Σημειώνεται ότι το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων υποχρεώνει εργοστάσια, σταθμούς παραγωγής ενέργειας και αεροπορικές να πληρώσουν για τη ρύπανση που προκαλούν. Η επέκτασή του στη ναυτιλία συμπεριελήφθη σε ένα σύνολο νομοθετικών τροποποιήσεων του συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Παρακολούθηση (Monitoring), Υποβολή Εκθέσεων (Reporting) και Επαλήθευση (Verification) των εκπομπών CO2 από τις θαλάσσιες μεταφορές (Κανονισμός MRV της ΕΕ), το οποίο καλύπτει πλοία, που πραγματοποιούν στάσεις σε λιμάνια του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Το μέτρο, αν τελικά τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, θα αφορά τις εκπομπές ρύπων όλων των ταξιδιών εντός των υδάτων του ευρωπαϊκού μπλοκ, αλλά και εκπομπές ταξιδιών εκτός αυτών. Η μετουσίωση της νομοθετικής πρότασης σε νόμο προϋποθέτει διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πλειονότητα της παγκόσμιας ναυτιλιακής κοινότητας έχει κατακρίνει αυτό το μέτρο, αλλά πρόσφατα διατυπώθηκαν διαφορετικές απόψεις.
Την ξεκάθαρη αντίθεσή του απέναντι σε ένα τέτοιο βήμα επανέλαβε ο Έλληνας υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, μιλώντας σε πρόσφατο webinar, το οποίο διοργανώθηκε από το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο. Αρχικά, ο κ. Πλακιωτάκης τόνισε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι κρίσιμη για τη ναυτιλία τόσο σε κανονιστικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.
Ο υπουργός επαίνεσε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως μία «οραματική προσέγγιση για μία περισσότερο βιώσιμη και κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη», αλλά προειδοποίησε ότι «περιφερειακές πρωτοβουλίες θα επηρέαζαν σημαντικά την παγκόσμια ναυτιλία», σε μία σαφή αιχμή έναντι των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Για έναν κλάδο, όπως η ναυτιλία, με παγκόσμιο χαρακτήρα, απαιτείται η εφαρμογή κανονισμών και προτύπων διεθνούς εμβέλειας» συνέχισε ο κ. Πλακιωτάκης, συπληρώνοντας ότι «τέτοιες πρακτικές υπονομεύουν τις διαρκείς διαβουλεύσεις εντός του ΙΜΟ για την επίτευξη μίας ευρείας λύσης».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο CEO της Ocean Network Express, Jeremy Nixon. Όπως τόνισε, η βιομηχανία είναι έτοιμη να υποβληθεί σε ένα καθεστώς φορολογίας. «Είμαστε έτοιμοι να βγούμε μπροστά και να ξεκινήσουμε να πληρώνουμε φόρους, οι οποίοι θα κατευθύνονται στην έρευνα και ανάπτυξη, υπό παγκόσμια και ομοιόμορφα πρότυπα. Αυτό που δεν μπορούμε να έχουμε είναι μία μεμονωμένη, περιφερειακή και αποσπαματική προσέγγιση, η οποία θα οδηγήσει στην κατάρρευση της ομοιομορφίας του εμπορικού μας συστήματος, χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε τι πρέπει να κάνουμε».
Αντίθετες φωνές
Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα διατυπώνονται απόψεις από ηγέτες της ναυτιλιακής βιομηχανίας, οι οποίες ταυτίζονται με τη λήψη περιφερειακών μέτρων απανθρακοποίησης. Τις συγκεκριμένες προτάσεις εξέφρασαν εταιρείες, ανάμεσα στις οποίες η Maersk Tankers και η Torvald Klaveness, επιδιώκοντας πιο γρήγορη δράση και αυστηρότερα μέτρα, από αυτά που λαμβάνονται υπό τον ΙΜΟ.
Ο CEO της Maersk Tankers, Christian Ingerslev, επεσήμανε σε διαδικτυακό συνέδριο, που φιλοξένησε το Global Maritime Forum, ότι συμμετείχε σε ομάδα εργασίας, η οποία στηρίζει ενεργά τις προσπάθειες για καθιέρωση περιφερειακών φόρων άνθρακα, με έμφαση στο ETS.
Ο ίδιος αναγνώρισε ότι η ιδανική λύση θα ήταν να τεθεί σε εφαρμογή μία παγκόσμια εισφορά άνθρακα, αλλά πρόσθεσε ότι μία τέτοια επιλογή δεν έχει πολιτική στήριξη στον IMO. «Κατά συνέπεια, ένα παράλληλο βήμα είναι να υποστηρίξουμε ενεργά και να προωθήσουμε εθνικούς και περιφερειακούς κανονισμούς» κατέληξε.
Γιώργος Γεωργίου
