Όπως επισημαίνεται στο δελτίο του ΣΕΤΕ, οι εξελίξεις με One&Only, Fraport και King George αναδεικνύουν τις δυνατότητες του ελληνικού τουρισμού, αλλά και τις κρυμμένες αξίες που υπάρχουν λόγω χρόνιων παθογενειών σε θέματα χωροταξικής πολιτικής, διαχείρισης υποδομών και φορολογίας.
Ειδική αναφορά γίνεται στην απόφαση της ΑΑΔΕ σχετικά με την φορολόγηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb), με ισχύ από 01/01/18, η οποία αποτελεί το πρώτο βήμα για την εξομάλυνση της αγοράς αυτής.
Δείκτες αφίξεων και εσόδων
Σημαντικές αυξήσεις προκύπτουν βάσει διοικητικών στοιχείων. Στα κυριότερα αεροδρόμια καταγράφηκε τον Οκτώβριο αύξηση των διεθνών αφίξεων +15,2% (+8,7% από την αρχή του έτους)˙ η αύξηση στα περιφερειακά αεροδρόμια ανήλθε στο +15,5% και στην Αθήνα στο +14,5%, ενώ από την αρχή του έτους στο +9,6% και +5,8% αντίστοιχα.
Επίσης, εκτός από την μεγαλύτερη αύξηση στις αφίξεις στα Περιφερειακά αεροδρόμια σε σχέση με την Αθήνα, παρατηρείται και άμβλυνση της εποχικότητας αφού οι αυξήσεις κατά τους μήνες Απρίλιο (+28,7%), Μάιο (+6,6%), Ιούνιο (+10,9%), Σεπτέμβριο (+8,6%) και Οκτώβριο (+15,2%) ήταν (σημαντικά) υψηλότερες από τους μήνες αιχμής Ιούλιο (+5,7%) και Αύγουστο (+5,9%).
Οι διεθνείς οδικές αφίξεις τον Οκτώβριο παρουσίασαν κάμψη -8,6%˙ παραμένει όμως υψηλή η αύξησή τους (+8,5%) από την αρχή του έτους. Η μείωση των οδικών αφίξεων τον Οκτώβριο, σε συνδυασμό με την αύξηση των αεροπορικών, εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ΜΚΔ.
Σύμφωνα με την Έρευνα Συνόρων της ΤτΕ, τον Σεπτέμβριο η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε +11,8% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2016 (+10,3% στο 9μηνο) και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά +15,5% (+10,3% στο 9μηνο). Ως αποτέλεσμα αυξήθηκε η ΜΚΔ τον Σεπτέμβριο, που οδήγησε σε σταθεροποίησή της από την αρχή του έτους.
Δείκτες Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης (ΔΚΕ) αγορών μας
Βελτίωση δείχνει ο ΔΚΕ στις περισσότερες αγορές του ελληνικού τουρισμού και στην πλειονότητά τους κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από τον αντίστοιχο δείκτη του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Δεδομένου ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη αποτελεί σημαντική παράμετρο για την πραγματοποίηση ταξιδιών αναψυχής, το στοιχείο αυτό δείχνει προοπτικές διατήρησης της ισχυρής ζήτησης για το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Εξαίρεση αποτελούν οι -σημαντικές για την Ελλάδα- αγορές της Τουρκίας και της Βρετανίας που ο αντίστοιχος δείκτης είναι μειωμένος σε σχέση με πέρυσι.
