Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται από το υπουργείο Οικονομικών το σχέδιο για την προκήρυξη για τα συστήματα ιχνηλασιμότητας, ενώ με εποπτεία του πρωθυπουργικού γραφείου καταβάλλεται προσπάθεια να επιταχυνθεί η διαδικασία εγκατάστασης των πολύπαθων (εκκρεμεί εδώ και καιρό η εγκατάστασή τους λόγω ακύρωσης των διαγωνισμών προμήθειας) ειδικών μηχανημάτων X-Ray που είναι απαραίτητα, πέρα από άλλες περιπτώσεις λαθρεμπορίου, για την καταπολέμηση μιας λαίλαπας, που σε ετήσια βάση οδηγεί σε απώλειες εσόδων της τάξης περίπου των 800 εκατομμυρίων ευρώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γ.Γ. Διαφάνειας του υπ. Δικαιοσύνης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν 100 εκατ. ευρώ είναι μόνο οι βεβαιωμένες παραβάσεις λαθρεμπορίου καπνικών που πιστοποίησαν οι τελωνειακές αρχές το 2013, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών.
Οι στόχοι του υπ. Οικονομικών
Το υπουργείο Οικονομικών δέχεται ήδη πίεση κι από την τρόικα για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καπνικών, που ανέρχεται μαζί με αυτό των καυσίμων και των ποτών σε δυσθεώρητα ύψη. Στο πλαίσιο αυτό εντός του 2014 σύμφωνα με σύμφωνα με το Γενικό Διευθυντή Τελωνείων & Ε.Φ.Κ. Κωνσταντίνο Νηχωρίτη, έχουν ήδη δρομολογηθεί οι ενέργειες για την υλοποίηση των παρακάτω δράσεων:
- Εκσυγχρονισμός των τεχνικών μέσων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διενεργούμενων ελέγχων (όπως X-Ray, συστήματα αυτόματης καταγραφής οχημάτων, ιχνηλασία – σήμανση καπνικών / αλκοολούχων προϊόντων).
- Εγκατάσταση συστήματος εισροών – εκροών στις φορολογικές αποθήκες καυσίμων για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων.
- Ολοκληρωμένη στρατηγική για την παράνομη διακίνηση καπνικών προϊόντων σε συντονισμό με την Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα.
Με αυτά τα δεδομένα σύμφωνα με πληροφορίες του "R" γίνεται προσπάθεια από τις αρχές να διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ο σχετικός διαγωνισμός, ώστε να μην υπάρχουν αποκλεισμοί αλλά και να μην υπάρξει επιβάρυνση του προϋπολογισμού. Ωστόσο, το όλο παρασκήνιο είναι έντονο. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα από την εφημερίδα "Τα Νέα", με βάση την πρόταση της SICPA, μιας εκ των εξειδικευμένων εταιρειών, (Sicpa, 3M, EDAPS, Delarue) το κόστος μπορεί να ανέλθει για την Ελλάδα στα 17 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος, γεγονός που δημιουργεί αντιδράσεις.
Κατά την εφημερίδα, αντίθετα, σύμφωνα με σύστημα που προτείνουν οι καπνοβιομηχανίες μπορεί να κοστίσει 300.000 ευρώ για τον πρώτο χρόνο και ακολούθως 30.000 ευρώ ετησίως. Μάλιστα, το κόστος αυτό προσφέρθηκαν να το αναλάβουν οι ίδιες οι εταιρείες. Παράλληλα, όπως αναφέρει η εφημερίδα, στους διαδρόμους της Βουλής έχει μεταφερθεί η μάχη των λόμπι που μαίνεται για την ειδική σήμανση στα προϊόντα καπνού. Από την μία υπάρχουν οι εταιρίες που ειδικεύονται στην σήμανση στα τσιγάρα, αν και μετρημένες στα χέρια, ενώ από την άλλη υπάρχουν και οι μεγάλες καπνοβιομηχανίας που έχουν δημιουργήσει το δικό τους σύστημα ιχνηλασιμότητας.
