Βέβαια, στο φόντο και των μέχρι τώρα δεδομένων, π.χ. η σημαντική ανάκτηση κίνησης στο ΔΔΑ “Ελ. Βενιζέλος” που φτάνει το 95%, ή το 1 εκ. αφίξεων στο Νότιο Αιγαίο το Μάιο με αύξηση της κίνησης κατά 6,6% σε σχέση με το 2019 και ο Μάιος, εκφράζεται ένας τόνος αισιοδοξίας συνολικά από όλους τους εμπλεκόμενους, που εντείνεται από το κλίμα εθνικής συναίνεσης για τον κλάδο.
Βέβαια, όπως φάνηκε και από την τοποθέτηση του προέδρου του ΣΕΤΕ χθες στη Γενική Συνέλευση, όσο κι από τις συζητήσεις στα πηγαδάκια, υπάρχουν και κάποια σημαντικά σημεία που χρήζουν προσοχής, αλλά και κάποιες αβεβαιότητες, που δημιουργούν “ακίδες” στην όλη πορεία των τουριστικών επιχειρήσεων. Αυτά τα σημεία έχουν να κάνουν με τα κόστη λειτουργίας λόγω ενέργειας και πρώτων υλών και τις επιπτώσεις στην κερδοφορία, τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού και βέβαια την εικόνα καθυστερήσεων και προβλημάτων στα διεθνή αεροδρόμια του εξωτερικου, από όπου προέρχονται πολλοί τουρίστες για τα ελληνικά θέρετρα.
Όπως, χαρακτηριστικά, τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Γιάννης Ρέτσος στην ομιλία του χθες, «ο ελληνικός τουρισμός καλείται για ακόμα μια φορά, να προσαρμοστεί και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να λειτουργήσει και φέτος κάτω από δύσκολες συνθήκες, να αντιμετωπίσει ακόμα μια περίοδο κρίσεων, για πολλοστή φορά όμως μέσα στην τελευταία δεκαετία. Καλείται και πάλι, να στηρίξει τη μεγάλη εθνική προσπάθεια ανάκαμψης. Γιατί δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε, ότι ο ελληνικός τουρισμός και στη μεγάλη οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’10, αλλά και στα χρόνια της πανδημίας, στήριξε εισοδήματα, δημιούργησε πολλές θέσεις εργασίας, συνέβαλε καθοριστικά στην κοινωνική συνοχή της περιφέρειας. Αυτό ακριβώς έκανε και την προηγούμενη χρονιά»
Αναφερόμενος το 2021 τόνισε ότι «ο ελληνικός τουρισμός και το 2021, κέρδισε το δύσκολο στοίχημα. Πέρα από κάθε πρόβλεψη και μέσα σε ένα περιβάλλον πρωτόγνωρων δυσκολιών, κατέγραψε μια σημαντική συνεισφορά στην ελληνική οικονομία. Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, έφτασε τα 14,7 εκατ. αφίξεις, και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, διαμορφώθηκαν σε 10,7 δισ. Ευρώ, με αύξηση της Μέσης Κατά Κεφαλή Δαπάνης κατά +27% σε σχέση με το 2019. Και το παραπάνω επίτευγμα έγινε χάρη στη σκληρή δουλειά, όλων των εμπλεκόμενων μερών.
Του τουριστικού επιχειρηματικού κόσμου, που για ακόμα μια φορά έδειξε ωριμότητα, διορατικότητα και προσαρμοστικότητα …
Των εργαζόμενων, που εργάστηκαν κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες, δείχνοντας και αυτοί ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης και επαγγελματισμού.
Της Πολιτείας, που άκουσε τα πιεστικά μας αιτήματα, έδειξε αντανακλαστικά και στήριξε ουσιαστικά και γενναία τον τουριστικό τομέα σε αυτή την πρωτόγνωρη συνθήκη.
Είμαι ιδιαίτερα περήφανος και για τον τρόπο που λειτούργησε ο ΣΕΤΕ και σε αυτή την κρίση. Αποφύγαμε τις σειρήνες του λαϊκισμού, δώσαμε μάχες ουσίας και όχι εντυπώσεων, συν διαμορφώσαμε ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας, κατοχυρώσαμε το ρόλο μας ως αξιόπιστος κοινωνικός εταίρος. Αποδείξαμε λοιπόν σε ακόμα μια δύσκολη στιγμή, ότι ο ελληνικός τουρισμός, μπορεί να ένας αξιόπιστος εγγυητής σταθερότητας, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής για όλους. Μπορεί να σχεδιάζει το μέλλον, αλλά να αντιμετωπίζει κάθε δυσκολία στο παρόν».
