Η υποχρεωτική παραπομπή υποθέσεων στη διαμεσολάβηση για ορισμένες κατηγορίες υποθέσεων, η κωδικοποίηση της νομοθεσίας είναι τα βασικά σημεία της νέας παρέμβασης του αρμόδιου υπουργείου Δικαιοσύνης.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ο εξωδικαστικός τρόπος επίλυσης των διαφορών συμβάλλει αποφασιστικά στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και ταυτόχρονα αποτελεί εμπέδωση της συνεννόησης μεταξύ των πολιτών που έχουν μία ιδιωτική διαφορά. Γι’ αυτό και απαιτείται όπως αναφέρεται διορθωτική παρέμβαση στον αρχικό νόμο 3898/2010, ο οποίος μετέφερε στην ελληνική έννομη τάξη την οδηγία 2008/52/ΕΚ, αλλά δεν δικαίωσε τις υψηλές προσδοκίες που είχαν τόσο ο νομικός κόσμος της χώρας όσο και οι πολίτες της, μολονότι υπήρξε σημαντική εκδήλωση προσφοράς.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο επιλύει τα κενά και τις αρρυθμίες του παρελθόντος, υιοθετώντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης, σύμφωνα με το Υπουργείο, είναι οι εξής:
Πρώτον, η ποιοτική αναβάθμιση των συνθηκών και των όρων λειτουργίας του θεσμού ώστε να διασφαλίζεται η αξιοκρατία, η γνωστική επάρκεια αλλά και η ακεραιότητα των διαμεσολαβητών και των εκπαιδευτών τους.
Δεύτερον, η αποτελεσματική λειτουργία του θεσμού στην πράξη, με την εισαγωγή του υποχρεωτικού βήματος παραπομπής στη διαμεσολάβηση για ορισμένες κατηγορίες υποθέσεων, ως προς τις οποίες τα μέρη έχουν εξουσία διαθέσεως των δικαιωμάτων τους.
Τρίτον, η ενοποίηση, πρόκειται κατ’ ουσίαν για κωδικοποίηση, της ισχύουσας νομοθεσίας σε ένα, ενιαίο νομοθέτημα, αποφεύγοντας τις κακοτοπιές της κακονομίας και πολυνομίας. Καταργείται έτσι το κατακερματισμένο νομοθετικό πλαίσιο που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, διάσπαρτο σε υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα ή νόμους.
Στόχος των παραπάνω ενεργειών είναι να υπάρξει ένα πλήρες, επικαιροποιημένο, ποιοτικό κανονιστικό θεσμικό πλαίσιο που να μπορέσει να εγκαθιδρύσει κουλτούρα εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών. Όπως τόνισε πρόσφατα ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Βουλευτής Ζακύνθου κ. Σταύρος Κοντονής η διαμεσολάβηση «είναι ένας λαϊκός θεσμός που λειτουργούσε για πολλά χρόνια σε διάφορα μέρη της Ελλάδας –ανάμεσα στα οποία και τη Ζάκυνθο- και τώρα γίνεται νόμος του κράτους, θωρακίζεται θεσμικά και εξοπλίζεται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα».
Γιώργος Αλεξάκης