Αυτό επισημαίνει, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Reporter, η Πρόεδρος της HEMEXPO (Hellenic Marine Equipment Manufacturers & Exporters), των Ελλήνων κατασκευαστών, δηλαδή, ναυτιλιακού εξοπλισμού, κα Ελένη Πολυχρονοπούλου.
Αφού μιλά για το πώς αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις του κλάδου την περίοδο εφαρμογής των αυστηρών μέτρων, λόγω της πανδημίας, η κα Πολυχρονοπούλου εστιάζει στην πρόκληση του υψηλού ανταγωνισμού και στην κρισιμότητα ανάπτυξης της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στη χώρα μας.
Σημειωτέον ότι, όπως κατέδειξε πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ, η συνολική επίδραση των επιχειρήσεων της HEMEXPO στην ελληνική οικονομία ανήλθε στα €1,4 δισ. ή περίπου το 0,35% του ελληνικού ΑΕΠ για το 2018, ενώ σε όρους απασχόλησης, η συνολική επίδραση ξεπέρασε τις 20 χιλ. θέσεις εργασίας ή περίπου το 0,5% της απασχόλησης της χώρας.
Αναλυτικά η συνέντευξη της κας Πολυχρονοπούλου στο Reporter:
Ποιό ήταν το αποτύπωμα των μέτρων lockdown στις επιχειρήσεις του κλάδου;
Οι επιχειρήσεις μας έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα, ενώ η παραγωγή προχώρησε με σχετικά ομαλό ρυθμό. Το lockdown και οι δυσκολίες στις αλλαγές πληρωμάτων επηρέασαν σε μεγαλύτερο βαθμό την παροχή υπηρεσιών, καθώς δεν μπορούσαμε να στείλουμε τεχνικούς και λοιπό προσωπικό πάνω στα πλοία, ενώ υπήρξαν και ελλείψεις σε ορισμένα προϊόντα. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, απεδείχθη ότι ήμασταν έτοιμοι γι' αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση.
Πώς μπορούν οι ελληνικές επιχειρήσεις ναυτιλιακού εξοπλισμού να ανταποκριθούν σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό διεθνές - ιδιαίτερα από την Ασία - περιβάλλον, από τη στιγμή, μάλιστα, που η πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση είναι περιορισμένη; Τι πρέπει να κάνει η Πολιτεία;
Ο ανταγωνισμός είναι πολύ υψηλός, διότι πρόκειται για εταιρείες - ιδιαίτερα από την Ασία - οι οποίες έχουν ως βάση ένα οργανωμένο cluster, μακροχρόνια στρατηγική στο ναυτιλιακό εξοπλισμό, ευρύ πλαίσιο ανάπτυξης, ενώ δίνεται βαρύτητα και στο κομμάτι της εκπαίδευσης. Παράλληλα, σε αυτές τις αγορές επικρατούν συνθήκες προστατευτισμού, οι οποίες δημιουργούν σημαντικά εμπόδια στη διείσδυση ευρωπαϊκών και ελληνικών επιχειρήσεων. Θα έλεγα ότι το κομμάτι της χρηματοδότησης δεν παίζει τόσο σημαντικό ρόλο, καθώς οι καλές εταιρείες χρηματοδοτούνται.
Πρέπει να επισημάνω ότι είναι σχεδόν αδύνατο για τις εγχώριες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν χωρίς τη στήριξη των Ελλήνων εφοπλιστών. Αυτό που χρειαζόμαστε ως κλάδος είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, το οποίο θα δίνει κίνητρα στις επιχειρήσεις, προκειμένου να επενδύσουν σε νέα έργα και νέες τεχνολογίες. Οι ελληνικές εταιρείες παράγουν ποιοτικά και value for money προϊόντα, τα οποία μπορούν να ανταγωνιστούν τους μεγάλους «παίκτες» του κλάδου, πολλώ δε μάλλον με στήριξη από ένα οργανωμένο και μακρόπνοο πλάνο.
