Το καλοκαίρι του 2016 αναμένεται να είναι το πιο θερμό των τελευταίων ετών καθώς οι Ευρωπαίοι πιέζουν για ριζικές αλλαγές, η ελληνική κυβέρνηση καταφεύγει σε δυσβάσταχτα φορολογικά μέτρα και ο Έλληνας φορολογούμενος καλείται να πληρώσει τις εμπνεύσεις όσων κρατούν τις τύχες της χώρας του στα χέρια τους.
Το μάρμαρο λοιπόν θα πληρώσουν πρώτοι οι συνταξιούχοι.
Mε οκτώ εγκυκλίους που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας δίνει οδηγίες στα ταμεία για την εφαρμογή των περικοπών στις επικουρικές, τον νέο υπολογισμό του εφάπαξ, διευκρινίζει με ποιο σύστημα (το παλιό η το νέο) θα υπολογιστούν οι εκκρεμείς συντάξεις, ενώ αναφέρει ότι οι συνταξιούχοι που χάνουν το ΕΚΑΣ, θα εξακολουθήσουν έως το 2019 να έχουν χαμηλότερη συμμετοχή 10% στη φαρμακευτική περίθαλψη.
Οι εγκύκλιοι που υπογράφονται από τον υφυπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσο Πετρόπουλο, στοχεύουν στην ενεργοποίηση των υπαλλήλων των ταμείων οι οποίοι είχαν σταματήσει να εκδίδουν ακόμα και προσωρινές συντάξεις περιμένοντας οδηγίες από το υπουργείο με αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευτεί περίπου 350.000 εκκρεμή αιτήματα για απονομή συντάξεων και εφάπαξ παροχών.
Κεφάλαιο: Επικουρικές συντάξεις
Με την εγκύκλιο διευκρινίζεται πως για τον υπολογισμό του πλαφόν των 1.300 ευρώ (μικτά), πάνω από το οποίο αρχίζουν οι μειώσεις στις επικουρικές, θα λαμβάνονται αθροιστικά υπόψη συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία, (γήρατος, επικουρικές, αναπηρίας, θανάτου) συμπεριλαμβανομένων σε αυτό το ποσό μόνο της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης, της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και των εισφορών που προβλέπει ο νόμος 3986 του 2011 (Ειδική Εισφορά Επικουρικής Ασφάλισης, εισφορά σε συνταξιούχους κάτω των 60 που παίρνουν από 1.700 ευρώ και άνω, εισφορά στους συνταξιούχους ΕΤΑΤ). Αντίθετα δεν λαμβάνονται υπόψη τα μερίσματα και τα πάσης φύσεως επιδόματα αναπηρίας. Μετά την αναπροσαρμογή της επικουρικής το άθροισμα του εισοδήματος δεν μπορεί να πέφτει κάτω από 1.300 ευρώ (μικτά).
Πάνω από 250.000 επικουρικές συντάξεις θα κοπούν στη μέση προκειμένου να εξοικονομηθούν 360 εκατ. ευρώ, όπως επιτάσσει το μνημόνιο. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας και η ΗΔΙΚΑ εκτιμούν ότι οι μειώσεις θα «εμφανιστούν» με τις συντάξεις του Σεπτεμβρίου (θα παρακρατηθούν αναδρομικά 3 μηνών).
Στην πιο επικίνδυνη ζώνη καθώς ξεπερνούν το πλαφόν των 1.300 ευρώ μηνιαίως βρίσκονται οι δικαιούχοι επικουρικών που εισπράττουν υψηλή κύρια σύνταξη και παράλληλα η επικουρική τους υπολογίστηκε με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης χωρίς να έχουν καταβάλει αντίστοιχες εισφορές.
Η απώλεια θα φθάσει έως και 350 ευρώ (μείωση 40%-50%) για τις συντάξεις των τουριστικών και ναυτιλιακών πρακτόρων (αναπλήρωση 47%), εμπορικών καταστημάτων (αναπλήρωση 40%), πρατηριούχων υγρών καυσίμων κα.
Αυξάνονται οι εισφορές υπέρ του επικουρικού
Σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνει ο υφυπουργός κοινωνικών ασφαλίσεων κ. Τάσος Πετρόπουλος προς τα ταμεία , οι εισφορές 3.5% για τους δημοσίους υπαλλήλους υπολογίζονται μέχρι 31/12/2016 επί των ασφαλιστέων αποδοχών όπως είχαν διαμορφωθεί στις 31/10/2011. Από 1/1/2017 οι εισφορές θα υπολογίζονται επί των συντάξιμων αποδοχών όπως θα ισχύουν τότε (αντίστοιχα με την κύρια ασφάλιση). Διατηρείται η αυξημένη εισφορά των τραπεζοϋπαλλήλων (ΤΕΑΠΕΤΕ) και των υπαγόμενων στα βαρέα και ανθυγιεινά. Αντίστοιχα εισφορά 7% προβλέπεται για τους αυτοαπασχολούμενους από 1/6/2016 η οποία υπολογίζεται επί των ασφαλιστικών κατηγοριών μέχρι 31/12/2016 και επί του εισοδήματος από 1/1/2017.