Οι προτάσεις των εταιριών
Είναι ενδεικτικό ότι στις αρχές του 2000, η PMI εισήγαγε την τεχνολογία εντοπισμού Master Case. Σήμερα, όπως σημειώνει στην επίσημη ιστοσελίδα της η εταιρεία, αποτελεί ένα πλήρως ολοκληρωμένο σύστημα που λειτουργεί σε 124 χώρες. «Κάθε κιβώτιο παρακολουθείται κατά τη μετακίνησή του από το εργοστάσιο μέχρι την αποθήκη και εντός της εφοδιαστικής αλυσίδας. Κάθε κιβώτιο φέρει μια μοναδική ετικέτα γραμμοκώδικα. Το σύστημα συνδέει τον κωδικό αυτό με την παραγγελία από έναν διανομέα ή χονδρέμπορο (πρώτο αγοραστή)», τονίζει.
Η τεχνολογία Codentify®
Επίσης, για την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού, η PMI σημειώνει ότι χρησιμοποιεί το Codentify®, «ένα εξειδικευμένο σύστημα που επιτρέπει τον εντοπισμό και την ιχνηλασιμότητα για τις κούτες τσιγάρων, τον έλεγχο γνησιότητας των προϊόντων. Η βασική αρχή του Codentify® είναι απλή: Ένας μοναδικός, ορατός στο μάτι, 12ψήφιος κωδικός εκτυπώνεται απευθείας σε πακέτα και κούτες κατά τη διάρκεια της παραγωγής. Η λύση λειτουργεί με έναν συνήθη εξοπλισμό και ενσωματώνεται με ευκολία στην παραγωγική διαδικασία. Η λύση Codentify® είναι ασφαλής και περιλαμβάνει διάφορα μέτρα για να καθιστά αδύνατη την παραχάραξη ή την κλοπή ενός έγκυρου κωδικού»
Οι χώρες προέλευσης και οι τύποι τσιγάρων
Το λαθρεμπόριο τσιγάρων χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Τα λευκά no name, τα επώνυμα τσιγάρα «μαϊμού» και τις διάφορες μάρκες με τα label Bon Classic RICHMAN, LAMPSI, Goldmount, να είναι από τα πλέον «δημοφιλή» λαθραία τσιγάρα, με «πρωτότυπη» εμπορική ονομασία. Ωστόσο πέρα από αυτά, όπως και τα λευκά πακέτα non – name, το μεγαλύτερο ποσοστό λαθραίων καπνικών κυκλοφορεί με τις γνωστές εμπορικές ονομασίες των μεγάλων βιομηχανιών. Σύμφωνα με τη Philip Morris, περίπου το 90% των λαθραίων τσιγάρων που κατασχέθηκαν από τις αρχές το 2011 φέρουν τις εμπορικές ονομασίες της Philip Morris International.
Οι χώρες της Ασίας, η Μέση Ανατολή, η πρώην ΕΣΣΔ και κυρίως η Ουκρανία με ένα συγκεκριμένο εργοστάσιο γνωστό στους πάντες είναι χώρες παραγωγής παράνομων τσιγάρων. Είναι ενδειτικό ότι σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου ο ο ΗλίαςΑσημακόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της JTI άφησε να εννοηθεί ότι γνωρίζουν πολλοί ποια είναι τα σημεία παραγωγής για τα no name τσιγάρα, τα οποία κατά κύριο λόγο διακινούνται μέσω της χώρας μας. Μάλιστα προσδιόρισε και τη σχέση τιμής: «Το παράνομο πακέτο κοστίζει 1,5 με 2 ευρώ σε σχέση με το 3,30 που κάνει το λιγότερο το νόμιμο.
