Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών στο σύνολο του 2017, δηλαδή στο διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2017, αυξήθηκαν κατά 13,2% και ανήλθαν στα 28,46 δισ. ευρώ από 25,15 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Το προηγούμενο ρεκόρ εξωστρέφειας ήταν το 2012, όταν η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών είχε φθάσει στα 27,34 δισ. ευρώ.
Νέο ρεκόρ κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές και χωρίς να υπολογιστούν τα πετρελαιοειδή. Συγκεκριμένα, η αξία των εξαγωγών με εξαίρεση τα πετρελαιοειδή στο σύνολο του 2017 ενισχύθηκε κατά 7,1% ή κατά 1,32 δισ. ευρώ και έφθασε στα 19,98 δισ. ευρώ από 18,65 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016. Το προηγούμενο ρεκόρ εξωστρέφειας χωρίς τα πετρελαιοειδή ήταν το 2016, όταν η συνολική τους αξία είχε διαμορφωθεί στα 18,36 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ (28) συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν πλέον μερίδιο 53,1% επί των συνολικών εξαγωγών. Το μερίδιό τους κατά το 2016 ανερχόταν σε 55,7%. Στον αντίποδα, οι εξαγωγές προς τις Τρίτες Χώρες το 2017 σημείωσαν σημαντική άνοδο και καταλαμβάνουν πλέον μερίδιο επί των συνολικών εξαγωγών 46,9% από 44,3% στο αντίστοιχο περσινό έτος.
Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το 2017 να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Γερμανία. Στην 3η θέση βρίσκεται η Τουρκία που ανέβηκε μία θέση (από 4η το 2016) ξεπερνώντας την Κύπρο που ήταν πέρσι στην 3η θέση. Η Βουλγαρία παρέμεινε στην 5η θέση όπως και το 2016. Στην 6η θέση βρίσκεται, με άνοδο κατά δύο θέσεις από το αντίστοιχο περσινό έτος, ο Λίβανος, στην 7η οι ΗΠΑ (υποχωρώντας κατά μία θέση), το Ηνωμένο Βασίλειο στην 8η θέση (από 7η). Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών, συμπληρώνουν η Ρουμανία στην 9η θέση –ίδια θέση με το 2016- και η Γαλλία 10η με άνοδο μίας θέσης από πέρσι.
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, πέραν της αξιοσημείωτης (7,7%) αύξησης προς την Ε.Ε. οι αποστολές προς τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, αυξήθηκαν κατά 7,4%, ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς όλες τις άλλες οικονομικές ενώσεις, πλην MERCOSUR. Συγκεκριμένα, προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, η αύξηση των εξαγωγών είναι της τάξης του 12,6%, προς τις χώρες του G7 6,3%, προς τις αναδυόμενες BRICS 18,9% προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC 12,8%, προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) 19,8% ενώ προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης 8,8%.
Αντίστοιχα, ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική αύξηση, οφείλεται στην πολύ μεγάλη άνοδο των εξαγωγών καυσίμων (κατά 30%) και λόγω των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Σημαντικά αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές πρώτων υλών (26,2%). Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση κατά 9,7%, και διατηρούν μερίδιο 42,6% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζονται ελάχιστα μειωμένες -1,4% και τέλος οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα συρρικνώνονται κατά -2,8%.
Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές το 2017, καταγράφεται μεγάλη άνοδος (13,7%) και η αξία τους διαμορφώθηκε σε 49,03 δις € έναντι 43,12 δις € κατά το 2016. Η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει επίσης αύξηση της τάξης του 10,2%, ή κατά 3,42 δις €.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να αυξηθεί σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 14,4%, στα 20,56 δις ευρώ (από 17,97 δις ευρώ το 2016). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε επίσης κατά 14,4%, στα 17,32 δις ευρώ (από 15,14 δις ευρώ το 2016).
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΧΩΡΕΣ
Διατήρηση υψηλών ρυθμών αύξησης καταγράφουν οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας στο διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2017, κατά 13,2%, στα 28.463,5 εκ.€ από 25.150 εκ.€ το αντίστοιχο δωδεκάμηνο του 2016. Η αύξηση αυτή οφείλεται στις ανοδικές τάσεις που καταγράφονται στις ελληνικές εξαγωγές προς όλους τους σημαντικούς πελάτες ελληνικών προϊόντων –και προς την ΕΕ και προς τις Τρίτες Χώρες. Η αύξηση προς την ΕΕ, όπως προαναφέρθηκε, είναι στο 7,7%, ενώ πολύ μεγαλύτερη εμφανίζεται η αύξηση προς Τρίτες Χώρες (20,1%). Οι εξαγωγές που κατευθύνονται προς χώρες της ΕΕ είναι πλέον το 53,1% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, έναντι 46,9% που κατευθύνονται προς Τρίτες Χώρες.
