Άλλωστε, οι δανειστές δεν μας έχουν συνηθίσει σε πολλά «δώρα» τα χρόνια της κρίσης και είναι λογικό να περιμένει κανείς να δει πώς θα κλείσει τελικά η αξιολόγηση και αν τελικά θα φέρει νέα μέτρα για μετά το 2018, όπως φαίνεται να επιθυμούν ορισμένοι από τους «παίκτες» της διαπραγμάτευσης.

Τα μέτρα που φέρνει η ελάφρυνση του χρέους

Ενώ τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που έλαβαν οι εταίροι για τη μείωση του ελληνικού χρέους μακροπρόθεσμα, δεν προσφέρουν καμία ανάσα άμεσα στην ελληνική οικονομία, εμείς θα πρέπει από αύριο που επιστρέφει η τρόικα να ξεκινήσουμε τη λήψη σκληρών μέτρων για να κερδίσουμε την αξιολόγηση μέσα στον ιανουάριο του 2017.

Τα μέτρα που χρειάζεται να λάβει η κυβένρηση περιλαμβάνουν τα εργασιακά, τις ιδιωτικοποιήσεις, το άνοιγμα των αγορών και κυρίως μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού για το 2018 και μετά. Όλα αυτά πρέπει να έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή μέσα στον Ιανουάριο και να εγκριθούν από το Euroworking group και το Eurogroup για να πάρουμε την αξιολόγηση που θα μας επιτρέψει τη συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση του Ντράγκι ώστε να πάρει μια ανάσα η οικονομία από την Άνοιξη - αν επεκταθεί η ποσοτική χαλάρωση μετά τον Μάρτιο που λήγει κανονικά.

Πέραν αυτών όμως, το ζήτημα της περαιτέρω χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, η οποία είναι απαραίτητη για να μη πτωχεύσει η χώρα, καλούμαστε να πάρουμε μέτρα που θα εξασφαλίζουν πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ετησίως για αρκετά χρόνια μετά το 2018 και τουλάχιστον μέχρι το 2020. Η συμφωνία αναφέρει τη λέξη μεσοπρόθεσμα, αλλά αυτή δεν έχει προσδιορισθεί ποσοστικά. Ο Ντάισελμπλουμ δήλωσε οτι η χρονική διάρκεια θα είναι από 3 έως 10 χρόνια, αλλά αυτό δεν έχει ορισθεί ακόμη. Μέρος της συμφωνίας είναι η διατήρηση του "κόφτη" δημοσίων δαπανών για όσο χρειάζεται και η λήψη διαρθρωτικών μέτρων που να διασφαλίζουν τα πρωτογενή πλεονάσματα. Ποιά είναι αυτά τα διαρθρωτικά δεν ορίζεται, αλλά είναι βέβαιον οτι σχετίζονται με τη μείωση του μεγέθους του δημοσίου τομέα και με άλλες πολύ "βαριές" για το ελληνικό δημόσιο μεταρρυθμίσεις.

Μια ακόμη προυπόθεση είναι να ορισθεί μέχρι το τέλος του 2016 η διοίκηση του Υπερταμείου στο οποιο υπάγονται όλα τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία και να ξεκινήσει η λειοτυργία του, δηλαδή οι ιδιωτικοποίησεις και οι πωλήσεις ελληνικής περιουσίας.

Ένα επιπλέον πρόβλημα που δημιουργείται είναι οτι ενώ συμφωνήθηκε πως το ΔΝΤ θα παραμείνει στη συμφωνία εάν ληφθούν μέτρα που να το ικανοποιούν, ήδη εκπρόσωπος του δήλωσε χθές οτι τα μέτρα μείωσης του χρέους δεν είναι αρκετά και οτι ή θα πρέπει να ληφθούν επιπλέον ανακουφιστικά μέτρα ή θα πρέπει η Ελλάδα να λάβει πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 4,2 δισ Ευρώ για να θεωρηθεί βιώσιμο το χρέος της και να μπορέσει το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο νέο μεσοπρόθεσμο χρηματοδοτικό πρόγραμμα 2017 - 2020. Τι είναι αυτό το Νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Χρηματοδότησης; μα το 4ο Μνημόνιο φυσικά. Το οποίο όπου νάναι θα υπογραφεί αφού δεν καταφέραμε με τα τρία πρώτα να ολοκληρώσουμε τις μεταρρυθμίσεις και να βγούμε από αυτό τον φαύλο κύκλο.

