Το βασικό σενάριο «επίτευξης στόχων», όπως λέγεται, προβλέπει επενδύσεις ύψους 16 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ που θα καταλήξουν σε περισσότερα από 15.000 MW εγκατεστημένης ισχύος (έναντι 4.500 μόνο MW σήμερα) συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών, και τα οποία μεταφράζονται σε… 1.050 MW ετησίως, αρχής γενομένης από το 2011.

Δεδομένου ωστόσο ότι τα «πράσινα» μεγαβάτ που εγκαθίστανται κάθε χρόνο δεν ξεπερνούν τα 120- 130 MW, σημαίνει ότι για να γίνει η «ανατροπή» αφενός πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, (διασυνδέσεις νησιών για την αξιοποίηση του αιολικού τους δυναμικού, συγκροτήματα αιολικών, φωτοβολταικά τύπου «Μεγαλόπολης», κ.ό.κ.), αφετέρου να επιτρέψει η ελληνική γραφειοκρατία τη λειτουργία του νέου νόμου που προβλέπει σημαντική σύντμηση των χρόνων αδειοδότησης.

Διακύμανση των φωτοβολταικών μέχρι 200%

Κατά τη χθεσινή παρουσίαση προς τους φορείς, παρουσιάστηκαν τέσσερα βασικά σενάρια επίτευξης στόχων με χρήση διαφορετικών μοντέλων και διαφορετικών παραδοχών για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Στα σενάρια αυτά τα αιολικά κυμαίνονται από 7.500 – 8.573 MW, τα φωτοβολταϊκά από 968 ΜW – 3.000 ΜW, τα υδροηλεκτρικά γύρω στις 4.500 MW και η βιομάζα και η γεωθερμία μεταξύ 108 MW – 370 MW.

Η κριτική που ασκείται στους συντάκτες της παρουσίασης είναι ότι η διακύμανση των φωτοβολταϊκών στα διάφορα σενάρια επίτευξης στόχου είναι ανεξήγητα μεγάλη (γύρω στο 200%), και ότι αυτό αποβαίνει σε βάρος της βιομάζας και της γεωθερμίας, των οποίων η αντιμετώπιση δεν είναι ορθολογική.  Αν και δεν εξηγήθηκε επαρκώς από το ΥΠΕΚΑ που οφείλονται αυτές οι διαφορές, είναι σαφές-λένε οι επικριτές- ότι λόγω του υψηλού τους κόστους, το μέγεθος των φωτοβολταϊκών, είναι καθαρά «πολιτική» απόφαση. Διότι οι εν λόγω διαφορές δεν προκύπτουν από πουθενά, και πάντως όχι από κάποιο μοντέλο σαν αυτά που χρησιμοποιήθηκαν (MARKAL, ENPEP), τα οποία περιορίζονται στο να διαμορφώσουν την βέλτιστη τεχνικοοικονομικά λύση για το υπόλοιπο μείγμα, πέραν των φωτοβολταϊκών. Και όσο κι αν τα επόμενα χρόνια «κλείσει» η ψαλίδα ανάμεσα στην Οριακή Τιμή και τις επιδοτούμενες τιμές των ΑΠΕ, ειδικά σε ότι αφορά στα φ/β, θα παραμένει μεγάλη.

Το βασικό σενάριο

Το βασικό πάντως σενάριο «επίτευξης στόχων» για τα ΑΠΕ, προβλέπει 7.500 MW αιολικών (έναντι 1.100 MW σήμερα), 2.567 MW φωτοβολταικών (180 μόνο MW σήμερα), 4.531 MW υδροηλεκτρικά (3.500 MW), και 370 MW βιομάζα- γεωθερμία (35 MW για τη βιομάζα, μηδενικά για γεωθερμία). Από πλευράς επενδύσεων, από τα 16 δισ. ευρώ που είναι το συνολικό μέγεθος του εν λόγω σεναρίου, τα 6,3 δισ. ευρώ αφορούν στα φ/β.