Α) Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση
Η αύξηση κατά 7,4% (από 9.798,1 εκ.€ σε 10.518,5 εκ.€) των εξαγωγών προς την Ευρωζώνη (18), που απορρόφησε το 37% των συνολικών εξαγωγών στο εξεταζόμενο έτος, προκύπτει από την ενίσχυση των αποστολών προς όλους (πλην τριών χωρών) τους προορισμούς της Ευρωζώνης. Πιο συγκεκριμένα, για τους επτά κυριότερους προορισμούς εντός Ευρωζώνης: οι εξαγωγές προς την Ιταλία -κυριότερη χώρα προορισμού ελληνικών εξαγωγών- εμφανίζουν αύξηση κατά 8,1% (από 2.810,9 εκ.€ σε 3.037,8 εκ.€), προς τη Γερμανία αύξηση κατά 4,4% (από 1.930 εκ.€ σε 2.015,5 εκ.€), ενώ προς την Κύπρο σημειώνεται μεγάλη άνοδος κατά 13,2% (από 1.523,9 εκ.€ σε 1.724,5 εκ.).
Ακολουθούν στη σειρά -με κριτήριο την αξία εξαγωγών- η Γαλλία με αύξηση εξαγωγών κατά 7,9% (από 703,7 εκ.€ σε 759,5 εκ.€), η Ισπανία που εμφανίζει οριακή μείωση στις αποστολές κατά -0,7% (από 698,1 εκ.€ σε 693,1 εκ.), η Ολλανδία επίσης με ελαφρά αύξηση κατά 1,7% (από 604,9 εκ.€ σε 615,4 εκ.€) και το Βέλγιο προς το οποίο αυξάνονται σημαντικά οι εξαγωγές κατά 13,5 % (από 345,4 εκ.€ σε 391,8 εκ.€).
Από τις εξαγωγικές επιδόσεις προς τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, αξίζει να αναφερθούν οι σημαντικές ποσοστιαίες αυξήσεις προς Ιρλανδία (44,3%, από 83,6 εκ.€ σε 120,5 εκ.€) και προς Μάλτα (10,7%, από 214,4 εκ.€ σε 237,4 εκ.€). Από την άλλη, αξιοσημείωτη ποσοστιαία μείωση καταγράφουν οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Φινλανδία ( -11,9%, από 152,3 εκ.€ σε 134,2 εκ.€) και προς τη Σλοβενία ( -6,1%, από 210,5 εκ.€ σε 197,6 εκ.€).
Όσον αφορά στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη, οι εξαγωγές αυξήθηκαν προς αυτές κατά 8,5% και ανήλθαν στα 4.582,2 εκ.€ από 4.221,9 εκ.€. Η Βουλγαρία -κυριότερος πελάτης για τα ελληνικά προϊόντα στην εν λόγω κατηγορία χωρών- εμφανίζει άνοδο των εξαγωγών κατά 7,7% (από 1.252,6 εκ.€ σε 1.348,6 εκ.€) και ακολουθούν (με βάση το μέγεθος των εξαγωγών) με αυξήσεις το Ην. Βασίλειο κατά 3,8% (από 1.065 εκ.€ σε 1.105 εκ.€), η Ρουμανία κατά 13,1% (από 750,3 εκ.€ από 848,4 εκ.€), η Πολωνία κατά 14,5% (από 395 εκ.€ σε 452,4 εκ.€), η Τσεχία με αύξηση 11,7% (από 203,3 εκ.€ σε 227 εκ.€).
Στη συνέχεια της σχετικής κατάταξης είναι η Δανία με μεγάλη αύξηση 16,1% (από 166,2 εκ.€ σε 193 εκ.€), η Σουηδία οι εξαγωγές προς την οποία αυξήθηκαν 5,5% (από 182,7 εκ.€ σε 192,8 εκ.€), η Ουγγαρία με αύξηση 9,3% (από 125,4 εκ.€ σε 137,1 εκ.€), ενώ η σχετική λίστα κλείνει με τις εξαγωγές προς την Κροατία που εμφάνισαν μείωση -4,9% (από 81,4 εκ.€ σε 77,4 εκ.€).
Β) Οι εξαγωγές προς Τρίτες Χώρες (εκτός ΕΕ)
Τα μεγαλύτερα μερίδια ελληνικών εξαγωγών εκτός προορισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφορούν αποστολές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) με μερίδιο 16,9% (στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών) και προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής (μερίδιο 15%). Αξιοσημείωτα μερίδια έχουν και οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ.Ανατολής ) (6,3%) και προς τη Β. Αμερική (5,1%).
Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) καταγράφουν μεγάλη αύξηση για το 2017, της τάξης του 26,8%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι και προς τους 6 κυριότερους προορισμούς, παρατηρούνται ανοδικές τάσεις των ελληνικών εξαγωγών και μάλιστα ισχυρές. Ξεχωρίζει βέβαια το γεγονός ότι, οι εξαγωγές προς την Τουρκία αυξήθηκαν κατά πολύ (44,4%), σε 1.951,5 εκ.€ από 1.351,3 εκ.€.
Αξιοσημείωτες επιδόσεις των εξαγωγών καταγράφονται προς την πΓΔΜ με αύξηση κατά 13,3% (σε 641,6 εκ.€ από 566,5 εκ.€), προς το Γιβραλτάρ αύξηση 66% (σε 633,6 εκ.€ από 381,4 εκ.€) και προς την Αλβανία αύξηση 21,9% (σε 461,1 εκ.€ από 378,3 εκ.€). Αυξήσεις παρουσιάζονται και προς Σερβία κατά 12,6% (σε 252,9 εκ.€ από 224,5 εκ.€) και Ρωσία κατά 8,8% (σε 234 εκ.€ από 215,2 εκ.€).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικήςκαταγράφουν σημαντική αύξηση κατά 16,3% (από 3.679,9 εκ.€ σε 4.279,2 εκ.€), παρά τη γενικότερη ρευστότητα στην πολιτική και οικονομική κατάσταση αρκετών εκ των χωρών της εν λόγω περιοχής. Για την ακρίβεια, από τις 9 χώρες που αποτελούν τους κυριότερους πελάτες ελληνικών προϊόντων στην περιοχή, οι επτά εμφανίζουν ανοδικές τάσεις των εξαγωγών, κάποιες εξ αυτών εντυπωσιακές ποσοστιαία. Προς δύο χώρες της περιοχής καταγράφεται υποχώρηση των ελληνικών αποστολών.
Πιο συγκεκριμένα, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2017, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων για την περιοχή αναδεικνύεται ο Λίβανος με μεγάλη αύξηση (19,1%) των αποστολών (στα 1.249,3 εκ.€ από 1.048,9 εκ.€). Ακολουθεί η Αίγυπτος με οριακή αύξηση 0,7% (στα 755,5 εκ.€ από 750,1 εκ.€), η Σ. Αραβία με πολύ μεγάλη άνοδο 52,1% (στα 680,3 εκ.€ από 447,3 εκ.€), το Ισραήλ επίσης με πολύ μεγάλη αύξηση των εξαγωγών 63,6% (στα 442,4 εκ.€ από 270,4 εκ.€).
Η Λιβύη, είναι η μία εκ των χωρών του σχετικού καταλόγου με σημαντική μείωση -19,5% (στα 266,9 εκ.€ από 331,8 εκ.€), ενώ ακολουθούν τα Ην. Αρ. Εμιράτα με αύξηση 5,7% (στα 255,6 εκ.€ από 241,8 εκ.€), η Τυνησία, προς την οποία οι εξαγωγές αυξάνονται κατά πολύ (41,1%), από τα 102,3 εκ.€ το 2016 στα 144,3 εκ.€ το 2017.
Μεγάλη πτώση σημειώνουν οι εξαγωγές προς την Αλγερία κατά -31,5% (στα 138,8 εκ.€ από 202,7 εκ.€), ενώ ο κατάλογος των εννέα κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων στην περιοχή Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής, κλείνει με τις εξαγωγές προς το Μαρόκο με αύξηση 20,9% (από τα 82,4 εκ.€ στα 99,65 εκ.€). Άξιο ιδιαίτερης αναφοράς είναι επίσης, το γεγονός της πολύ μεγάλης αύξησης (υπερδιπλασιασμός) των εξαγωγών προς το Ιράκ (στα 60,6 εκ.€ από 27,5 εκ.€).
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ. Ανατολής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2017 εμφάνισαν πολύ μεγάλη ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 37,8% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό έτος. Ανήλθαν στα 1.807,1 εκ.€ από 1.311,2 εκ.€. Από τις 8 χώρες με αξιοσημείωτη αξία εξαγωγών, οι έξι πρώτες εμφανίζουν αύξηση με πάρα πολύ υψηλούς ρυθμούς, ενώ μόλις μία εμφανίζει συρρίκνωση των ελληνικών εξαγωγών.