Εργασιακό ζήτημα
Για το εργασιακό πρόβλημα» ο κ. Ρέτσος είπε μεταξύ άλλων ότι «Ακούω με μεγάλη προσοχή την κριτική που ασκείται για ζητήματα που αφορούν κυρίως θέματα εργασιακών συνθηκών και αμοιβών. Θα ήθελα να είμαι πολύ ειλικρινής και ξεκάθαρος …
Η θέση του ΣΕΤΕ επάνω σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα είναι διαχρονική. Καμία παραβίαση εργασιακών κανόνων δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Καμία παρέκκλιση από την κείμενη νομοθεσία δεν δικαιολογείται. Καμία ανοχή απέναντι σε αυθαιρεσίες δεν ενθαρρύνεται. Είμαστε σαφείς και κατηγορηματικοί. Γιατί αυτός είναι ο μόνος δρόμος να προστατέψουμε το ίδιο το προϊόν μας. Ποιοτικός τουρισμός με εργαζόμενους σε γκρίζες συνθήκες, δεν μπορεί να υπάρξει. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, χρειάζεται από πλευράς του κράτους, συνεχής και αυστηρός έλεγχος, για τον εντοπισμό των παραβατών και την παραδειγματική τους τιμωρία. Χρειάζεται και από τη δική μας πλευρά, αυστηρή τήρηση των νόμων, χωρίς εκπτώσεις και εξαιρέσεις. Εμείς πρώτοι, θέλουμε να ξεχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι. Τον επαγγελματία που πληρώνει φόρους, που προσφέρει δουλειές και ανάπτυξη, από τον τυχοδιώκτη που θεωρεί τον τουρισμό ως μια εύκολη πηγή πλουτισμού. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο …
Ένας ανοιχτός, χωρίς προκαταλήψεις και παρωπίδες διάλογος, για μια νέα στρατηγική για την εργασία στον τουρισμό….
Να τα σκεφτούμε όλα από την αρχή. Να βρούμε τρόπους να επιδοτούμε την εργασία, Να μιλήσουμε για πολιτικές απασχόλησης τον χειμώνα. Να πετύχουμε, βήμα - βήμα τη διεύρυνση της σεζόν, που θα μειώσει τις στρεβλώσεις της εποχικότητας. Να αλλάξουμε επιτέλους νοοτροπία, σκεπτόμενοι τα οφέλη που θα προκύψουν για όλους».
Εθνική συναίνεση
Πάντως από τη χθεσινή γενική συνέλευση προκύπτει ένα κλίμα ομόνοιας και συνομολόγησης της σημαντικής συνεισφοράς του κλάδου στην ελληνική οικονομία από συμπολίτευση και αντιπολίτευση. το χαμόγελο εξυπηρέτησης του ελληνικού τουρισμού.
«Ο τομέας που υπηρετείτε δείχνει να ξαναπαίρνει τη θέση του ως στυλοβάτης της οικονομίας και πηγή εθνικού πλούτου, αντιμέτωπος όμως και πάλι με νέα στοιχήματα, είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απευθυνόμενος μέσω μαγνητοσκοπημένου μηνύματος στους συμμετέχοντες στη συνέλευση. «Ισχυρός ελληνικός τουρισμός σημαίνει ισχυρή εθνική οικονομία, περισσότερος εθνικός πλούτος, μερίδιο στον οποίο θα έχουν όλοι. Αλλά και περισσότερες δουλειές στις πόλεις, στα ορεινά χωριά και, βέβαια, στα νησιά μας. Με άλλα λόγια, όταν μιλάμε για τουρισμό μιλάμε για έναν πολυεπίπεδο εθνικό μοχλό ανάπτυξης, στα κέντρα αλλά και στις περιφέρειες της πατρίδας μας» τόνισε σε άλλο σημείο της ομιλίας του.
Για το εργασιακό πρόβλημα ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Καθώς η έλλειψη προσωπικού στον κλάδο γίνεται απειλητική, απαιτεί νέους τρόπους προσέγγισης: με την επιμήκυνση, για παράδειγμα, της τουριστικής περιόδου, με ειδικές συμφωνίες για απασχόληση εργαζομένων από το εξωτερικό, αλλά και με τη σύνδεση του τουρισμού με άλλες δραστηριότητας από το φθινόπωρο και μετά» είπε ο Πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι «απαιτεί, όμως, επένδυση και στον ανθρώπινο παράγοντα. Γιατί ο τουρισμός πρέπει να είναι ελκυστικός όχι μόνο στους επισκέπτες αλλά και σε όσους εργάζονται σε αυτόν. Κάτι που παραπέμπει σε καλύτερους μισθούς και όρους εργασίας.
Αυτό επιβάλλει η ελεύθερη αγορά αλλά και η κοινωνική ευθύνη. Μόνο ο ευχαριστημένος εργαζόμενος, άλλωστε, γίνεται και παραγωγικός εργαζόμενος, για τον ίδιο και για την επιχείρηση».