Πολιτική διαχείριση

Με δεδομένο ότι ο Πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ ακόμα είχε αναδείξει σε μέγιστο στόχο του την ελάφρυνση του χρέους, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως το Μαξίμου θα επιχειρήσει να διαχειριστεί όσο καλύτερα μπορεί σε επικοινωνιακό επίπεδο τη συγκεκριμένη επιτυχία, προκειμένου να καλύψει έτσι τη λήψη κάποιων επώδυνων αποφάσεων, που μέχρι χθες ήταν αδύνατο να περάσει και στην κοινωνία, αλλά και στην κοινοβουλευτική του ομάδα.

Αν μάλιστα υπάρξει θετική αντίδραση και από τη μεριά της ΕΚΤ και η Ελλάδα μπει στο QE, τότε ο Αλέξης Τσίπρας αποκτά ένα ακόμη επιχείρημα για να προχωρήσει.

Από την άλλη μεριά, η διατήρηση των υψηλών δημοσιονομικών στόχων για μετά το 2018 είναι ένα από τα επώδυνα μέτρα που ενδέχεται να δεχθεί η κυβέρνηση ως αντάλλαγμα για την ελάφρυνση του χρέους.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι οι εταίροι δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε συμφωνία όσον αφορά το πόσα χρόνια θα πρέπει η Ελλάδα να πετυχαίνει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ. Σημείωσε, όμως, πως διατυπώθηκαν απόψεις ότι πρέπει το όριο του 3,5% του ΑΕΠ να παραμείνει για 3, 5 ή 10 χρόνια.

Για πόσα χρόνια θα μπορούσε να δεσμεύσει τη χώρα σε υψηλά πλεονάσματα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ; Και πώς θα «εξασφαλιστούν» αυτά τα πλεονάσματα. Με επιπλέον μέτρα;

«Κλειδί» ο ρόλος του ΔΝΤ

Σε αυτή τη φάση «κλειδί» μοιάζει να είναι ο ρόλος του ΔΝΤ, που δεν μπορεί να μπλοκάρει μεν τη δεύτερη αξιολόγηση, αλλά με τις ενστάσεις του δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον του προγράμματος.

Ας μην ξεχνάμε πως πολλοί διεθνείς παράγοντες και επενδυτές θεωρούν απαραίτητη την παρουσία του ΔΝΤ, ως Οργανισμού κύρους, για να έχει αξιοπιστία  το ελληνικό πρόγραμμα. Παράλληλα και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θέλει το Ταμείο στο πρόγραμμα, καθώς ουσιαστικά έχει υποσχεθεί την παραμονή του στους ψηφοφόρους του.

Το ΔΝΤ δεν θέλει, όμως, υψηλά πλεονάσματα, θέλει περαιτέρω αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους, αλλά την ίδια ώρα και μεταρρυθμίσεις που... καίνε. Ιδιαιτέρως στα εργασιακά μοιάζουν δυσβάσταχτες για την κυβέρνηση.

Συνεπώς, το ελληνικό… δράμα έχει ακόμη δρόμο. Το μόνο σίγουρο στην παρούσα φάση είναι πως η τρόικα επιστρέφει στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες, με στόχο μια τεχνική συμφωνία, που μοιάζει δύσκολο να επιτευχθεί εντός του έτους, αλλά πιθανότατα μετατίθεται για τις αρχές του 2017.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος