Ο παγκόσμιος φόρος θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης σημαιών ευκαιρίας στην παγκόσμια ναυτιλία που επιτρέπει στους πλοιοκτήτες μιας χώρας να προσλάβουν τη σημαία μιας άλλης χώρας.
- Οι σημαίες FOC προσφέρουν ρυθμιστικά πλεονεκτήματα, χαμηλό ή μηδενικό εταιρικό φόρο και πλήρη ευελιξία ως προς την πρόσληψη πληρώματος. Αυτό τροφοδοτεί έναν αγώνα προς τα κάτω με κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πρότυπα ασφάλειας.
- Η πρόταση του ΟΟΣΑ θα διασφαλίσει ότι οι εταιρείες πληρώνουν φόρους και θα συμμετέχουν στην κοινή κοινωνική προσπάθεια, ανεξάρτητα από το πού βασίζουν τις δραστηριότητές τους και εξαλείφουν την πρακτική των αγορών για το πιο συμφέρουσα φορολογική ρύθμιση. Αυτό θα περιορίσει τις πρακτικές κοινωνικού ντάμπινγκ στη ναυτιλία της ΕΕ, ενθαρρύνοντας τους πλοιοκτήτες να επιλέξουν καλόπιστα κράτη σημαίας.
Θα μπορούσε ένας παγκόσμιος ελάχιστος φόρος να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο διέπεται η ναυτιλία της ΕΕ;
Διεξάγονται συζητήσεις στον ΟΟΣΑ για να επιτευχθεί διεθνής συμφωνία σχετικά με έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο για πολυεθνικές εταιρείες. Αυτή η διαδικασία έχει αποκτήσει δυναμική τώρα που η κυβέρνηση Μπάιντεν βγήκε υπέρ ενός ελάχιστου παγκόσμιου φόρου 21%.
Αυτό που ο ΟΟΣΑ προσπαθεί να αντιμετωπίσει είναι οι προκλήσεις «διάβρωση βάσης και μετατόπιση κερδών» και προτείνει κανόνες που θα παρέχουν στις δικαιοδοσίες δικαίωμα «επιστροφής φόρου» όταν άλλες δικαιοδοσίες δεν έχουν ασκήσει τα κύρια φορολογικά τους δικαιώματα ή η πληρωμή υπόκειται διαφορετικά. σε χαμηλά επίπεδα αποτελεσματικής φορολογίας.
Με άλλα λόγια, η πρόταση του ΟΟΣΑ θα διασφαλίσει ότι οι εταιρείες πληρώνουν φόρους και θα συμμετέχουν στην κοινή κοινωνική προσπάθεια ανεξάρτητα από το πού βασίζουν τις δραστηριότητές τους.
Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τη ναυτιλιακή βιομηχανία λόγω της ικανότητάς της να μετακινεί πλοία με ευκολία από τη μία νομική δικαιοδοσία στην άλλη.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η πρωταρχική νομική αρχή που διέπει τις δραστηριότητες ενός εμπορικού πλοίου είναι το κράτος στο οποίο είναι νηολογημένο το πλοίο, δηλαδή το κράτος σημαίας. Σύμφωνα με το άρθρο 94 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ένα κράτος σημαίας υποχρεούται να ασκεί αποτελεσματικά τη δικαιοδοσία και τον έλεγχό του σε διοικητικά, τεχνικά και κοινωνικά θέματα σε πλοία που φέρουν τη σημαία του. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 91, πρέπει να υπάρχει πραγματικός δεσμός μεταξύ του κράτους και του πλοίου.
Η σημερινή ναυτιλία κυριαρχείται από «σημαίες ευκαιρίας» (FOC) από τις οποίες οι πλοιοκτήτες μιας χώρας μπορούν να προσλάβουν τη σημαία μιας άλλης χώρας. Αυτά τα κράτη σημαίας της FOC δεν επιμένουν σε έναν πραγματικό δεσμό και κατά συνέπεια δεν είναι σε θέση να ασκήσουν δικαιοδοσία και έλεγχο. Σαν να μην ήταν αρκετά άσχημο, διαβρώνουν τη διακυβέρνηση της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας και τροφοδοτούν τον αγώνα προς τα κάτω με κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πρότυπα ασφάλειας.
Οι σημαίες FOC προσφέρουν ρυθμιστικά πλεονεκτήματα, χαμηλό ή μηδενικό εταιρικό φόρο και πλήρη ευελιξία σε σχέση με την πρόσληψη πληρώματος. Τα παγκόσμια κορυφαία τρία νηολόγια (Παναμάς, Λιβερία και Νήσοι Μάρσαλ), όλα δηλωμένα ως «FOC» από τη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων Μεταφορών (ITF), αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% του παγκόσμιου στόλου, αλλά πάνω από το 50% του κόσμου Ο στόλος είναι επί του παρόντος εγγεγραμμένος στις πολιτείες FOC. Οι αποτυχίες αυτών των κρατών σημαίας να ασκήσουν αποτελεσματικό έλεγχο οδήγησαν στην ανάγκη για τα κράτη λιμένα να παρεμβαίνουν για την επιβολή διεθνών προτύπων, με αποτέλεσμα την εξωτερίκευση του κόστους των αστοχιών του κράτους σημαίας.