Εξελίξεις στον ελληνικό τουρισμό
Μετά την Four Seasons, και η One&Only που επίσης απευθύνεται στην αγορά πολυτελείας, ανακοίνωσε την σχεδιαζόμενη είσοδό της στην Ελλάδα για την διαχείριση Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος στην Κέα. Παράλληλα, η Fraport ανακοίνωσε ότι μεταξύ Απριλίου, που ανέλαβε την διαχείριση των 14 αεροδρομίων, και Σεπτεμβρίου πραγματοποίησε ΚΠΦΤΑ € 106 εκ. επί εσόδων € 808 εκ. Ακόμα, ολοκληρώθηκε η πώληση του King George στο Σύνταγμα έναντι € 43 εκ. που αντιστοιχεί σε ~420 χιλ. ανά δωμάτιο. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν τις δυνατότητες και τον δυναμισμό του ελληνικού τουρισμού αλλά και τις κρυμμένες αξίες που υπάρχουν λόγω διαχρονικών παθογενειών σε θέματα χωροταξικής πολιτικής και ανεπαρκούς διαχείρισης υποδομών. Επιπρόσθετα η φορολογική επιβάρυνση, και μάλιστα με φόρους/τέλη επί των τιμών, όπως ο Φόρος Διαμονής ή το Τέλος Πλοίων Αναψυχής και Ημερόπλοιων, που θα ισχύσουν από 1ης Ιανουαρίου 2018, πλήττει την διεθνή ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού.
Η ΑΑΔΕ εξέδωσε την απόφαση σχετικά με την φορολόγηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου Airbnb), με ισχύ από 01/01/18, κάνοντας το πρώτο βήμα για την εξομάλυνση της αγοράς αυτής.
Από τέλη Νοεμβρίου έως 15/02/18 θα γίνονται δεκτές αιτήσεις στον Αναπτυξιακό Νόμο. Οι προβλεπόμενες ενισχύσεις ανέρχονται έως 55%, ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή εγκατάστασης.
Εξελίξεις στον τουρισμό διεθνώς
Διεθνώς, υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις στον χώρο των καταλυμάτων. Αφενός η Marriott προτίθεται να προβεί σε περιβαλλοντική πιστοποίηση όλων των ξενοδοχείων της έως το 2025, κάτι που θα αποτελέσει ‘game changer’ στο θέμα περιβαλλοντικής πιστοποίησης του ξενοδοχειακού κλάδου. Παράλληλα η Goldman Sachs πρόσφατα εκτίμησε πως η ανάπτυξη της Airbnb φαίνεται να φτάνει σε σημείο κορεσμού, εκτίμηση που συνάδει με το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Airbnb για προβολή ξενοδοχείων μέσω της πλατφόρμας της.
Η μακροοικονομική προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας
Θετικά εξελίσσονται οι δείκτες παραγωγής και κατανάλωσης και στο 3ο τρίμηνο, με την αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού να έχει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή. Την παρατηρούμενη ταχεία αύξηση των εισαγωγών, παράλληλα με αυτήν των εξαγωγών, εκτιμάται ότι θα ακολουθήσει αντίστοιχη αύξηση της εγχώριας τελικής ζήτησης (κατανάλωση και επενδύσεις) που, πιθανότατα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη της προβλεπόμενης (1,6%) τελική αύξηση του ΑΕΠ για το 2017. Η ανακοίνωση των νέων εκτιμήσεων της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ 2016 και 2017 στις 4 Δεκεμβρίου θα επιτρέψει την διαμόρφωση σαφέστερης εικόνας.
Επίσης, σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού (εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία), ο αριθμός απασχολούμενων είναι ο μέγιστος από το 2011 ενώ η ανεργία υποχώρησε κάτω από το 1 εκ. για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Παρ’ όλ’ αυτά, και αν και σε καθοδική πορεία, η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα (20,6%).
Η εκτέλεση του Προϋπολογισμού 2017 εξελίσσεται με μεγαλύτερα πλεονάσματα από τους στόχους (Πρωτογενές Πλεόνασμα Κεντρικής Κυβέρνησης 10μήνου +€4,99 δισ. έναντι στόχου +€4,9), παρά την υστέρηση εσόδων –μέρος της οποίας είναι προσωρινό και αναστρέψιμο, λόγω σημαντικής διαρθρωτικής μείωσης δαπανών. Κατά την εκτίμησή μας το τελικό Πρωτογενές Πλεόνασμα Γενικής Κυβέρνησης -λαμβάνοντας υπόψη και το κοινωνικό μέρισμα, την επιστροφή κρατήσεων στους συνταξιούχους και την εξόφληση των ΥΚΩ στην ΔΕΗ- θα διαμορφωθεί ενδεχομένως σε υψηλότερα επίπεδα από το 2,44% που προβλέπει ο Προϋπολογισμός 2018.