Κοντά στο 30% θα φτάσει η ανεργία το 2014, τη χρονιά που κατά τις προβλέψεις η Ελληνική οικονομία θα περάσει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, τη στιγμή που το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής συρρικνώθηκε κατά 3,1 δισ. ευρώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2013.
Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του το ΚΕΠΕ «Οικονομικές Εξελίξεις» η ύφεση το 2013 θα διαμορφωθεί στο 3,55%, ενώ το 2014 η ανάπτυξη εκτιμάται πως θα είναι σχεδόν μηδενική (0,004%). Για την ανεργία εκτιμά πως από το 27,6% εφέτος, αναμένεται να αυξηθεί στο 29,3% το 2014. Για τον πληθωρισμό αναμένει να είναι αρνητικός κατά 0,28% εφέτος και κατά 0,31% του χρόνου, ενώ για το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εκτιμά πως από 0,91% του ΑΕΠ φέτος θα διαμορφωθεί σε 3,42% του ΑΕΠ το 2014.
Ενδείξεις για πιθανή έξοδο την ύφεση
Σύμφωνα με τους αναλυτές του ΚΕΠΕ υπάρχουν πλέον σαφείς ενδείξεις για μια πιθανή έναρξη μιας πορείας εξόδου της ελληνικής οικονομίας από το καθεστώς ύφεσης. Επισημαίνεται ότι, βεβαίως, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιας ενδιάμεσης ξαφνικής μεταστροφής της πτωτικής αυτής τάσης των πιθανοτήτων ύφεσης. Στην παρούσα φάση όμως, οι ενδείξεις που παρέχουν και τα δύο υποδείγματα τείνουν να καταδεικνύουν μια πιθανή λήξη της περιόδου ύφεσης σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, χωρίς να είναι δυνατόν να προδιαγραφεί η ταχύτητα εξόδου από το εν λόγω καθεστώς και συνεπώς να προβλεφθεί και ο ακριβής χρονικός ορίζοντας εισόδου σε καθεστώς ανάπτυξης.
Τα μέτρα μειώνουν περαιτέρω το εισόδημα
Αναφορικά με τις προοπτικές για την ιδιωτική κατανάλωση το ΚΕΠΕ θεωρεί πως η πορεία στο εν λόγω μέγεθος μέχρι και το τέλος του 2013 αναμένεται να παραμείνει πτωτική. Ωστόσο, θεωρεί ότι η αποφυγή επιπλέον επιβαρύνσεων στο διαθέσιμο εισόδημα και επιπρόσθετων μέτρων που θα επιδράσουν αρνητικά στον πραγματικό πλούτο των νοικοκυριών δύναται να οδηγήσει σε περαιτέρω σημαντική κάμψη στους αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής του εν λόγω μεγέθους μέσα στο 2014.
Κατά το ΚΕΠΕ σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξη του μεγέθους της ιδιωτικής κατανάλωσης θα διαδραματίσουν οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας, ενώ αναμένει θετική μεταστροφή του επενδυτικού κλίματος, με απόρροια την ανάκαμψη των επενδύσεων στις εκτός των κατοικιών κατηγορίες.
Ως προς την πορεία του εξωτερικού τομέα, το ίδρυμα θεωρεί πως η συμβολή του στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει σε βραχυχρόνιο ορίζοντα θετική, με τα περιθώρια πτώσης των εισαγωγών να περιορίζονται όμως σταδιακά, και επομένως με τα μεγέθη της συμβολής αυτής να εξαρτώνται σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό από τη βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας.
Για την αγορά εργασίας το ΚΕΠΕ αναφέρει πως εμπεδώνεται η αντιστροφή της αρνητικής τάσης στις καθαρές ροές και, επιπλέον, οι προσλήψεις αυξάνονται, έστω και αν ένα μεγάλο μέρος τους αφορά σε προσλήψεις μερικής απασχόλησης. Το Κέντρο υποστηρίζει πως η επίδραση των εποχικών διακυμάνσεων στην οικονομική δραστηριότητα ευνοεί τους νέους και συγκεκριμένα επαγγέλματα που συναντώνται συχνότερα στον τουρισμό (καταλύματα, τρόφιμα, εμπόριο) και τη γεωργία. Αυτό ωστόσο ενέχει κινδύνους για τους επόμενους μήνες, οπότε η οικονομική δραστηριότητα θα σημειώσει κάμψη στους εποχικούς κλάδους.
Κοντά στο στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος
Οι αναλυτές του ΚΕΠΕ θεωρούν πως από την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών φαίνεται ότι η πραγμάτωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος μπορεί τελικά να επιτευχθεί από το 2013, λόγω της σημαντικής και πέραν του στόχου μείωσης των δαπανών αλλά και της ταυτόχρονης αύξησης των εσόδων. Σε αυτή την κατεύθυνση συνηγορεί και η αναμενόμενη περαιτέρω αύξηση των εσόδων τους τελευταίους μήνες του έτους, λόγω της είσπραξης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, αλλά και των Φόρου Ακίνητης Περιουσίας του 2011 και 2012, και του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Τέλος, για το δημόσιο χρέος αναφέρουν πως αν και παρουσίασε μια αύξηση το τελευταίο τρίμηνο, η οποία φαίνεται να είναι συγκυριακή λόγω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού. Εκτιμάται δε ότι η πιστή εφαρμογή του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων θα οδηγήσει σε περαιτέρω συρρίκνωση του δημοσίου χρέους.
Νοικοκυριά
Στο μεταξύ, ισχυρό πλήγμα δέχθηκαν τα νοικοκυριά στο β' τρίμηνο του 2013, ενώ η αγοραστική τους ικανότητα περιορίστηκε κατά 7,6%. Πτώση 9,3% εμφάνισε το β' τρίμηνο του 2013 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά, ενώ πτώση 7,6% εμφάνισε η καταναλωτική τους δαπάνη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία των τριμηνιαίων μη χρηματοοικονομικών λογαριασμών θεσμικών τομέων που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, το β' τρίμηνο το διαθέσιμο εισόδημα του τομέα των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά (ΜΚΙΕΝ) μειώθηκε στα 30,1 δισ. ευρώ, από 33,2 δισ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Όπως επισημαίνει η ΕΛΣΤΑΤ, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση κατά 13,9% των αποδοχών των εργαζομένων και στην μείωση κατά 12,4% των κοινωνικών παροχών που εισπράττουν τα νοικοκυριά.
Παράλληλα, η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά, μειώθηκε στα 32,7 δισ. ευρώ, από 35,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών και των ΜΚΙΕΝ, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, ήταν -8,7% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013, σε σύγκριση με -6,7% το δεύτερο τρίμηνο του 2012.
Σημειώνεται ότι το εξεταζόμενο διάστημα, οι καθαρές δανειακές ανάγκες του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανέρχονταν σε 14,0 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2012 που ήταν 3,8 δισ. ευρώ.