Αυτά τα κράτη σημαίας FOC ήταν ζωτικής σημασίας για τους πλοιοκτήτες να αυξήσουν την κερδοφορία σε βάρος της κοινωνίας. Για έναν πλοιοκτήτη, διαφορετικοί παράγοντες μπορούν να τους παρακινήσουν να αναζητήσουν το εμπορικό πλεονέκτημα που απορρέει από την επιλογή να εγγράψουν τα πλοία τους σε αυτές τις FOC, συμπεριλαμβανομένων της φοροαποφυγής, των περιοριστικών υποχρεώσεων, της συμμόρφωσης με τις διεθνείς ναυτικές συμβάσεις κοινωνικής ασφάλειας, ασφάλειας και περιβάλλοντος και απόκρυψη πίσω από το εταιρικό πέπλο από για παράδειγμα, επωφελούμενοι του ευεργετικού εταιρικού και οικονομικού δικαίου.
Όσον αφορά τα πρότυπα απασχόλησης, τα πλεονεκτήματα που παρέχονται στους εφοπλιστές συχνά αναφέρονται ως «κοινωνικό ντάμπινγκ». Τέτοιες πρακτικές είναι ιδιαίτερα εμφανείς στην ευρωπαϊκή ναυτιλία, όπου είναι νομικά δυνατό να απασχολούνται υπήκοοι τρίτων χωρών σε πλοία που εκτελούν τακτικές υπηρεσίες εντός ΕΕ / ΕΟΧ και να τους πληρώνουν πολύ κάτω από τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Τέτοιες πρακτικές υπονομεύουν το κεκτημένο της ΕΕ και παραβιάζουν τις αρχές της ΕΕ για ίση μεταχείριση για ίση εργασία και επιτρέπουν τις διακρίσεις μεταξύ των ναυτικών όσον αφορά τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης λόγω της κατοικίας τους, αλλά στην πράξη, αυτό είναι εκ των πραγμάτων λόγω ιθαγένειας.
Η συνεχιζόμενη κρίση COVID-19 αποκάλυψε την πολυπλοκότητα μιας παγκόσμιας βιομηχανίας με απεριόριστη κινητικότητα εργασίας και κεφαλαίου. Οι FOC δεν έχουν αναλάβει επαρκώς τη δικαιοδοσία και τον έλεγχο των κοινωνικών θεμάτων που αφορούν τα πλοία τους. Οι πλοιοκτήτες αναγκάστηκαν να στραφούν στις χώρες τους για βοήθεια και πολλοί αγνοήθηκαν από τις κυβερνήσεις τους αφήνοντας τους ναυτικούς που εργάζονται σε πλοία νηολογημένα σε κράτη FOC χωρίς πρόσβαση στα θεμελιώδη, κοινωνικά και εργασιακά τους δικαιώματα.
Εκτιμάται ότι το 90% του διεθνούς εμπορίου κατ’ όγκο μεταφέρεται δια θαλάσσης. Και όμως, οι ναυτικοί που ήταν στην πρώτη γραμμή της διατήρησης του εμπορίου και της ροής βασικών ιατρικών προμηθειών, τροφίμων και ενέργειας, αντιμετωπίστηκαν σαν εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας. Εκατοντάδες χιλιάδες ναυτικοί ήταν πέρα από τις αρχικές περιηγήσεις τους, σε ορισμένες περιπτώσεις για περισσότερους από 17 ή περισσότερους συνεχόμενους μήνες, και συχνά χωρίς πρόσβαση σε άδεια και ιατρική περίθαλψη στην ξηρά.
Το κοινωνικό ντάμπινγκ υπονομεύει επίσης τους στόχους των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ για τις θαλάσσιες μεταφορές. Είναι μια πρακτική που χρειάζεται ολιστική απάντηση από τα κράτη μέλη. Διάφορες χώρες έχουν θεσπίσει ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, που αναφέρονται ως συστήματα φόρου χωρητικότητας, μέσω των οποίων παρέχονται επιδοτήσεις για ναυτιλιακές δραστηριότητες για την υποστήριξη της ανάπτυξης του νηολογίου πλοίων της χώρας και την προώθηση της απασχόλησης των εθνικών ναυτικών. Αυτά τα φορολογικά συστήματα καλύπτουν επίσης τις λεγόμενες βοηθητικές δραστηριότητες στη ναυτιλία, όπως οι λιμενικές δραστηριότητες.
Η συμπερίληψη της ναυτιλίας στην παγκόσμια πρόταση ελάχιστου φόρου του ΟΟΣΑ θα ενθαρρύνει τους πλοιοκτήτες να επιλέξουν καλόπιστα κράτη σημαίας, εκείνα που συμμορφώνονται με τα άρθρα 91 και 94 της UNCLOS και εξακολουθούν να τους επιτρέπουν να έχουν πρόσβαση σε ευνοϊκά συστήματα κρατικών ενισχύσεων και τελικά να συμβάλλουν στην παροχή στους εργαζομένους πρόσβαση σε αξιοπρεπή εργασία στον πιο στρατηγικό τομέα που εμπλέκεται στο παγκόσμιο εμπόριο. Αυτό θα υποστηρίξει και θα ενισχύσει τη θαλάσσια ανθεκτικότητα της ΕΕ.
Στο σημερινό πλαίσιο, όπου όλα τα κράτη μέλη αγωνίζονται να ανακάμψουν από την COVID 19 και έχουν δεσμευτεί στη σύνοδο κορυφής του Πόρτο να συνεχίσουν να εμβαθύνουν την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, η πρόταση του ΟΟΣΑ για έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο θα διασφαλίσει ότι οι δημόσιες επενδύσεις που πραγματοποιούνται από την κοινωνία για την προώθηση μιας βιομηχανίας, παρέχουν επίσης αποδόσεις με τη μορφή δημιουργίας θέσεων εργασίας, επαρκούς κατάρτισης και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας.
