Η πρόταση που κατατέθηκε στο τραπέζι από τη γερμανική πλευρά σε μια προσπάθεια να γεφυρωθούν οι υφιστάμενες διαφορές Βερολίνου και ΔΝΤ, προβλέπει την λήψη περαιτέρω περιοριστικών μέτρων τα οποία θα αποφασιστούν και ενδέχεται να ψηφιστούν ήδη από τώρα, (σ.σ: είχε προϊδεάσει σχετικά προ ημερών από τη Βουλή ο αν. υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης, όπως είχε επισημάνει το Reporter) αλλά θα εφαρμοστούν, εάν και μόνο, δεν καλυφθεί ο στόχος του 3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα, το 2018.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι η κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη συμφωνήσει σε μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ, μπροστά στον κίνδυνο οικονομικής ασφυξίας και έχοντας αφήσει τον χρόνο ανεκμετάλλευτο και με την διαπραγμάτευση να σέρνεται βασανιστικά, σύρεται σε αποδοχή νέων μέτρων, αλλά και σε μια τμηματική αξιολόγηση την οποία ήθελε πάσει θυσία να αποφύγει και δυνητικά σε ένα ακόμα συμπληρωματικό πρόγραμμα, υπό την «αιγίδα» του ΔΝΤ.
Στη γραμμή αυτή και με βάση την συγκεκριμένη πρόταση, το σενάριο προβλέπει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης στην κοινή βάση των 5,4 δισ. ευρώ που προτείνουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές και, μόνο αν το 2018 δεν επιτευχθεί ο στόχος, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, «τότε, να εφαρμόσουμε και κάποια από τα μέτρα που προτείνει το ΔΝΤ» το οποίο, καθώς φαίνεται θα συμμετέχει στο εξής στο Πρόγραμμα με τους όρους του και, έχοντας διατυπώσει τους δικούς του «αστερίσκους».
Αυτό, όμως σε απλά ελληνικά, αν επιβεβαιωθεί, μεταφράζεται σε ένα ακόμα Μνημόνιο, δεδομένου ότι το ΔΝΤ, εκτιμά ανυποχώρητα, ότι η Συμφωνία του περασμένου Ιουλίου, χωρίς περαιτέρω μέτρα, στο ασφαλιστικό και το φορολογικό, η ρύθμιση του ευρωπαϊκού χρέους, οδηγεί σε ανέφικτους δημοσιονομικούς στόχους.
Τοπίο στην ομίχλη, παντού…
Επιπλέον, όμως απομακρύνεται για άγνωστο χρονικό ορίζοντα η πολυπόθητη ρύθμιση του χρέους, η οποία στη δημόσια ρητορική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, υποκατέστησε το ιερό δισκοπότηρο, στην αναζήτηση του οποίου αναλώθηκαν κατά γενική ομολογία, περιττές δυνάμεις.
Το Μαξίμου συνδέει την αποδοχή της παραπάνω πρότασης, με την ελάφρυνση του χρέους, η οποία όμως υπό τις παρούσες συνθήκες έχει αποκλειστεί αν προηγουμένως η Αθήνα, όπως αξιώνουν οι θεσμοί δεν προχωρήσει σε γενναίες μεταρρυθμίσεις.
Είναι πάντως εμφανές, ότι η πρόταση αυτή, δεν είναι πολιτικά διαχειρίσιμη και εξ αντικειμένου παράγει συνθήκες κυβερνητικής αστάθειας. Πριν από λίγες ώρες, στη συνεδρίαση του λεγόμενου «Ουάσινγκτον κλαμπ», που συνεδρίασε με πρωτοβουλία του Β. Σόιμπλε, ο μόνος που φέρεται να το επισήμανε εμφατικά, ήταν ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Π. Μοσκοβισί, που έκανε λόγο για απρόβλεπτες πολιτικές εξελίξεις και αστάθεια στην Ελλάδα.