Επίσης, υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ καπνού σε σχέση με τον φορολογημένο και τον παράνομο ψιλοκομμένο καπνό. 20 ευρώ με 220 ευρώ(!!!). Στο κιλό ο φόρος είναι 194 ευρώ μαζί με το ΦΠΑ», είπε χαρακτηριστικά.
Σε σχέση με τις ταινίες ιχνηλασίας- που αποτελούν ένα κομβικό θέμα για την καπνοβιομηχανία καθώς η ελβετική εταιρία SICPA φημολογείται ότι προωθεί ένα σύστημα με νέες ταινίες- ο κ. Ασημακόπουλος, τάχθηκε υπέρ ενός εύχρηστου και μη κοστοβόρου συστήματος. «Έχουμε πολύ χρόνο μπροστά. Απ' ότι ξέρουμε το θέμα έχει κάπου κολλήσει άλλες είναι οι προτεραιότητες τώρα. Υπάρχει έκθεση Πολυτεχνείου. Εμείς θέλουμε ένα απλό κι όχι κοστοβόρο σύστημα. Δεν μπορεί να επιβαρυνθεί η βιομηχανία. Στη Γαλλία φρέναρε το σύστημαSICPA. Το μοντέλο Ευρώπης είναι το καλύτερο», τόνισε. Σημειώνεται ότι η SICPA «έφαγε πόρτα στη Γαλλία» λόγω αντιδράσεων, ενώ εκτιμάται ότι το κόστος που θα επιβαρύνει τη βιομηχανία εφόσον εφαρμοστεί το σύστημά της υπερβαίνει τα 80 εκατομμύρια.
Όργιο λαθρεμπορίου με αφετηρία Μαλαισία
Στο τελευταίο κρούσμα, οι διαφυγόντες δασμοί και φόροι, ανέρχονται στο ποσό των 3.512.530,18 ευρώ. Μέχρι σήμερα από την αρχή του 2014 έχουν οι αρχές εντοπίσει 25.000.000 τεμάχια λαθραίων τσιγάρων στο λιμάνι του Πειραιά, σε εισαγόμενα εμπορευματοκιβώτια. Ο αριθμός αυτό αντιστοιχεί σε διαφυγόντες φόρους που υπερβαίνουν τα 4,5 εκατομμύρα ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το Β' Εξάμηνο του 2013 σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας JTI και του ΣΔΟΕ ο συνολικός αριθμός των παράνομων τσιγάρων, που εντοπίστηκαν υπερβαίνει τον αριθμό των 50 εκατ. τεμαχίων ανεβάζοντας μόνο για το διάστημα αυτό το ποσό της φοροδιαφυγής πάνω από 10 εκατομμύρια.
Προέλευση και του τελευταίου παράνομου φορτίου είναι και πάλι η Μαλαισία, ενώ τελικός προορισμός ήταν η Αίγυπτος, μέσω Τουρκίας. Σημειώνεται ότι τα δύο αυτά εμπορευματοκιβώτια εντοπίσθηκαν σε πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον Πειραιά, το οποίο εκτελούσε τη διαδρομή Πειραιάς – Κωνσταντινούπολη, όπου επρόκειτο να μεταφορτωθούν σε άλλο πλοίο με προορισμό το Port Said της Αιγύπτου και ύστερα από συντονισμένες ενέργειες της Υπηρεσίας και του Ε' Τελωνείου Πειραιά εκφορτώθηκαν εγκαίρως. Τα δηλωθέντα εμπορεύματα στα φορτωτικά έγγραφα ήταν συρταριέρες, ενώ οι διοργανωτές της διακίνησης των λαθραίων καπνικών, στις προσπάθειές τους για εξαπάτηση των Αρχών, είχαν οργανώσει τη μεταφορά με τα αυτά φορτωτικά έγγραφα και τρίτου εμπορευματοκιβωτίου, το οποίο ήταν πλήρες με το δηλωθέν εμπόρευμα (πλαστικές συρταριέρες).
Γ.Α