Αναλυτικά, με σειρά βάσει αξίας εξαγωγών, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων στην εξεταζόμενη περιοχή αναδεικνύεται για το 2017 η Κίνα με μεγάλη αύξηση 44,4% (από 328,1 εκ.€ σε 473,8 εκ.€) και ακολουθούν η Σιγκαπούρη, οι εξαγωγές προς την οποία σχεδόν διπλασιάστηκαν (από 279,6 εκ.€ σε 457,4 εκ.€). Στη 3η θέση είναι οι εξαγωγές προς την Ν. Κορέα με επίσης μεγάλη άνοδο 44,4% (από 133,5 εκ.€ σε 192,8 εκ.€), η Γεωργία με υπερδιπλασιασμό εξαγωγών (από 61,4 εκ.€ σε 127,8 εκ.€), ενώ την πρώτη 6άδα των κυριότερων πελατών στην περιοχή κλείνουν με εντυπωσιακές αυξήσεις η Ινδία (+55,8%, από 62,4 εκ.€ σε 97,3 εκ.€) και η Ιαπωνία (+70%, από 55,5 εκ.€ σε 94,3 εκ.€). Ακολουθούν στη σειρά το Χονγκ Κονγκ (+29,7%, από 61,3 εκ.€ σε 79,4 εκ.€), και τέλος η Ινδονησία που εμφανίζει μείωση -6,8% (από 72,8 εκ.€ σε 67,8 εκ.€).
Η ενίσχυση κατά 2,6% των εξαγωγών προς τη Β. Αμερική (από 1.402,8 εκ.€ σε 1.439,8 εκ.€), οφείλεται κυρίως στην άνοδο των αποστολών προς τον σημαντικότερο πελάτη ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή, τις ΗΠΑ, κατά περίπου αντίστοιχο ποσοστό 2,5% (από 1.095,5 εκ.€ σε 1.122,7 εκ.€). Οι εξαγωγές προς τον Καναδά ενισχύθηκαν κατά 11% (από 137 εκ.€ σε 152,2 εκ.€) ενώ προς το Μεξικό υποχώρησαν κατά -3,1% (από 170,3 εκ.€ σε 165 εκ.€).
Προκειμένου να ολοκληρωθεί ο χάρτης των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, παρατίθενται παρακάτω τα στοιχεία για τις αποστολές προς τις υπόλοιπες περιοχές, οι οποίες όμως συγκεντρώνουν πολύ μικρό μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.
Συγκεκριμένα, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής, μειώνονται σημαντικά κατά το 2017 (-26,9%) και ανήλθαν στα 204,3 εκ.€ από 279,3 εκ.€ το περσινό έτος (2016). Η συρρίκνωση αυτή οφείλεται στις μεγάλες μειώσεις των αποστολών κυρίως προς τη Βραζιλία (από 94,7 εκ.€ στα 26,1 εκ.€), αλλά και προς τη Χιλή (από 23,8 εκ.€ στα 12,7 εκ.€) και τη Βενεζουέλα (από 8,3 εκ.€ στα 2,4 εκ.€). Αντίθετα, οι εξαγωγές προς τον βασικό πλέον πελάτη ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή, τον Παναμά, αυξήθηκαν στα 106,5 εκ.€ φέτος, από 97,5 εκ.€ το 2016 και ουσιαστικά αμετάβλητες -στα 45,3 εκ.€- παρέμειναν οι εξαγωγές προς τις Μπαχάμες.
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Αφρικής (πλην Βόρειας Αφρικής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2017 σημείωσαν αύξηση 24,6% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό δωδεκάμηνο αν και παραμένουν χαμηλές σε αξία, αφού ανήλθαν στα 153,2 εκ.€ από 122,9 εκ.€. Ως προς τους κύριους πελάτες ελληνικών προϊόντων προς την εν λόγω περιοχή, αξίζουν να αναφερθούν: οι αυξήσεις των εξαγωγικών επιδόσεων προς Δημ. της Ν. Αφρικής (από 52,9 εκ.€ σε 64,5 εκ.€), προς τη Νιγηρία (από 21,9 εκ.€ σε 33,9 εκ.€) και προς τη Γκάνα (από 16,3 εκ.€ σε 28,3 εκ.€) καθώς και η μείωση των εξαγωγών προς Αιθιοπία (από 14,4 εκ.€ σε 11,3 εκ.€).
Οι, επίσης χαμηλές σε αξία, ελληνικές εξαγωγές προς την Ωκεανία, σημείωσαν αύξηση 17,6% (από 141,6 εκ.€ σε 153,2 εκ.€). Η αύξηση αυτή αφορά τόσο στις εξαγωγές προς την Αυστραλία κατά 17,5% (από 128,5 εκ.€ σε 151 εκ.€) όσο και προς τη Ν. Ζηλανδία από 13,2 εκ.€ σε 15,7 εκ.€.
Τέλος, οι ελληνικές εξαγωγές που αφορούν στους Εφοδιασμούς Πλοίων, εμφανίζονται σχεδόν μηδενισμένες. Συγκεκριμένα στα πλοία με σημαία τρίτων χωρών στα 0,9 εκ.€ από 4,9 εκ.€. Όσον αφορά προς τα πλοία με σημαία κράτους της ΕΕ καταγράφηκαν ελάχιστης αξίας εξαγωγές για το 2017.