Το μόνο παρήγορο, για την ελληνική αποστολή, είναι σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ότι αποκόμισε την «ενισχυμένη συμπάθεια» των δανειστών για τις κυβερνητικές θέσεις στο ασφαλιστικό και το φορολογικό. Μέχρι φυσικά η πλευρά των θεσμών να επανέλθει με νέα αιτήματα στο τραπέζι…
Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων, περιλαμβάνονται:
αύξηση του ΦΠΑ στα τιμολόγια ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ από το 13% στο 24%
μειώσεις των κύριων συντάξεων
απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων
περικοπές και πάγωμα των μισθών, καθώς και απολύσεις στο Δημόσιο
αναπροσαρμογή ψηλότερα του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ του 6% (φάρμακα, βιβλία, θέατρα)
Τι αναφέρεται στο σημείωμα του Μαξίμου
Η δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η κυβέρνηση και συνεπώς η χώρα, προκύπτει εύγλωττα κάτω από τις γραμμές σε ενημερωτικό σημείωμα που διένειμε το Μαξίμου και στο οποίο, παραδέχεται τα εξής:
- Η συζήτηση στην Ουάσιγκτον απέδειξε ότι υπάρχουν συγκλίσεις, αλλά και σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε όλα τα μέλη που μετέχουν στη διαπραγμάτευση. Σημαντικότερη σύγκλιση, είναι η επιθυμία όλων των πλευρών να υπάρχει καταρχήν συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων (staff level agreement) στην Αθήνα, μέχρι την συνεδρίαση του Eurogroup την ερχόμενη εβδομάδα.
- Επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά η διαφορά ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για το πόσο εφικτό είναι να φτάσουμε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018. Συγχρόνως, η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιστεύει ότι είναι δυνατόν να κλείσει η συμφωνία με την συμμετοχή και του ΔΝΤ, χωρίς, όμως, καμία ελάφρυνση του χρέους -κάτι που αγνοεί την επαναλαμβανόμενη θέση του ΔΝΤ, που επισημάνθηκε πολλές φορές και στην Ουάσιγκτον, ότι χωρίς ουσιαστική απομείωση χρέους, το Ταμείο δεν μπαίνει στο πρόγραμμα.
- Θετικό σημείο για την ελληνική πλευρά είναι η ενισχυμένη κατανόηση για τις "κόκκινες γραμμές" στο αφορολόγητο και τις συντάξεις. Παρά τα σχετικά, δηκτικά, σχόλια στον εγχώριο Τύπο, ούτε μια φορά, στις συζητήσεις στην Ουάσιγκτον, δεν αναφέρθηκε -πόσο μάλλον έγινε αντικείμενο κριτικής- η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή το φορολογικό και το ασφαλιστικό.
- Είναι προφανές ότι καθώς πλησιάζουμε το Eurogroup θα υπάρχουν διαδοχικές προτάσεις και προσεγγίσεις για να βρεθεί ένα "πακέτο" που όλες οι πλευρές θα μπορέσουν να το υποστηρίξουν με αξιοπρέπεια.
- Είναι επίσης προφανές ότι οι διαφωνίες ανάμεσα στους θεσμούς για τα μακροοικονομικά μεγέθη δεν μπορούν να λυθούν σε βάρος της χώρας. Όπως είναι επίσης προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρχει συμφωνία που να παραβιάζει κάτι που συμφωνήθηκε πριν από δέκα μήνες.
- Μέσα στις διαφορετικές προτάσεις που κατατέθηκαν προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση ανάμεσα στους θεσμούς, είναι και αυτή για περαιτέρω μέτρα που θα αποφασιστούν μεν από τώρα αλλά θα εφαρμοστούν, εάν και μόνο εάν, δεν καλύψουμε το στόχο του 3,5%, το 2018. Με δυο λόγια, η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει να κλείσει η αξιολόγηση με τα μέτρα που υπολογίζουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές και, μόνο αν το 2018 δεν πιάσουμε το στόχο, να είμαστε υποχρεωμένοι, τότε, να εφαρμόσουμε και κάποια από τα μέτρα που προτείνει το Δ.Ν.Τ. Και είναι ξεκάθαρο ότι σ' αυτή την πρόταση, τα περαιτέρω μέτρα προτείνεται να είναι ανάλογα με την απόκλιση από το στόχο. Για παράδειγμα, μια απόκλιση 0,3% (δηλαδή, να έχουμε 3,2% πρωτογενές πλεόνασμα και όχι 3,5%) θα οδηγούσε σε μέτρα ύψους μόνο 0,3%.
- Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχτεί αυτή την πρόταση και η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το "πακέτο" που θα είναι στα τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους, η οποία, με βάση τη Συμφωνία του Ιουλίου, είναι προγραμματισμένο να αποφασιστεί αμέσως μετά την πρώτη αξιολόγηση.
Γιώργος Η. Χατζηδημητρίου