Πόσο δύσκολη είναι η εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού για τις επιχειρήσεις του κλάδου; Πώς θα διευθετηθεί αυτό το πρόβλημα;
Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Το σύστημα δεν ήταν έτοιμο να παράξει νέους ανθρώπους, ως αντικαταστάτες της προηγούμενης γενιάς εργαζομένων, οι οποίοι αποσύρθηκαν, ενώ είναι ιδιαίτερα δύσκολο για μία εταιρεία να επενδύσει στην εκπαίδευση προσωπικού από το μηδέν. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να ιδρυθούν οργανωμένες σχολές ναυτιλίας και αντίστοιχα προγράμματα, τα οποία θα ενθαρρύνουν τον αυτοματισμό και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Παράλληλα, είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση στην ορθότερη λειτουργία της πρακτικής άσκησης (internships) των φοιτητών ναυτιλιακών σχολών, η οποία έχει υποβαθμιστεί αρκετά τα τελευταία χρόνια. Όλα αυτά, φυσικά, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου σχεδίου, στο οποίο αναφέρθηκα νωρίτερα.
Η ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα έχει συρρικνωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Πώς εκτιμάτε ότι μπορεί να αναμορφωθεί ο κλάδος της ναυπηγοεπισκευής και τι οφέλη θα αποκομίσουν οι επιχειρήσεις ναυτιλιακού εξοπλισμού από αυτόν;
Είναι προτεραιότητα για τον κλάδο μας η ανάπτυξη της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, πραγματοποιούνται επισκευές μεγάλων κρουαζιερόπλοιων στην Ισπανία, ενώ στη γειτονική Ρουμανία κατασκευάζεται το μεγαλύτερο πλοίο εξόρυξης διαμαντιών. Υπάρχουν projects που μπορούν να υλοποιηθούν στην Ευρώπη και κατ' επέκταση στην Ελλάδα και πρέπει να τα προωθήσουμε, καθώς θα επωφεληθούμε με αρκετούς τρόπους, από την παραγωγή νέων προϊόντων μέχρι την εξοικονόμηση κόστους. Στη χώρα μας βλέπουμε περιθώρια ανάπτυξης και αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το επόμενο διάστημα.
Τι σημαίνει το Μνημόνιο Συνεργασίας με ΕΒΙΔΙΤΕ (Ένωση Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών) και ΣΕΚΕΕ (Σύνδεσμος Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος); Πώς θα ενισχυθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ναυτιλίας;
Το μέλλον της ναυτιλίας θα στηριχθεί σε δύο πυλώνες: Την ψηφιακή και την πράσινη ανάπτυξη. Η λειτουργία σε ένα ψηφιακό περιβάλλον δεν απαιτεί ούτε ορισμένο «χώρο», ούτε γραμμή παραγωγής, ούτε ανειδίκευτο προσωπικό. Άνθρωποι με γνώση και εκπαίδευση είναι αυτοί, οι οποίοι θα αναλάβουν να παράξουν νέα προϊόντα, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες. Αυτές τις δυνατότητες τις βλέπουμε σε ΕΒΙΔΙΤΕ και ΣΕΚΕΕ και αυτήν την τεχνολογία θέλουμε να τη χρησιμοποιήσουμε για την εξέλιξη των εταιρειών ναυτιλιακού εξοπλισμού. Η αγοραστική μας βάση είναι ευρεία και οι συνεργασίες σε νέα προϊόντα είναι εφικτές. Μάλιστα, είναι πολύ θετικό που και ο αρμόδιος υπουργός, κ. Γιάννης Πλακιωτάκης έχει δεσμευτεί για την ενίσχυση των ψηφιακών υπηρεσιών της ναυτιλίας και συγκεκριμένα της πρωτοβουλίας που υλοποιούμε μαζί με τους άλλους δύο φορείς.
Σε ποιές ενέργειες πρέπει να προχωρήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις ναυτιλιακού εξοπλισμού, προκειμένου να προωθήσουν την πράσινη ναυτιλία;
Η ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να ακολουθήσει το «δρόμο» της πράσινης ανάπτυξης. Είναι αναγκαίο να αντιληφθούμε αυτό που έρχεται και να προσαρμοστούμε το ταχύτερο δυνατό, παράγοντας έξυπνα και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα. Η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εταιρειών και η ταυτόχρονη υιοθέτηση των σύγχρονων τεχνολογιών σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη βιωσιμότητα και την εξέλιξη του κλάδου.
Γιώργος Γεωργίου