Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), τον Νοέμβριο του 2024, ο στόλος που έφερε την ελληνική σημαία περιελάμβανε 1.832 πλοία, με συνολική χωρητικότητα 35,79 εκατομμυρίων κόρων, για πλοία άνω των 100 κόρων. Έναν χρόνο πριν, τον Νοέμβριο του 2023, ο αριθμός ήταν σχεδόν ίδιος (1.821 πλοία), όμως η χωρητικότητα ήταν σημαντικά μεγαλύτερη: 37,33 εκατ. κόροι.

Το πρόβλημα δεν είναι αριθμητικό – είναι ποιοτικό. Η αύξηση αφορά κυρίως μικρότερα επιβατηγά, ενώ η απώλεια εντοπίζεται στα μεγάλα εμπορικά – bulk carriers και δεξαμενόπλοια. Τα δεξαμενόπλοια, ειδικά, παρουσιάζουν θεαματική πτώση: από 425 πλοία και 25,73 εκατ. κόρους το 2023, σε 411 πλοία και 24,98 εκατ. κόρους το 2024.

Ελληνική ψυχή, ξένη σημαία

Την ίδια στιγμή, ο Σιμεών Παληός, Πρόεδρος της Diana Shipping, έδωσε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών την αισιόδοξη διάσταση της ιστορίας: «Η Ελλάδα ελέγχει σήμερα το 21% του παγκόσμιου στόλου, και σύντομα θα αγγίξει το 25%. Είναι μαθηματικά βέβαιο», τόνισε, περιγράφοντας μια αλματώδη ανάπτυξη των Ελλήνων πλοιοκτητών, οι οποίοι χτίζουν πλοία με εντυπωσιακό ρυθμό: Ένα πλοία κάθε τέσσερις μέρες στην Κίνα, ένα κάθε έξι μέρες στη Νότια Κορέα, και ένα κάθε επτά μέρες στην Ιαπωνία.

Όμως αυτή η ανάπτυξη δεν μεταφράζεται σε ενίσχυση της ελληνικής σημαίας. Αντίθετα, επιβεβαιώνει τη στροφή των εφοπλιστών προς άλλα νηολόγια – συχνά πιο ευέλικτα, πιο φιλικά και λιγότερο γραφειοκρατικά.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει επενδύσει τα τελευταία τρία χρόνια στον ψηφιακό μετασχηματισμό, προσπαθώντας να απλουστεύσει τις διαδικασίες. Ωστόσο, το ελληνικό νηολόγιο παραμένει λιγότερο ελκυστικό, ιδίως για τα μεγάλα πλοία.

Ο κ. Παληός, με περισσότερα από 50 χρόνια στο τιμόνι της ναυτιλίας, εξέφρασε τη σιγουριά του για τη νέα γενιά Ελλήνων εφοπλιστών: «Είναι πιο καταρτισμένοι από εμάς και έχουν όλα τα εφόδια να πάνε ακόμη πιο μακριά». Παράλληλα, κάλεσε τη νέα γενιά να ξαναδεί τη ναυτιλία ως επαγγελματική προοπτική: «Ο μισθός ξεκινά από 2.500 ευρώ και μπορεί να ξεπεράσει τις 14.000 ευρώ».

Ποιος θα μείνει να σηκώσει την ελληνική σημαία;

Η υποστολή της ελληνικής σημαίας στα πλοία δεν είναι απλώς στατιστικό ζήτημα.

Είναι θέμα ναυτιλιακής κυριαρχίας, κυριαρχικών δικαιωμάτων και γεωπολιτικής παρουσίας. Όσο περισσότεροι πλοιοκτήτες απομακρύνονται από το εθνικό νηολόγιο, τόσο περισσότερο αποδυναμώνεται η επιρροή της Ελλάδας στα διεθνή φόρα – από τον IMO έως τις διαπραγματεύσεις για την πράσινη μετάβαση στη ναυτιλία.

Ένα από τα σοβαρότερα – και ταυτόχρονα λιγότερο προβεβλημένα – εμπόδια για την ύψωση της ελληνικής σημαίας στα εμπορικά πλοία δεν είναι άλλο από τη στενά ελεγχόμενη νομοθεσία περί επάνδρωσης.

Η ελληνική σημαία συνοδεύεται από αυστηρές απαιτήσεις για την παρουσία συγκεκριμένου αριθμού Ελλήνων ναυτικών, κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά για τους πλοιοκτήτες που δεν μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας.

Οι λύσεις που υπάρχουν είναι δύο και καμιά από αυτές δεν είναι εύκολη.

Η πρώτη είναι η ολική απελευθέρωση της απασχόλησης, δηλαδή η κατάργηση του υποχρεωτικού αριθμού Ελλήνων ναυτικών στα πλοία ελληνικής σημαίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση και το εθνικό αποτύπωμα και η δεύτερη η ενίσχυση της εισροής νέων Ελλήνων στα πλοία, ώστε να καλύπτεται φυσικά και βιώσιμα η ζήτηση για ελληνικό προσωπικό.

Η δεύτερη επιλογή είναι και η πλέον πατριωτική αλλά συνάμα είναι και η πλέον απαιτητική. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι απλώς τεχνικό. Είναι διαρθρωτικό και πολιτισμικό. Όσο τα πλοία αυξάνονται και η νέα γενιά δεν μπαίνει στη ναυτιλία, η ελληνική σημαία θα παραμένει μια δύσκολη επιλογή.

Γιώργος Σ. Σκορδίλης

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr