Κι όλα αυτά στο φόντο των φημών για την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου από την Άγκυρα (δημοσίευμα της έγκριτης Die Welt), αλλά και τον σχεδιασμό των Αμερικάνων για περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία.
Όπως φάνηκε από τις δηλώσεις, η μεγάλη πρόκληση της Ελληνικής πλευράς είναι το πώς θα παίξει το ενεργειακό χαρτί. Η θέση της στο χάρτη αποτελεί το κεντρικό όπλο της, ωστόσο εν πολλοίς η εξέλιξη εξαρτάται από τις επιλογές της Ουάσιγκτον.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν άλλωστε το άνοιγμα της δύσης στα κοιτάσματα του Μπακού και την ενεργή εμπλοκή των Ισραηλινών στην ανατολική Μεσόγειο με τη στρατηγική συμμαχία με την Ελλάδα και την Κύπρο με αιχμή και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων (η Ισραηλινή Noble παίζει ενεργό ρόλο). Το αν αυτά θα μπουν σε ζυγαριά με τη μείωση του... ΕΦΚ στα καύσιμα ή τις δόσεις για ληξιπρόθεσμα είναι κάτι που μάλλον οι επόμενοι μήνες θα δείξουν και θα κρίνει η ιστορία...
Η Γερμανία, πάντως, αντιμετωπίζει έλλειψη ενεργειακών πόρων κάτι που η Ελλάδα μπορεί να λύσει ως ένα βαθμό λόγω κοιτασμάτων και αγωγών διέλευσης. Επίσης έχει τον πρώτο λόγο στην πορεία του προγράμματος.
Γι' αυτό ο Πρωθυπουργός τόνισε το ενεργειακό ως αντιπερισπασμό στη "σιγή ασυρμάτου" της κυρίας Μέρκελ για το πρόγραμμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι δύο φορές στις δηλώσεις του είπε ότι λόγω ΤΑΡ και κοιτασμάτων υδρογονανθράκων γίνεται ενεργειακός κόμβος η χώρα. Μάλιστα υπογράμμισε ότι τα κοιτάσματα σε Κρήτη και Δυτική Ελλάδα ξεπερνούν τις προσδοκίες, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά με τόσο επίσημο τρόπο.
Υπό το βλέμμα της Ουάσιγκτον
Το θέμα όμως για όλα αυτά είναι το τι λέει η Ουάσιγκτον, που μόνο αγαστές σχέσεις δεν έχει με το Βερολίνο, τώρα τελευταία. Γι' αυτό άλλωστε και το ΔΝΤ με αφορμή και το Ελληνικό πρόγραμμα, δεν είναι λίγες οι φορές που εκφράζει την κριτική του. Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, η άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν επιθυμεί τη Γερμανία να παίζει κεντρικό γεωπολιτικό ρόλο στην περιοχή και να εκμεταλλευτεί την αδυναμία της Ελλάδας στην οικονομία.
Το θέμα είναι βέβαια αν θα αντιτάξει κάτι συγκεκριμένο ως αντίδωρο σε μια προσπάθεια η χώρα να μη γίνει μακρύς βραχίονας του Βερολίνου στην Βαλκανική...την ώρα που το φλερτ του Βερολίνου με τα Σκόπια εντείνεται. Δεν ήταν μάλιστα τυχαία η ερώτηση της DW στην κα Μέρκελ ούτε και η αμηχανία της...
Οι αρχαίοι μας ... σώζουν
Πάντως ο Πρωθυπουργός για να «γλυκάνει» την ατμόσφαιρα προέταξε την Αμφίπολη απέναντι στην Καγκελάριο που ως Γερμανίδα έχει ισχυρή βάση κλασικής παιδείας. Ο Αντώνης Σαμαράς έδειξε φωτογραφίες από τις ανασκαφές στην αρχή της συνάντησής τους το μεσημέρι της Τρίτης στο Βερολίνο. «Η Μέρκελ έμεινε», έλεγε αργότερα παριστάμενος. «Δεν ήξερε τίποτα για την ανακάλυψη του τάφου».
Παρόμοια ήταν και η δήλωση γερμανικής κυβερνητικής πηγής: «Η καγκελάριος ήταν πολύ εντυπωσιασμένη από την ομορφιά των κτισμάτων και των γλυπτών».
