Ειδικότερα, σε ανάλυσή της, κάνει λόγο για ισχυρές απώλειες στο διεθνές εμπόριο, λόγω των αυστηρών μέτρων lockdown που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις
Όπως αναφέρεται σχετικά, στις 8 Απριλίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έδωσε στη δημοσιότητα δύο σενάρια και αμφότερα προβλέπουν πτώση του εμπορίου σε κάθε περιοχή και σε όλους τους κλάδους. Σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο, το παγκόσμιο εμπόριο θα υποχωρήσει κατά 13% το 2020, ενώ με βάση το πιο απαισιόδοξο, θα σημειώσει κάμψη 32%, συγκριτικά με το 2019, με την ανάκαμψη να έρχεται το 2021, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα επιστρέψει αμέσως στα επίπεδα προ πανδημίας.
Οι εκτιμήσεις της BIMCO κυμαίνονται ανάμεσα στα δύο σενάρια, ανάλογα με το πόσο καιρό θα χρειαστεί να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία και αν θα μπορέσουν οι κυβερνήσεις να συντονίσουν τις πολιτικές τους και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα.
Ευρώπη
Στη διάρκεια της κρίσης, η οποία ξεκίνησε στην ευρωπαϊκή ήπειρο τον Μάρτιο, οι χώρες ανταποκρίθηκαν στον κορονοϊό με διαφορετικούς τρόπους, από πλήρη μέτρα lockdown και απαγόρευση της κυκλοφορίας μέχρι περιοριστικά μέτρα «social distancing». Ωστόσο, το κοινό στοιχείο για όλες τις χώρες, είναι ότι έχουν δεχτεί ισχυρό πλήγμα στις οικονομίες τους.
Ειδικότερα, οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες είναι ανάμεσα σε αυτές που υφίστανται το μεγαλύτερο «χτύπημα». Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία κατέγραψαν πτώση του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2020 κατά: 2,2%, 2,0%, 5,8% και 4,7% αντίστοιχα. Συνολικά η οικονομική δραστηριότητα στην ΕΕ «βυθίστηκε» κατα 3,5% το πρώτο τρίμηνο συγκριτικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2019, ενώ μεγαλύτερη αναμένεται, σύμφωνα με την BIMCO, η ζημιά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Η επίδραση στη ναυτιλία συνεπάγεται χαμηλότερη ζήτηση σε όλους τους κλάδους.
ΗΠΑ
Η πανδημία έχει φέρει σε δεινή θέση την αμερικανική οικονομία, με τις εκτιμήσεις για το πρώτο τρίμηνο να κάνουν λόγο για ύφεση 4,8% σε τριμηνιαία βάση. Οι καταναλωτικές δαπάνες διολίσθησαν κατά 7,6%, οι εξαγωγές κατά 8,7% και οι εισαγωγές κατά 15,3%. Μάλιστα, το outlook για το δεύτερο τρίμηνο προμηνύει επιδείνωση της κατάστασης.
Παράλληλα, υπήρξε μεγάλη πτώση σε σημαντικά αγαθά για τον κλάδο των containerships, περιορίζοντας σε σημαντικό βαθμό το θαλάσσιο εμπόριο.
Ασία
Στην Κίνα, η οποία οδηγήθηκε νωρίτερα από όλες τις χώρες σε shutdown, η χαλάρωση των μέτρων δίνει ορισμένα στοιχεία για το πως θα εξέλθει της κρίσης και ο υπόλοιπος πλανήτης. Η κινεζική οικονομία επιβραδύνθηκε κατά 6,8% στο πρώτο τρίμηνο, ενώ οι προοπτικές για ισχυρή ανάκαμψη έχουν περιοριστεί, καθώς η ζήτηση από τις υπόλοιπες χώρες παραμένει χαμηλή.
Το outlook της BIMCO
H BIMCO δεν περιμένει μία ανάκαμψη σε σχήμα «V» για τη ναυτιλία και την οικονομική δραστηριότητα γενικότερα. Αντιθέτως, μετά από μία ανησυχητικά απότομη πτώση, η οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία μακρά και αβέβαιη «ανάβαση» προς την ανάκαμψη.
Αυτό συμβαίνει διότι η ταχύτητα και η κλίμακα επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας είναι άνευ προηγουμένου κι ενώ η απειλή του ιού παραμένει, η διάρκεια της κρίσης και η ταχύτητα ανάκαμψης είναι εξαιρετικά αβέβαιες. Τα τεράστια μέτρα τόνωσης που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις παγκοσμίως στοχεύουν στο να κρατηθεί όρθια η οικονομία, όταν η υγειονομική κρίση θα τελειώσει. Ακόμη κι έτσι, όμως, μία οικονομική κρίση έπεται.
Στη μετά-κορονοϊό εποχή, θα επικρατήσουν χαμηλά επίπεδα καταναλωτικής δαπάνης και αυτοπεποίθησης, χαμηλότερη ζήτηση τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Όπως έδειξε η περίπτωση της Κίνας, η ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας δεν είναι αρκετή για να ωθήσει τη ζήτηση, καθώς είναι απαραίτητη μία ισχυρή παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, η βραδεία επανεκκίνηση των οικονομιών, αυξάνει το ρίσκο ενός νέου «κύματος» κρουσμάτων και της επιστροφής σε αυστηρότερα μέτρα lockdown.
Επίσης, η παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο έχει πληγεί βαθιά και η μείωση της ζήτησης θα γίνει αισθητή στη ναυτιλία, παρά τη βραχυπρόθεσμη ώθηση που έδωσε ο πετρελαϊκός «πόλεμος» τον Απρίλιο.
Αυτό που χρειάζεται τώρα, σύμφωνα με την BIMCO, είναι μία συντονισμένη παγκόσμια απάντηση και οι χώρες πρέπει να αποφύγουν τον προστατευτισμό. Αντ' αυτού, όμως, έχουν εμφανιστεί ορισμένα ανησυχητικά σημάδια. Πιο συγκεκριμένα, ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, που βρισκόταν σε ύφεση, μετά την υπογραφή της πρώτης φάσης της συμφωνίας τον Ιανουάριο, μοιάζει να αναζωπυρώνεται. Οι ΗΠΑ απειλούν να επιβάλουν πρόσθετους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα, λόγω των χειρισμών της απέναντι στην πανδημία.
Ωστόσο, οι αυξημένοι δασμοί δεν είναι η μόνη απειλή για το παγκόσμιο εμπόριο. Ο ιός ανέδειξε την ευπάθεια των διεθνών εφοδιαστικών αλυσίδων και την εξάρτησή τους από την κατασκευή εργοστασίων στην άλλη πλευρά του κόσμου. Έτσι, πολλές κυβερνήσεις οδηγήθηκαν στην παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη παραγωγικών μονάδων στη χώρα τους. Αυτή η τάση θα προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στην εφοδιαστική αλυσίδα, ορισμένες εκ των οποίων θα ωφελήσουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία και άλλες θα τη βλάψουν.
Γιώργος Γεωργίου
