Η “μεγάλη μέρα” αναμένεται σύμφωνα με την WSJ να είναι η 20η Μαρτίου 2012. Τότε λήγει ομόλογο 14,4 δισ. ευρώ, με τις αγορές να θεωρούν ότι μέχρι τότε ο χρόνος δεν είναι πολύς.
Σύμφωνα με την ανάλυση υπάρχουν τέσσερις πιθανές εναλλακτικές:
1)Αναπροσαρμογή του πακέτου διάσωσης, αναμονή και... ελπίδα. Ελπίδα ότι το ποσό που δόθηκε είναι αρκετό, ή σχεδόν αρκετό, ώστε να δώσει χρόνο στην Ελλάδα να αποκαταστήσει η χώρα την εμπιστοσύνη των αγορών.
Με αυτήν την προοπτική η Ελλάδα μπορεί να έχει τη δυνατότητα μικρότερου επιτοκίου, περισσότερο χρόνο στη διάθεση της (αυτό ήδη συζητείται) να προωθήσει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ύψους 50 δισ. ευρώ.
Στις αρχές του 2012 η Ελλάδα θα έχει περίπου 57 δισ. ευρώ χρέος από το σχέδιο διάσωσης, ενώ εάν αποφασιστεί από τους εταίρους της να μην υπάρχει επιτόκιο τότε θα είναι ένα μεγάλο βήμα για τη σωτηρία της χώρας.
2)Να δοθεί στην Ελλάδα κι άλλο πακέτο μέσω του μηχανισμού EFSF. Μία τέτοια προοπτική θα μείωνε το χάσμα πολύ γρήγορα, αν όμως συναινούσαν οι Γερμανοί, οι Φιλανδοί, οι Ολλανδοί και όποιοι άλλοι αντιτίθενται. Έτσι όμως δε θα υπήρχε πρόβλημα από τα 35 δισ. ευρώ ομολόγων που θα πρέπει να αποπληρωθούν το 2012.
3)Απαίτηση από τους ιδιώτες πιστωτές να δεχτούν εθελοντικά απομείωση μέρους των επενδύσεων τους. Αυτή η προοπτική όμως κρύβει τον κίνδυνο η εθελοντική συμμετοχή στην αναδιάρθρωση να μην είναι απόλυτα εθελοντική, και να προκληθεί ένα νέο επιτοκιακό σοκ πλήττοντας σοβαρά την ικανότητα της Ελλάδας να δανείζεται.
4)Να προχωρήσει η αναδιάρθρωση με ένα “haircut” τώρα. Πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αποπληρώσει τα 350 δισ. ευρώ χρέους, καθιστώντας έτσι αναπόφευκτο ένα “haircut.” Εάν αυτή η προοπτική είναι αναπόφευκτη, τότε καλύτερο είναι να γίνει τώρα ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει πως μπορεί να εξελιχθεί μία τέτοια λύση τόσο στο εγχώριο όσο και στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Η WSJ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα χρήματα, ενώ ένα haircut θα την απομονώσει από τις αγορές για ένα διάστημα.
Το βασικότερο ίσως νόημα του να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, θα υπέθετε κάποιος ότι θα ήταν το να μπορέσει η χώρα απαγκιστρωθεί από το ενιαίο νόμισμα και να «αλλάξει» στην νέα δραχμή, γεγονός που θα επέτρεπε στη χώρα να αποτιμήσει το νόμισμά της, να ανακτήσει κάποια στιγμή την ανταγωνιστικότητα της και να μπει και πάλι στον δρόμο της ανάπτυξη.
Λάθος!
Σύμφωνα με τον 'Ελληνα αναλυτή της Bank of America Merrill Lynch (και πρώην οικονομολόγο του ΔΝΤ) κ. Θανό Βαμβακίδη, η υποτίμηση ποτέ δεν κατάφερε να βοηθήσει την Ελλάδα στην προ-ευρώ εποχή.
Οπως σημειώνει, το μισό της απώλειας της ανταγωνιστικότητας την τελευταία δεκαετία στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρεια, οφείλεται στο ισχυρό ευρώ και ο ίδιος είχε προειδοποιήσει αρκετές αγορές πως ένα δυνατό ευρώ κανεί την απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή της περιοχής πολύ πιο δύσκολη.
Ομως όπως επισημαίνει, ούτε οι επαναλαμβανόμενες υποτιμήσεις στην Ελλάδα στην προ-ευρώ περίοδο κατάφεραν να έχουν ένα αντίκτυπο διαρκείας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, καθώς μόνον οι δομικές μεταρρυθμίσεις έχουν την δύναμη να καταφέρουν κάτι τέτοιο.
Οπως σημειώνει, σύμφωνα με τα οικονομετρικά στοιχεία της BofA Merrill Lynch, οι αποτιμήσεις δεν έχουν έναν διατηρήσιμο αντίκτυπο στην ανάπτυξη των οικονομικών της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Τα στοιχεία αφορούν τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες (1971-2009), ή την περίοδο πριν την υιοθέτηση του ευρώ (1971-1999). Το δείγμα συμπεριλαμβάνει την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία.
BofA Merrill Lynch : Μόνο με δομικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση στην Ελλάδα! – Μύθος το ατού της εσωτερικής υποτίμησης
Το συμπέρασμα της ανάλυσης BofA Merrill Lynch είναι πως σε όλες τις περιπτώσεις, οι υποτιμήσεις δεν είχαν κανέναν αντίκτυπο στην ανάπτυξη. Η αντίδραση της ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ στα νομισματικά σοκ, είναι πολύ μικρή και όχι πάντα θετική, και συνολικά αλλά και στη προ-ευρώ εποχή. Τα στοιχεία του διεθνούς οίκου δείχνουν πως ίσως η ιρλανδική οικονομία θα μπορούσε να επωφεληθεί από την υποτίμηση, και μετά η ισπανική. Αυτό λοιπόν υποδηλώνει πως ακόμη και εάν η υποτίμηση αποτελούσε επιλογή για την περιφέρεια της Ευρωζώνης, δεν θα βοηθούσε την περιοχή να βγει από την κρίση.
Αν και τα αποτελέσματα δεν δείχνουν ότι η συναλλαγματική πολιτική δεν έχει σημασία, αλλά σύμφωνα με τον διεθνή οίκο το σίγουρο συμπέρασμα πάντως είναι ότι οι υποτιμήσεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας δεν οδηγούν σε μόνιμες βελτιώσεις της ανταγωνιστικότητας των προβληματικών οικονομιών, όπως αυτών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Ετσι, όπως τονίζεται, όλα τα σενάρια γύρω από την έξοδο από το ευρώ ( για οποιαδήποτε χώρα) δεν έχουν καμία ουσία. Οι δομικές μεταρρυθμίσεις είναι το καλύτερο στοίχημα για να βελτιωθούν οι προοπτικές της ανάπτυξης των χωρών της περιφέρειας, εντός ή εκτός της νομισματικής ένωσης.