Στόχος του βιβλίου The Economics of Climate Change είναι η παρουσίαση των μεθόδων με τις οποίες η οικονομική επιστήμη εντάσσει την κλιματική αλλαγή στα σύγχρονα μακροοικονομικά υποδείγματα, σχεδιάζει πολιτικές μετριασμού και προσαρμογής, εκτιμά τις ζημιές από αυτήν στο ΑΕΠ, προσδιορίζει τη σημασία που δίνουμε στις μελλοντικές γενεές και εξετάζει διεθνείς συνεργασίες για την αντιμετώπισή της.
Ο Διοικητής κ. Γ. Στουρνάρας τόνισε στο χαιρετισμό του τον σημαντικό ρόλο που έχει αναλάβει η Τράπεζα της Ελλάδος για τη μελέτη των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή: μέσα από την έρευνα και τις δράσεις της ΕΜΕΚΑ στοχεύει να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για την άσκηση της σχετικής πολιτικής, καταδεικνύοντας τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που απορρέουν από την μεταβολή του κλίματος. Η Τράπεζα της Ελλάδος, επεσήμανε, είναι από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες που ασχολήθηκαν με το θέμα της κλιματικής αλλαγής, συστήνοντας την ΕΜΕΚΑ σχεδόν δέκα χρόνια πριν. Έκτοτε, οι μελέτες της ΕΜΕΚΑ έχουν δείξει πως η κλιματική αλλαγή πρέπει να αποτελεί βασικό και οριζόντιο κριτήριο στη χάραξη της πολιτικής, καθώς επηρεάζει σχεδόν όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Η κλιματική αλλαγή, όπως ανέφερε ο κ. Στουρνάρας, δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για την άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Tο βιβλίο της ΕΜΕΚΑ παρέχει μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση των τελευταίων εξελίξεων των οικονομικών της κλιματικής αλλαγής, με εστίαση στο σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής που αποσκοπεί στον έλεγχο της κλιματικής εξωτερικότητας, δηλαδή των αρνητικών εξωτερικών επιπτώσεων στην παγκόσμια ευημερία από την ανάπτυξη. Στην περίπτωση αυτή, πολιτικές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, όπως ο φόρος επί των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τα συστήματα εμπορίας εκπομπών, επιχειρούν να διορθώσουν αυτές τις αστοχίες και να βοηθήσουν τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών.
Η έρευνα της ΕΜΕΚΑ, προσέθεσε ο κ. Στουρνάρας, θέτει επίσης τα θεμέλια για τη μελέτη του ρόλου της νομισματικής πολιτικής κάτω από συνθήκες υπερθέρμανσης του πλανήτη και για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ νομισματικής πολιτικής και κλιματικής αλλαγής. Παρόλο που η νομισματική πολιτική δεν είναι το πρωτεύον μέσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε σύγκριση με τη δημοσιονομική, την περιβαλλοντική και την διαρθρωτική πολιτική, υπάρχει περιθώριο για τις κεντρικές τράπεζες και τις εποπτικές αρχές να λάβουν υπόψη στις παρεμβάσεις τους τις παραμέτρους της κλιματικής αλλαγής. Η αποτίμηση των κλιματικών κινδύνων και των κινδύνων που σχετίζονται με τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η διαχείριση και οι επιπτώσεις σε περιουσιακά στοιχεία, τα οποία σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα παραμείνουν αδρανή (stranded assets), η ορθή τιμολόγηση της περιουσίας με τη συνεκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και η υιοθέτηση και παραμέτρων κλιματικής αλλαγής στο σχεδιασμό της νομισματικής πολίτικής και της εποπτείας των εμπορικών τραπεζών, είναι λειτουργίες που σχετίζονται με το ρόλο των κεντρικών τραπεζών υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής – και το βιβλίο αυτό, κατέληξε ο κ. Στουρνάρας, φιλοδοξεί να αποτελέσει τη βάση για τον διάλογο πάνω σε αυτά τα ζητήματα.
Ο ακαδημαϊκός Χ. Ζερεφός σημείωσε πως η μελέτη της ΕΜΕΚΑ 2011 αποτελεί σημείο αναφοράς τόσο για την ελληνική όσο και για τη διεθνή βιβλιογραφία στον τομέα των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Επίσης, η Τράπεζα της Ελλάδος δια της ΕΜΕΚΑ συνέβαλε και στην εκπόνηση της εθνικής στρατηγικής προσαρμογής, υπογράφοντας Μνημόνιο Συνεργασίας με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την Ακαδημία Αθηνών. Αναφέρθηκε επίσης στο μνημόνιο τριετούς συνεργασίας που υπέγραψε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος με το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, με στόχο τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικών με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Ο καθηγητής Α. Ξεπαπαδέας ανέφερε ότι η οικονομική πολιτική για την κλιματική αλλαγή, η μεγαλύτερη και πιο πολυδιάστατη μέχρι σήμερα αποτυχία των αγορών, είναι αντικείμενο της δημοσιονομικής πολιτικής. Τόνισε παράλληλα πως η παρέμβαση, το 2015, του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας έφερε στο προσκήνιο τη σχέση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τους νέους κινδύνους που η κλιματική αλλαγή δημιουργεί για αυτό, όπως φυσικοί κίνδυνοι, ή κίνδυνοι μετάβασης σε οικονομίες χαμηλού άνθρακα. Επιπλέον, στόχος του βιβλίου είναι, σύμφωνα με τον κ. Ξεπαπαδέα, να δώσει κατευθύνσεις για περαιτέρω έρευνα της σχέσης μεταξύ κλιματικής αλλαγής, νομισματικής πολιτικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Επιπλέον, η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε οικονομία χαμηλού άνθρακα, σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα προσαρμογής, μπορούν να επιτύχουν το επονομαζόμενο «διπλό μέρισμα» (double dividend): προστασία από την κλιματική αλλαγή και ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω τεχνολογικού μετασχηματισμού και αποτελεσματικών επενδυτικών προγραμμάτων.
Στους παρευρισκόμενους, εκτός από τον τόμο του βιβλίου The Economics of Climate Change, διατέθηκε και σύνοψη της μελέτης στην ελληνική γλώσσα, την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ.