Πρόβλεψη...επιβίωσης για ενάμιση χρόνο ακόμη, χωρίς τη λήψη δυσμενών μέτρων, δίνει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2015-2018 σχετικά με το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Η προσοχή όλων, όμως, εξακολουθεί να είναι στραμμένη σε δύο βασικούς τομείς που ζητούν προσεκτική διαχείριση, καθώς αν "στραβώσουν" μπορεί να ανατρέψουν την ισορροπία εσόδων- δαπανών και να απορροφήσουν μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Στη θέση ένα βρίσκονται οι 350.000 εκκρεμείς αιτήσεις για απονομή συντάξεων και εφάπαξ από όλα τα Ταμεία, το αναδρομικό ποσό των οποίων ξεπερνάει τα 3 δισ. ευρώ. Συνολικά εκκρεμεί η απονομή περίπου 190.000 κύριων συντάξεων, 130.000 επικουρικών και 55.000 εφάπαξ. Τον συγκεκριμένο κίνδυνο του δημοσιονομικού κενού από αυτή την ιδιότυπη στάση πληρωμών έχει επισημάνει η τρόικα από το 2013, η οποία εκφράζει τις επιφυλάξεις της για τις αντοχές του συστήματος. 

Η δεύτερη απειλή αφορά τη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού, η οποία κινδυνεύει από το 2016 που θεωρείται χρονιά-ορόσημο για τα Ταμεία. Συγκεκριμένα, πρόσφατη αναλογιστική μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (2013-2050) για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ) στην Ελλάδα, εκτός ΝΑΤ, ΟΓΑ και Δημοσίου, έδειξε ότι το 2016 για να ανταποκριθεί το ΣΚΑ στις υποχρεώσεις του χρειάζονται επιπλέον των εισφορών των ασφαλισμένων – εργοδοτών και των επιχορηγήσεων του κράτους 950 εκατ. ευρώ. Το 2017 χρειάζεται επιπλέον 1,88 δισ. ευρώ, το 2018 επιπλέον 2,14 δισ. ευρώ, το 2019 επιπλέον 2,40 δισ. ευρώ, το 2020 επιπλέον 2,67 δισ. ευρώ κ.ο.κ. Αυτές οι εκτιμήσεις μπορεί να αλλάξουν αν σημειωθούν αυξημένοι ρυθμοί ανάπτυξης οι οποίοι θα απορροφήσουν μεγαλύτερο ποσοστό της ανεργίας.

Ωστόσο, η κυβέρνηση, που επιθυμεί να διατηρήσει χαμηλούς τόνους προεκλογικά, διαβεβαιώνει ότι δεν θα ληφθούν νέα μέτρα και δεν θα μειωθούν μισθοί και συντάξεις. Ειδικότερα, οι κυριότερες παρεμβάσεις που καταγράφονται στο πρόγραμμα είναι οι ακόλουθες: 

• Από την 1η Ιουλίου 2014 μειώνονται οι επικουρικές συντάξεις εξαιτίας της εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και του συντελεστή βιωσιμότητας στα επικουρικά και στα ταμεία πρόνοιας. Ετσι έως το 2017 αναμένεται η δαπάνη να έχει συρρικνωθεί κατά 464 εκατ. ευρώ, αρχής γενομένης από το ΕΤΕΑ (ενιαίο επικουρικό του ιδιωτικού τομέα). Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση, ότι η μείωση των επικουρικών συντάξεων το δεύτερο εξάμηνο του 2014 θα κυμανθεί μεσοσταθμικά στο ΕΤΕΑ 5%-6%(δηλαδή η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 170 ευρώ).
• Μειώνονται οι κρατικές επιχορηγήσεις προς τα Ταμεία και σταθεροποιούνται στα επίπεδα των 8,6 δισ. ευρώ τον χρόνο, από 15 δισ. ευρώ που ήταν το 2012 και 21 δισ. ευρώ το 2011.
• Καταργούνται οι κοινωνικοί πόροι το 2015. Σύμφωνα με ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση, εκτιμάται πως θα προκύψει μαύρη τρύπα 350 εκατ. ευρώ για το ασφαλιστικό σύστημα.
• Μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 3,9% από 1ης Ιουλίου στερώντας από το ΙΚΑ συνολικά 974 εκατ. ευρώ.
• Μειώνονται τα εφάπαξ σε όσα ταμεία πρόνοιας έχουν ελλείμματα. Η αρχή γίνεται φέτος με το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, όπου έρχονται μειώσεις 12%-14% (διασώζονται όσοι υπέβαλαν αίτηση μέχρι τον Αύγουστο του 2013).
• Μειωμένες δαπάνες καταγράφονται και για τα προνοιακά επιδόματα, όπου αναμένεται ψαλίδι σε όσους λαμβάνουν και σύνταξη, καθώς και καθιέρωση εισοδηματικών κριτηρίων. Να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Ηλιος», προκύπτει πως από τους 165.000 δικαιούχους προνοιακών επιδομάτων οι 48.729 εισπράττουν παράλληλα και σύνταξη.