Απευθύνοντας χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, κ. Βασίλης Κορκίδης, μεταξύ άλλων, τόνισε τη σημασία της κυκλικής επιχειρηματικότητας και την αναγκαιότητα ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για πράσινες επενδύσεις στο πεδίο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ειδική αναφορά έκανε στον ανταγωνιστικό ρόλο της ναυτιλιακής και ναυπηγοεπισκευαστικής επιχειρηματικότητας, καθώς και στη δημιουργία πράσινων ναυπηγείων.
Αναλυτικά, η ομιλία του Προέδρου του Ε.Β.Ε.Π. και Π.Ε.Σ.Α είναι η ακόλουθη:
«Κυρίες και κύριοι,
Οι «Ημέρες Θάλασσας» για την πόλη του Πειραιά έγιναν, από γιορτή, θεσμός, που οφείλεται στη μεγάλη ανταπόκριση των Πειραιωτών και των επισκεπτών, αλλά και στο ότι όλοι οι φορείς της πόλης που συμμετέχουν αγάπησαν και υποστήριξαν αυτή τη διοργάνωση. Κάτοικοι, επιχειρήσεις, θεσμικοί φορείς της πόλης, αλλά και επισκέπτες περιμένουν με ενδιαφέρον κάθε χρόνο τις εκδηλώσεις. Η φετινή, έκτη κατά σειρά, διοργάνωση μιας σειράς εκδηλώσεων με βασικούς άξονες τον πολιτισμό, την εκπαίδευση, τη ναυτιλία, τον αθλητισμό και την ψυχαγωγία διεξάγεται εν μέσω πανδημίας και με βάση τα αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας των τελευταίων ημερών για την Αττική, που έχουν προσδιοριστεί από τους αρμόδιους φορείς για την προστασία της υγείας όλων. Η παρούσα διοργάνωση αποτελεί τμήμα αυτών των εκδηλώσεων στην οποία συμμετέχουν λιγότερα από 50 μέλη από τις παραγωγικές και επιστημονικές τάξεις του Πειραιά. Εύχομαι την προσεχή χρονιά η πανδημία να είναι μια κακή ανάμνηση και οι «ημέρες θάλασσας» του 2021 να γίνουν λαμπρότερες.
Ας έρθουμε όμως στο αποψινό μας αντικείμενο, «Πράσινη» και «Γαλάζια» ανάπτυξη, Κυκλική Επιχειρηματικότητα. Στο τέλος της πρώτης εικοσαετίας του 21ου αιώνα, οι προαναφερθείσες «έννοιες» εξακολουθούν μάλλον να είναι «δυσπρόσιτες» σε αυτό που εμείς ονομάζουμε κοινωνία εξαιτίας της ελλιπούς ευαισθητοποίησης, αλλά και γνώσης. Το γεγονός, μπορεί να ισχυριστεί κανείς, αποδεικνύει και την αποτυχία των μοντέλων που έχουν δοκιμαστεί μέχρι σήμερα για να περάσουν τα αναγκαία μηνύματα ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη «σύνδεση» με την κοινωνία. Σε πρώτη ανάγνωση, σήμερα, εξακολουθούμε την αναζήτηση μίας χρυσής τομής, ενός αποδοτικού μοντέλου που να προσδιορίζει τους μελλοντικούς ορίζοντες, απαλλαγμένο από τη στόχευση επίλυσης επί μέρους προβλημάτων της υφιστάμενης οικονομικής, κατά κύριο λόγο, πραγματικότητας. Η σχεδίαση, θέσπιση και υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης εθνικής πολιτικής για τις νησιωτικές περιοχές, που θα επιτύχει μια αειφόρο νησιωτική ανάπτυξη, θα εξασφαλίζει ευημερία στους νησιώτες, με κοινωνική συνοχή και σεβασμό στο περιβάλλον και θα εξαλείψει της ανισότητες με τις ηπειρωτικές περιοχές της χώρας, αποτελεί αντικείμενο συζήτησης την τελευταία εικοσαετία, και όχι μόνο.
Ας δούμε τα παρακάτω πεδία:
- Διαφοροποίηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων
- Έμφαση στον εναλλακτικό ή θεματικό τουρισμό
- Έμφαση στη μεταποίηση του πρωτογενή τομέα με εξαγωγικό προσανατολισμό
- Σύνδεση των τοπικών προϊόντων με το παρεχόμενο τουριστικό προϊόν
- Έμφαση στις καινοτομικές επιχειρήσεις των νησιών
Δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας ότι, μέχρι σήμερα, η ανάπτυξη βασιζόταν σε ένα οικονομικό μοντέλο εντατικής χρήσης των διαθέσιμων φυσικών και με τα κόστη παραγωγής και τιμές πώλησης των πόρων να αυξάνονται διαρκώς. Η αλλαγή που προτείνεται να γίνει, μέσω της προσέγγισης της Κυκλικής Οικονομίας, βασίζεται στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των υπαρχόντων φυσικών πόρων και υλικών και στη μείωση των απωλειών κατά τη χρήση.