Το σενάριο αυτό, μαζί με το σενάριο αναφοράς (που βασίζει τις προβλέψεις του χωρίς τις εκτιμώμενες αλλαγές που θα φέρει ο νόμος των ΑΠΕ ή τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας), περιλαμβάνονται στο σχεδιασμό που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση ως τις 28 Ιουνίου, προκειμένου στις αρχές Ιουλίου να σταλεί στην Ε. Επιτροπή.

Και τα δίκτυα;

Ένα θέμα βέβαια που δεν έχει απαντηθεί, είναι το από πού θα βρεθούν τα κεφάλαια για να γίνουν όλα αυτά τα δίκτυα αξίας αρκετών δισ. ευρώ, τα οποία απαιτούνται για να «μπουν» στο σύστημα 15.000 πράσινα μεγαβάτ, δεδομένου ότι οι δυνατότητες απορρόφησης των υφιστάμενων έχουν εξαντληθεί. Τέτοια έργα  είναι για παράδειγμα τα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) στην Αργυρούπολη και στη Πελοπόννησο, οι Γραμμές Μεταφοράς (400 και 150 κιλοβόλτ) επίσης σε Πελοπόννησο, Εύβοια, οι υποβρύχιες διασυνδέσεις όπως των Κυκλάδων και της Εύβοιας, ακόμη και 95 υποσταθμοί σε όλη την χώρα, με το κόστος κατασκευής μόνο για τους τελευταίους να υπολογίζεται σε 350 με 400 εκατ. ευρώ.

Το συγκεκριμένο συμπέρασμα αναδεικνύεται και στη Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ 2010-2014) που ετοίμασε προ μηνός ο ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος μάλιστα πέραν της υπόδειξης των απαιτούμενων έργων, επισημαίνει ότι για την ευστάθεια του συστήματος είναι αναγκαίος ο περιορισμός της διείσδυσης των αιολικών πάρκων…

Ρύποι

Εφόσον πάντως υλοποιηθούν οι στόχοι του σεναρίου, οι εκπομπές ρύπων θα μειωθούν κατά 36% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Επίσης, και σε σχέση με το σενάριο αναφοράς (που προβλέπει 11.889 MW ΑΠΕ) θα εξοικονομηθούν επιπρόσθετα 1,3 δισ. ευρώ από αγορές δικαιωμάτων ρύπων κατά τη περίοδο 2013-2020 (με εκτίμηση ότι το ύψος των δικαιωμάτων ρύπων θα κυμανθεί στα 20 ευρώ/tn). Αντί λοιπόν για 8,9 δισ. ευρώ σε κόστη CO2 που θα πληρώναμε με βάση το σενάριο αναφοράς, θα καταβάλλουμε ως χώρα για ρύπους 7,6 δισ. ευρώ. Σημειώνεται πάντως ότι στο σενάριο αναφοράς, το κόστος των 8,9 δισ. ευρώ για CO2, είναι ήδη μειωμένο χάρη στα 11.889 MW ΑΠΕ που ούτως ή άλλως το ίδιο σενάριο προβλέπει.

Μείωση για λιγνίτη- αύξηση για φ. αέριο

Αναφορικά με την εγκατεστημένη ισχύ του λιγνίτη θα βαίνει συνεχώς μειούμενη ως το 2020, και από 4.826 MW σήμερα, θα πέσει στα 3.362 MW τότε. Η συμμετοχή του πετρελαίου στην ηλεκτροπαραγωγή από 2.109 MW θα μειωθεί στα 1.345 MW, ενώ θα εκτιναχθεί αυτή του φυσικού αερίου, από 3.349 MW, στα 7.211 MW, χάρη στις νέες μονάδες, ιδιωτικές και της ΔΕΗ που ετοιμάζονται ή δρομολογούνται. Συνολικά, οι επενδύσεις μέχρι το 2020 στον ενεργειακό τομέα της χώρας, μαζί και με τις θερμικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής προβλέπονται γύρω στα 22 δισ. ευρώ.

Γιώργος Φιντικάκης