάση αντίστοιχα). Παρόλα αυτά, η μείωση των δεικτών δε συνεπάγεται την άρση των υφιστάμενων στρεβλώσεων της αγοράς εργασίας, καθώς η απόκλιση από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά μεγέθη παραμένει μεγάλη (μέσος όρος ανεργίας σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη τον Ιούνιο του 2018: 6,8% και 8,2% αντίστοιχα), καθιστώντας αναγκαία την παροχή κινήτρων επιδότησης της εργασίας και συρρίκνωσης του μη μισθολογικού κόστους, ιδιαίτερα σε φάσεις ανόδου του οικονομικού κύκλου.

• Για δεύτερο συνεχόμενο μήνα το ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης - Πληροφοριακό σύστημα "Εργάνη" - κατέγραψε αρνητικό πρόσημο, με συνέπεια ο Αύγουστος του 2018 να ολοκληρωθεί με έλλειμμα 7.748 θέσεων εργασίας. Η υπερίσχυση των απολύσεων/αποχωρήσεων έναντι των νέων προσλήψεων δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη, καθώς η απασχόληση κατά τον τελευταίο θερινό μήνα επηρεάζεται παραδοσιακά από την έντονη εποχικότητα της ελληνικής αγοράς το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Εντούτοις, η επίδοση του φετινού Αυγούστου είναι λιγότερο αρνητική από τον αντίστοιχο μήνα του 2017, όπου κατεγράφη έλλειμμα 14.402 θέσεων, με την εν γένει εικόνα του τελευταίου θερινού μήνα να είναι διαχρονικά μη ικανοποιητική, πλην λίγων εξαιρέσεων (καταγραφή θετικού ισοζυγίου Αυγούστου μόνο για τα έτη 2002, 2004, 2013 και 2014). Αθροιστικά, στο α΄ οκτάμηνο του 2018 παρατηρείται πλεόνασμα 281.813 νέων προσλήψεων, αυξημένο κατά 33.070 θέσεις σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2017, εξέλιξη που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις ιδιαίτερα θετικές επιδόσεις των εαρινών μηνών Μαρτίου - Μαΐου 2018.

• Η προαναφερθείσα επιδείνωση αποδίδεται κυρίως στους κλάδους των υπηρεσιών Εστίασης (-6.547 άτομα), της Βιομηχανίας Τροφίμων (-3.822 άτομα) και των Καταλυμάτων (-3.560 άτομα), ενώ αντισταθμιστικά στην παραπάνω τάση, με ρεκόρ προσλήψεων, λειτούργησαν οι κλάδοι της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης (+5.670 άτομα/καθηγητές - δάσκαλοι σχολείων & φροντιστηρίων) και του Χονδρικού Εμπορίου (+1.693 άτομα). Σημαντική παράμετρος που συνδέεται και με τη συρρίκνωση του ποσοστού ανεργίας αποτελεί η για έναν ακόμη μήνα επικράτηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (55,9%), έναντι των νέων προσλήψεων με καθεστώς πλήρους απασχόλησης (44,1%). Επί του συγκεκριμένου ζητήματος και σε επίπεδο α΄ οκταμήνου 2018 η εικόνα μπορεί να είναι ελαφρώς βελτιωμένη, εξακολουθεί όμως να προκαλεί έντονο προβληματισμό (52,1% έναντι 47,9%), αναφορικά με την ποιότητα των νέων θέσεων απασχόλησης.

• Οριακή μηνιαία υποχώρηση (Αύγουστος/Ιούλιος 2018: -0,2%) και μικρή ετήσια αύξηση (Αύγουστος 2018/2017: +0,9%) κατέγραψε ο Εναρμονισμένος ΔτΚ τον Αύγουστο του 2018. Η μηνιαία επίδοση του δείκτη επηρεάστηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα από τις θερινές εκπτώσεις, σε χαμηλότερα όμως επίπεδα από εκείνα του προηγούμενου Ιουλίου (Ιούλιος/Ιούνιος 2018: -1,4%). Από την άλλη πλευρά, η σύγκριση σε επίπεδο οκταμήνου των τιμών καταδεικνύει μία μεσοσταθμική άνοδο 0,6% (α΄ οκτάμηνο 2018/2017: +0,6%), η οποία όμως χαρακτηρίζεται ως ανεπαρκής, βάσει τόσο των τεθέντων στόχων της ΕΚΤ όσο και των ιδιαιτεροτήτων και των αναγκών της ελληνικής οικονομίας.

• Η για δεύτερο συναπτό μήνα υποχώρηση του επιπέδου των τιμών αποδίδεται σε υποκατηγορίες, τα αγαθά και οι υπηρεσίες των οποίων παρέχονται με χαμηλότερο κόστος για τους καταναλωτές, εξαιτίας του εκπτωτικού πλαισίου στο οποίο υπάγονται. Συνεπώς, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως η υποομάδα της "Ένδυσης & Υπόδησης" σημειώνει τη μεγαλύτερη μηνιαία πτωτική μεταβολή τον μήνα Αύγουστο (Αύγουστος/Ιούλιος 2018: -4,2%), ακολουθούμενη από τα "Διαρκή αγαθά - Είδη νοικοκυριού και Υπηρεσίες" (-1,6%). Τουναντίον, σε ετήσια βάση η άνοδος του εναρμονισμένου πληθωρισμού οφείλεται στην υποκατηγορία των "Επικοινωνιών" (+4,4%), λόγω της αύξησης του επιπέδου των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες, αλλά και στις επιβαρύνσεις της διογκωμένης έμμεσης φορολογίας στις υποομάδες των "Ξενοδοχείων - Καφέ - Εστιατορίων" (+2,2%) και των "Μεταφορών" (+1,8%). Ως προς την τελευταία παρατήρηση, η διαρκώς ανοδική πορεία του πετρελαίου σε διεθνές επίπεδο σε συνδυασμό με τη βελτιωμένη τουριστική κίνηση/δαπάνη - τουλάχιστον στο α΄ εξάμηνο του 2018 -, συνετέλεσαν στην παραπάνω τάση.