Επανέρχομαι στην αρχική παρατήρηση. Πόσοι κατανοούν τις έννοιες;
Ένας στρατηγικός σχεδιασμός είτε αφορά στο νησιωτικό είτε στον παράκτιο χώρο πρέπει να βασίζεται στην υιοθέτηση περιβαλλοντικά φιλικών αναπτυξιακών κατευθύνσεων της τοπικής οικονομίας, μέσα από την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της αλιείας κλπ. Η «Πράσινη» ανάπτυξη συνδέεται άρρηκτα με την «πράσινη επιχειρηματικότητα». Ο όρος αυτός αναφέρεται στην οικονομική ανάπτυξη, η οποία θέτει την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης στο επίκεντρο της στρατηγικής της. Η «πράσινη επιχειρηματικότητα» στη ναυτιλία συνίσταται στη θετική στάση της επιχείρησης και την ανάληψη ευθύνης απέναντι στην περιβαλλοντική προστασία, τόσο µε τα προϊόντα ή υπηρεσίες που παράγει, όσο και µε τις διαδικασίες παραγωγής που υιοθετεί. Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ότι στην Ελλάδα, η έννοια της «πράσινης» ανάπτυξης είναι αρκετά καινούργια, με αποτέλεσμα οι ενέργειες που έχουν γίνει προς αυτή τη κατεύθυνση να είναι λιγοστές. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη παραγωγή «πράσινου» τεχνολογικού εξοπλισμού και ακολουθούν τις διεθνείς περιβαλλοντικές πολιτικές είναι κυρίως μικρομεσαίες. Το βασικό πρόγραμμα που χρηματοδοτεί «πράσινες» παρεμβάσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς της μεταποίησης, της ναυπηγοεπισκευής, του τουρισμού, της παροχής υπηρεσιών και του εμπορίου είναι το ΕΣΠΑ.
Όσον αφορά στη χρηματοδοτική στήριξη, επίσης, το υπό δημιουργία, από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ), «Greek Green Fund», στο οποίο η Τράπεζα συνεισφέρει 400 εκατομμύρια ευρώ, θα αποτελέσει ένα ακόμη χρηματοδοτικό εργαλείο. Κατά τις εκτιμήσεις της, στο προαναφερθέν ποσό που η ίδια εισφέρει ως αφετηρία, θα προστεθούν τουλάχιστον πόροι της τάξης του 1 δισ. ευρώ από ιδιωτική συμμετοχή με προοπτική στον ορίζοντα του χρόνου σύστασης 10 ως 14 «υποταμείων» συμπεριλαμβανομένης της μόχλευσης, των ιδίων κεφαλαίων, αλλά και των ενδεχόμενων κρατικών επιχορηγήσεων, θα ενεργοποιήσουν επενδύσεις άνω των 4 δισ ευρώ. Παράλληλα, μετά την παρέμβαση της Κυβέρνησης στις δαπάνες έρευνας και καινοτομίας, θεσπίζεται το μέτρο των υπεραποσβέσεων σε ύψος 200% και για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου για τρία έτη, 2021-2023, κάτι που αποτελεί ισχυρό επενδυτικό κίνητρο για τα ναυπηγεία μας.
Στη βάση της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής εντάσσεται και η στρατηγική της Ευρώπης γνωστή ως «Γαλάζια» ανάπτυξη (Blue Growth). Ο θαλάσσιος χώρος και οι ακτές αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για την οικονομική ανάπτυξη. Τα λιμάνια και οι παράκτιες κοινότητες αποτελούν, παραδοσιακά, σημαντικούς πόλους ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Η «γαλάζια» οικονομία αποσκοπεί στη βιώσιμη αξιοποίηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού χώρου, με ιδιαίτερη μέριμνα στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την ανάπτυξη των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και την προστασία του ιδιαίτερα εύθραυστου θαλάσσιου χώρου. Με βάση τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά κυρίως τις κατευθύνσεις πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία του περιβάλλοντος και την αξιοποίηση του θαλάσσιου πλούτου, δύο σημαντικές κατευθύνσεις είναι αυτές της «Πράσινης» και της «Γαλάζιας» ανάπτυξης. Και οι κατευθύνσεις αυτές σήμερα εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση για την ελληνική οικονομική πραγματικότητα.
Οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών δεν έχουν να κάνουν με τα περιβαλλοντικά ζητήματα, αλλά με την άγνοια των κυκλικών επιπτώσεων στην έννοια της ανταγωνιστικότητας. Ως γνωστό, στην Ολλανδία, τη Δανία, την Αυστρία και τη Γερμανία, οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες είναι ακόμα ιδιαίτερα οξυμένες. Αλλά στις χώρες αυτές, που έχουν επενδύσει στη βελτίωση του ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος στις ΑΠΕ, απουσιάζει η άγνοια και η, ενίοτε, σκοπούμενη παραπληροφόρηση. Ίσως στην απάλειψη αυτών των στοιχείων θα πρέπει στην Ελλάδα να επενδύσουμε πρώτα στην ενημέρωση και τη γνώση».
