Όπως αναφέρεται στις μεσαίες επιχειρήσεις ο λόγος αυτός (δηλαδή οι εργαζόμενοι με κατώτατο και υποκατώτατο μισθό) είναι 1 στους 2 και στις μεγάλες επιχειρήσεις 1 στους 10 εργαζόμενους.
Παράλληλα όπως επισημαίνεται παρατηρείται τάση μείωσης τόσο του μέσου (€982,4 το 2017 αντί €1.011,2 το 2014) όσο και του διάμεσου μισθού (€812,4 το 2017 αντί €854,7 το 2014) για την περίοδο 2014-2017. Δηλαδή η ψαλίδα μεταξύ κατώτατου και διάμεσου μισθού μειώνεται (κατώτατος ως ποσοστό 72% του διάμεσου) γεγονός που φέρνει πιο κοντά το μέσο εργαζόμενο στο επίπεδο του κατώτατου μισθού, που σημαίνει ότι μεταβολές στον κατώτατο μισθό επηρεάζουν άμεσα μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων.
Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση του μέσου (€1.502 το 2017 αντί €1.286,6 το 2014) αλλά και του διάμεσου μισθού (€1.092 το 2017 αντί €887 το 2014) την εξεταζόμενη περίοδο στον κλάδο της δημόσιας διοίκησης, για τον οποίο το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ καταγράφει κυρίως τους συμβασιούχους και μετακλητούς υπαλλήλους.
Οι μισθοί στη μεταποίηση (€1.111,4 έναντι μέσου μισθού €982,4 στο σύνολο των κλαδων) είναι υψηλότεροι κατά 13% του μέσου όρου του συνόλου των κλαδων, ενώ στην εστίαση (€366,8) είναι χαμηλότεροι κατά 63% και στο λιανικό εμπόριο (€757,1) χαμηλότεροι κατά 23% του μέσου όρου. Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στην περίπτωση του διαμέσου μισθού για την περίοδο 2014-2017.
Όπως αναφέρει ΣΕΒ, τα στοιχεία αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό επανακαθορισμού του κατώτατου μισθού, καθώς καταγράφουν μια πραγματικότητα σύμφωνα με την οποία η απασχόληση σε χαμηλούς μισθούς, περιλαμβανομένου του κατώτατου και του υποκατώτατου, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και πλέον αγγίζει το 25% των θέσεων εργασίας που καταγράφονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Μάλιστα, αυτή η αύξηση επικεντρώνεται σε συντριπτικό βαθμό σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και σε κλάδους που έχουν αυξημένη ένταση χρήσης και μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης αλλά και μια παράδοση καταβολής χαμηλών αποδοχών (εμπόριο, εστίαση). Προκύπτει συνεπώς ότι μια αύξηση του κατώτατου μισθού, ειδικά αν είναι μεγάλη, θα επηρεάσει σημαντικό μέρος της αγοράς εργασίας, και μάλιστα σε επιχειρήσεις που λόγω της εντατικής προσφυγής σε θέσεις εργασίας μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης βρίσκονται σε θέση να προχωρήσουν σε εύκολη υποκατάσταση πλήρους με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση ή και ημιδηλωμένη απασχόληση.
«Όπως επανειλημμένα έχουμε τονίσει σε αυτό το εργασιακό και μισθολογικό περιβάλλον αποτελεί μείζονα προτεραιότητα η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων. Θα περιμέναμε συνεπώς να προστεθεί ακόμη ένα άρθρο στο ν/σ που συζητείται αυτές τις μέρες στη Βουλή για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, με αντικείμενο τη μείωση εισφορών και των μισθωτών» αναφέρει ο ΣΕΒ.
Οι δυναμικοί κλάδοι
«Αξιοποιώντας τα διαθέσιμα στοιχεία κατά διψήφιο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, εστιάζουμε στους 10 κλάδους με την υψηλότερη συχνότητα θέσεων εργασίας για το έτος 2017» αναφέρει η μελέτη και συμπληρώνει:. «Αφορούν κυρίως σε κλάδους υπηρεσιών (εστίαση, λιανικό εμπόριο, μεταφορές, δραστηριότητας υγείας και δημόσια διοίκηση) ενώ την μεγαλύτερη απόλυτη μεταβολή θέσεων εργασίας την περίοδο 2014-2017 σημειώνουν: η εστίαση (51.337 θέσεις), το χονδρικό (30.258 θέσεις) και το λιανικό εμπόριο (43.499 θέσεις).
Η απασχόληση στην κατηγορία των διεθνώς εμπορευσίμων (Τ), (μεταποίηση, τουρισμός κτλ) αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο της συνολικής απασχόλησης και έχει αυξηθεί κατά 13,31% την περίοδο 2014-2017, υπολείπεται ωστόσο κατά περίπου δέκα ποσοστιαίες μονάδες της αύξησης της απασχόλησης στο τομέα των διεθνώς μη εμπορευσίμων (Ν), (εμπόριο κτλ). Ειδικότερα, εντός της κατηγορίας Τ το μερίδιο της απασχόλησης στην μεταποίηση φαίνεται να υποχωρεί ελαφρά την περίοδο 2014-2017, παρόλο που ως απόλυτο μέγεθος αυξάνει, ενώ αντίστοιχα το μερίδιο της απασχόλησης στο εμπόριο εντός της κατηγορίας Ν φαίνεται να διατηρείται την ίδια περίοδο, με ελαφρά τάση επέκτασης, όπως άλλωστε συμβαίνει και για την εστίαση.
Για να γίνει καλύτερα κατανοητή η εξέλιξη της απασχόλησης στον τομέα των διεθνώς εμπορευσίμων, και της σύνθεσής της, αλλά και της σημασίας της στην διάρθρωση των μισθών, την οποία θα εξετάσουμε στην συνεχεια της παρούσας ανάλυσης, είναι χρήσιμο να προχωρήσουμε σε μια επιπλέον διαίρεση σε δύο υποκατηγορίες στο εσωτερικό των διεθνώς εμπορευσίμων. Η πρώτη αποτελείται από εκείνα τα αγαθά τα οποία παράγονται με τεχνολογικές μεθόδους οι οποίες δεν βελτιώνονται δραματικά στο πέρασμα του χρόνου και ανήκουν, λιγότερο ή περισσότερο, στην πολιτισμική ή φυσική προικοδότηση της εθνικής οικονομίας (π.χ. του τουρισμού).
Η δεύτερη υποκατηγορία αναφέρεται στους κλάδους όπου οι βελτιώσεις της παραγωγικότητας είναι κεφαλαιώδους σημασίας και όπου ο παραγωγός, προκειμένου να παραμείνει στην ανταγωνιστική αγορά, πρέπει να λειτουργεί μονίμως πλησίον του «τεχνολογικού συνόρου». Αυτοί είναι οι μεταποιητικοί κλάδοι, αλλά επίσης και οι κλάδοι που σχετίζονται ποικιλοτρόπως με την πληροφορική και με τις υπηρεσίες τεχνολογικής αιχμής. Αυτή η υποκατηγορία μπορεί να θεωρηθεί και το τμήμα εκείνο της οικονομίας στο οποίο είναι δυνατόν να εκτιμηθούν το σφρίγος και το επίπεδο της ενδογενούς αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας.
Γιώργος Αλεξάκης