Επίσης, μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νόμου καταργούνται το επίδομα συζύγου και το επίδομα παιδιών για όλους όσοι θα συνταξιοδοτηθούν με το νέο καθεστώς. Οι «νέοι» συνταξιούχοι θα παίρνουν το επίδομα στήριξης τέκνων και το ενιαίο επίδομα τριτέκνων - πολυτέκνων που χορηγεί ο ΟΓΑ βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.
Ποιες συντάξεις υπολογίζονται με το παλαιό καθεστώς
Με τις παλιές διατάξεις (όπως ίσχυαν μέχρι 31/12/2014) θα υπολογιστούν οι συντάξεις όσων υπέβαλαν αίτηση μέχρι και την 12η Μαΐου, εφόσον όμως η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας όπως και η υποβολή τυχόν λοιπών δικαιολογητικών έχει ολοκληρωθεί εντός των προβλεπόμενων ανά Ταμείο προθεσμιών. Επίσης με το παλιό καθεστώς θα υπολογιστούν οι αιτήσεις συνταξιοδότησης όσων η καταβολή της σύνταξης ανατρέχει σε χρόνο πριν τις 13 Μαΐου, ανεξαρτήτως της χρονικής περιόδου που η αίτηση υποβάλλεται (π.χ. Ταμείο Νομικών, ΤΣΜΕΔΕ κ.α.).
Νέος τρόπος υπολογισμού για τις προσωρινές συντάξεις
Με το νέο τρόπο υπολογισμού θα λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη όσοι κατέθεσαν αιτήσεις μετά τις 13 Μαΐου .Ανώτατο πλαφόν προσωρινής για πλήρη σύνταξη είναι τα 768 ευρώ και κατώτατο τα 384 ευρώ. Για μισθωτούς η προσωρινή είναι το 50% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται του μήνα υποβολής της αίτησης και για τους αυτοαπασχολούμενους το 50% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των τελευταίων 12 μηνών ασφάλισης.
Για παράδειγμα: Ασφαλισμένος του ΕΤΑΑ- ΤΣΑΥ κατέβαλε το τελευταίο 12μηνο πριν την διακοπή επαγγελματικής δραστηριότητας 2256 ευρώ σε εισφορές (188 μηνιαίως). Το ποσό αυτό διαιρείται δια 20% και στη συνέχεια δια 12 οπότε προκύπτει το ποσό 940 ευρώ. Ο ασφαλισμένος θα λάβει προσωρινή σύνταξη το 50%, δηλαδή 470 ευρώ.
Κεφάλαιο: Εφάπαξ
Από τις 13.5.2016, προϋπόθεση για την καταβολή του βοηθήματος είναι:
- η λήψη κύριας σύνταξης λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας, (να έχει εκδοθεί η οριστική πράξη συνταξιοδότησης)
- η πλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων που ορίζονται από το καταστατικό του εντασσόμενου ταµείου, τοµέα, κλάδου ή λογαριασμού Πρόνοιας.
Επομένως, δεν είναι δυνατή η πληρωμή εφάπαξ στην περίπτωση προσωρινής συνταξιοδότησης. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει ασφαλισθεί σε περισσότερα του ενός Ταµεία, για την θεμελίωση του δικαιώματος λαμβάνονται υπόψη οι χρονικές προϋποθέσεις που διέπουν το τελευταίο από αυτά κατά την ημερομηνία ένταξης (1.1.2017).
Καταργείται κάθε διάταξη από την οποία προβλεπόταν προκαταβολή της εφάπαξ παροχής (π.χ. για τον Τομέα Πρόνοιας Προσωπικού ΟΣΕ και τον ΚΑΠ-ΔΕΗ του ΤΑΥΤΕΚΩ).
Ειδικά για όσους έχουν αποχωρήσει μετά την 1.1.2015 (μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους) αναμένεται νεώτερη εγκύκλιος με οδηγίες, καθώς απαιτείται αναπροσαρμογή του μέσου μισθού με την ετήσια μεταβολή μισθών από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και αναπροσαρμογή των συσσωρευμένων εισφορών στις ατομικές μερίδες με τον δείκτη ετήσιας μεταβολής της βάσης υπολογισμού των εισφορών. Αντίθετα, για όσους έχουν αποχωρήσει μέχρι 31/12/2014, ο μέσος μισθός δεν υπόκειται σε έλεγχο προσαύξησης με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Αξίζει να σημειωθεί πως για να δοθεί προτεραιότητα στα εφάπαξ των ατόμων με αναπηρία είναι αναγκαίο να αποδεικνύεται ποσοστό αναπηρίας από 50% και άνω.