Η συζήτηση, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, κύλησε ήρεμα, χωρίς σοβαρές διαφωνίες. «Η συνάντηση πήγε καλά επειδή εξασφαλίσαμε μια δημοσιονομική σκληρή Ελλάδα» συμπέρανε αργότερα ελληνική κυβερνητική πηγή. Η ίδια πηγή χαρακτήρισε αστήρικτες τις απόψεις γερμανών αξιωματούχων, σύμφωνα με τις οποίες το πρωτογενές πλεόνασμα αποτελεί «φούσκα» και ότι ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να αποκλείεται η επιβολή ενός τρίτου προγράμματος. «Το πλεόνασμα αποτελεί πραγματικότητα που έχουν διαπιστώσει οι διεθνείς στατιστικές υπηρεσίες και έχουν αναγνωρίσει όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις» είπε.
Αναφορικά με το ΔΝΤ, η πηγή πρόσθεσε, ότι εφόσον συντελεστεί η αποχώρηση από αυτό πριν τον προβλεπόμενο χρόνο, δηλαδή πριν τα τέλη του 2016 και ενδεχομένως μάλιστα στις αρχές του 2015, το κενό που θα προκύψει (σ.σ.: περίπου 13 δισεκατομμύρια ευρώ) θα καλυφθεί από την ίδια τη χώρα και όχι μέσω ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Υπάρχει το οξύμωρο σχήμα, να αποχωρεί από το ελληνικό πρόγραμμα η Ευρωπαϊκή Ένωση, να παραμένει όμως σε αυτό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», διαπίστωσε. Η μάλλον ψυχολογική εξήγηση της: Οι σχεδιαστές του μνημονίου είχαν υπολογίσει ότι η Ελλάδα δεν θα κατάφερνε να πραγματοποιήσει τους στόχους της μέχρι το 2014 και ότι επομένως θα χρειαζόταν και εκ των υστέρων την ενίσχυση της ΕΕ. Αυτό όμως δεν συνέβη – με αποτέλεσμα το παραπάνω «οξύμωρο σχήμα».
Αναφερόμενη στο αίτημα του κ.Σαμαρά για φοροελαφρύνσεις, η πηγή είπε χωρίς αυτές δεν πρόκειται να προσελκυσθούν επενδύσεις. Η Ελλάδα, τόνισε, συνορεύει με χώρες με πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, που αποτελούν μαγνήτη για τους διεθνείς επενδυτές. Παράδειγμα η Βουλγαρία, στην οποία μάλιστα μεταφέρουν τις φίρμες τους και πολλοί έλληνες επιχειρηματίες από τη Βόρεια Ελλάδα.
Χρειάζεται «σοβαρότητα» τόνισε. Και αυτή η λέξη, μαζί με τον όρο «επόμενη ημέρα» θα κυριαρχούν όπως φαίνεται στο κυβερνητικό λεξιλόγιο τους επόμενους μήνες.
Ικανοποίηση στο Μαξίμου
Γενικά, πάντως, στο στρατόπεδο της κυβέρνησης επικρατεί ικανοποίηση, καθώς ο κ. Σαμαράς διατύπωσε δημοσίως και με παρρησία τις θέσεις της κυβέρνησης εν όψει «τελικής» διαπραγμάτευσης με την τρόικα, ιχνογραφώντας και τα όρια της κυβερνητικής αντοχής.
Ζήτησε φορολοελαφρύνσεις και τόνισε ότι η χώρα μπορεί να σταθεί στα πόδια της «χωρίς νέο Μνημόνιο και χωρίς νέο αναγκαστικό δανεισμό». Επίσης προέβλεψε την έξοδο του ΔΝΤ από το πρόγραμμα ως απόδειξη αυτής της επιτυχίας και όχι ως «βελούδινο διαζύγιο». Μάλιστα άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μη λήψης των άλλων δόσεων του δανείου.
Πάντως, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός, η συζήτηση για το χρέος και την πορεία του προγράμματος παραπέμπονται όταν θα ξεκινήσουν τα stress tests των τραπεζών – δηλαδή, στα τέλη του έτους όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές. Τότε θα κριθεί η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους, θα έχει δοκιμαστεί νέα έξοδος στις αγορές και θα είναι ανοικτός ο δρόμος ακόμα και για εκλογές....
Εκτός αν η Ουάσιγκτον έχει άλλη γνώμη για τη στρατηγική σύμμαχό της στη Μεσόγειο ...
Γιώργος Αλεξάκης