Μιλώντας ο κ. Μητσοτάκης για την τρέχουσα τουριστική περίοδο είπε μεταξύ άλλων ότι «οι προβλέψεις για την τρέχουσα τουριστική περίοδο διαγράφονται εξαιρετικά ενθαρρυντικές. Και ο τομέας που υπηρετείτε δείχνει να ξαναπαίρνει τη θέση του ως στυλοβάτης της οικονομίας και πηγή εθνικού πλούτου, αντιμέτωπος όμως και πάλι με νέα στοιχήματα. Γιατί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αναστατώνει και πάλι τις διεθνείς μετακινήσεις, προκαλώντας κρίση στην ενέργεια και «έκρηξη» στις τιμές.
Αυτό σημαίνει ότι αυξάνεται το κόστος των υπηρεσιών, μειώνοντας παράλληλα την αγοραστική δύναμη εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα η κλιματική κρίση και η εξέλιξη της τεχνολογίας μεταβάλλουν πλέον ραγδαία και τις καταναλωτικές συνήθειες των επισκεπτών».
Η Αντιπολίτευση
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αλέξης Τσίπρας αφού ανέφερε ότι «ο τουρισμός και το τουριστικό προϊόν μας έβγαλε από τα δύσκολα στα χρόνια των μνημονίων. Βλέπω εδώ και ορισμένους με τους οποίους βάζαμε στοιχήματα εκείνη την εποχή για τις πρωτιές», «τρόλαρε» και λίγο την κυβέρνηση καθώς υπενθύμισε ότι η πορεία του ελληνικού τουρισμού προς την κορυφή ξεκίνησε επί των ημερών της κυβέρνησης του. «Θέλω να σας πω ότι εκεί πράγματι η κυβέρνηση έχει ένα ντεσαβαντάζ. Διότι οι επιδόσεις του 2019 ήταν εξαιρετικά υψηλές και όλης της τετραετίας της δικής μας διακυβέρνησης ήταν εξαιρετικά υψηλές, παρά τα μνημόνια. Παραλάβαμε το 2015, το 2014 οι αφίξεις στη χώρα ήταν 24,2 εκατομμύρια και φτάσανε στα 34 εκατομμύρια. Ταυτόχρονα, είχαμε και μια πολύ μεγάλη αύξηση περίπου 35% στις ταξιδιωτικές εισπράξεις. Είχαμε μια πολύ μεγάλη αύξηση της τάξης του 3% στο ΑΕΠ, της συμβολής του τουριστικού προϊόντος στην ελληνική οικονομία, από 17,5% πήγε στο 21%. Και είχαμε σταθερά διπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος στη χώρα από τους ρυθμούς ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα. Άρα λοιπόν με αυτές τις επιδόσεις έχει να συγκριθεί σήμερα ο φίλος μου ο κ. Κικίλιας».
Αναφερόμενος και αυτός στο εργασιακό πρόβλημα ανέδειξε τη σημασία της μείωσης του μη εργασιακού κόστους. Όπως ανέφερε «ειδικά για τον τουρισμό, το ανθρώπινο δυναμικό είναι κεφαλαιώδες, κατά την άποψή μου. Ακούω φέτος από παντού ότι υπάρχει τεράστια έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, εργατικού δυναμικού και στον τομέα του τουρισμού. Και πιστεύω ότι σε έναν βαθμό αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι συνθήκες εργασίας - και αυτό προφανώς και δεν είναι απόλυτη ευθύνη των ανθρώπων του τουρισμού αλλά ευθύνη αυτών που βάζουν το πλαίσιο- είναι άσχημες. Εκεί λοιπόν πρέπει όλοι να συμφωνήσουμε ότι εάν θέλουμε να έχουμε συνεχή αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό και να συμβάλλει στην ελληνική οικονομία ο τουρισμός, θα πρέπει να δούμε και να μειώσουμε άλλα κόστη και όχι το μισθολογικό κόστος. Αυτή τη στιγμή οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν πλήττονται από τους ακριβούς μισθούς. Πλήττονται από τον τριπλασιασμό και τετραπλασιασμό του κόστους ενέργειας. Πλήττονται από τον πληθωρισμό που τρέχει 11% και από τα προϊόντα τα οποία φέτος έχουν αυξηθεί 20% και 30%. Αυτή είναι η μεγάλη πληγή η οικονομική. Άρα, η δική μου η άποψη, η δική μου η αντίληψη είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο εργασίας το οποίο θα αποτελεί παράγοντα αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος, το πλαίσιο το θετικό, ή οι καλές αμοιβές, οι καλές συνθήκες. Και από εκεί και πέρα πρέπει να δούμε αν όντως είναι ο τουρισμός σημαντικό κομμάτι της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, πώς θα μικρύνουμε τα κόστη για να δώσουμε τη δυνατότητα και να υπάρχουν κέρδη και αυτά τα κέρδη να επανεπενδύονται στην ελληνική τουριστική αγορά»
Γιώργος Αλεξάκης
