Ειδικά η πτώση στη ζήτηση, αλλά και την τιμή των καυσίμων, έχει φέρει ισχυρό αποτύπωμα στο δημόσιο ταμείο, καθώς ο ΦΠΑ το Μάρτιο εμφάνισε υστέρηση 48 εκατ. Ευρώ και ο ΕΦΚ άλλα 51 εκατ. Ευρώ, δηλαδή συνολικά 99 εκατ. Ευρώ. Στο 3μηνο η “τρύπα” έχει ανοίξει, πλέον, στα 139 εκατ. Ευρώ, ενώ η διαφορά με τα περσινά έσοδα ανέρχεται στα 109 εκατ. Ευρώ.

Αντίθετα καλά πήγε ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, δηλαδή ο Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών, καθώς οι εισπράξεις υπερέβησαν κατά 33 εκατ. Ευρώ τον στόχο. Συνολικά στο 3μηνο η εικόνα παραμένει, πάντως, αρνητική (- 131 εκατ. Ευρώ). Όμως καθώς οι αναστολές συμβάσεων έγιναν κατά κόρον είναι φυσικό τον Απρίλιο να υπάρξει αντίστοιχη πτώση. Ειδικότερα, τον Μάρτιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.546 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 303 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον Μάρτιο 2020 εισπράχτηκε ποσό 779 εκατ. ευρώ (528 εκατ. ευρώ αποτυπώνεται στην κατηγορία «Λοιποί φόροι επί παραγωγής» και 251 εκατ. ευρώ περιλαμβάνεται στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις») που αφορά μέρισμα από την Τράπεζα της Ελλάδος και τα έσοδα από ANFAs & SMPs, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί τον Απρίλιο 2020.

Τα έσοδα

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.882 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 299 εκατ. ευρώ. Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Μάρτιο 2020, είναι οι κάτωθι:

α) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 13 εκατ. ευρώ,

β) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 523 εκατ. ευρώ,

γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 33 εκατ. ευρώ,

δ) Μεταβιβάσεις κατά 524 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Μάρτιο 2020 κυρίως οι εξής κατηγορίες εσόδων:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 48 εκατ. ευρώ,

β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 235 εκατ. ευρώ,

γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 51 εκατ. ευρώ,

δ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 10 εκατ. ευρώ,

ε) Φόροι κεφαλαίου κατά 10 εκατ. ευρώ,

στ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 28 εκατ. ευρώ,

ζ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 40 εκατ. ευρώ,

η) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 42 εκατ. ευρώ εκ των οποίων : Eπιστροφές δαπανών κατά 15 εκατ. ευρώ,

θ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 313 εκατ. ευρώ.

Το θέμα της έκπτωσης του ΦΠΑ

Με δεδομένο ότι τον Απρίλιο θα είναι μεγαλύτερη η πίεση στους φόρους, που συνδέονται με την κατανάλωση π.χ. ΦΠΑ και ΕΦΚ σε καύσιμα ποτά κτλ, είναι προφανές ότι η κυβέρνηση ποντάρει στο κίνητρο έκπτωσης του 25% για εμπρόθεσμες πληρωμές ώστε να γεμίσει το ταμείο. Μένει όμως να φανεί στις σχετικές εφαρμοστικές αποφάσεις εάν η έκπτωση δε θα αφορά μόνο οφειλές, αλλά θα περνά και σε μελλοντικές οφειλές ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι ο υφυπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης στον Αντ1 το Σάββατο είχε πει ότι δεν αφορά η έκπτωση την εκκαθάριση του φετινού φόρου εισοδήματος κάτι που «καίει» ειδικά ΜμΕ, που δεν έχουν πολλές υποχρεώσεις στην εφορία. Άρα είναι θέμα το αν θα έχει την αναμενόμενη απόδοση ειδικά για τους μικρούς αλλά και για όσους προτιμούν τη ρευστότητα από ένα μπόνους.

Όλα τούτα βέβαια μπαίνουν στη βάσανο των εκτιμήσεων για την ύφεση. Τούτων δοθέντων είναι προφανές ότι μια επανεκτίμηση πολιτικών για έμμεσους φόρους αλλά και για την προώθηση δράσεων για πάταξη πληγών των δημοσίων εσόδων (λαθρεμπόριο) είναι απαραίτητη.

Όπως τόνισε, χαρακτηριστικά, ο Πρόεδρος της Ένωσης Εστιατορίων & Συναφών Αττικής, κ. Γιάννης Δαβερώνης μιλώντας στο ΣΚΑΙ το βράδυ της Παρασκευής θα πρέπει η κυβέρνηση να κινηθεί γρήγορα ώστε να μειωθεί το βάρος των φόρων στην εστίαση σε αυτή τη δύσκολη στιγμή. Πιο συγκεκριμένα ζήτησε να πάει το ΦΠΑ στο φαγητό στο 6% και των ποτών στο 13%.

Στο ίδιο μήκος κύματος σε κοινή τους επιστολή η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος σε επιστολή που απέστειλαν, στις 25 Απριλίου, προς τα υπουργεία Τουρισμού, Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ανάπτυξης και Επενδύσεων ζήτησαν μείωση άμεσα -από την επανέναρξη της σαιζόν- του συντελεστή ΦΠΑ σε ολόκληρη την εστίαση κάνοντας λόγο για εξίσωση των φορολογικών συντελεστών που ισχύουν και προ-κρίσης στις ανταγωνίστριες χώρες, όπως Ισπανία και Τουρκία, Ιταλία.

Σημειώνεται ότι μια πιθανή μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση όπως και σε όλες ανεξαιρέτως τις υπηρεσίες με δεδομένη τη συγκυρία μπορεί να γίνει αποδεκτή από τους θεσμούς ως de facto επιλογή καθώς πέρα από τη συγκυρία με τη άρση μέχρι τέλους του έτους του Συμφώνου Σταθερότητας, στις υπηρεσίες η Ελλάδα καταγράφει τα μεγαλύτερα ποσοστά φοροδιαφυγής ΦΠΑ. Όπως έχει ειπωθεί και στο παρελθόν σε σχέση με τη φορολογική πολιτική ο "φόρος σκοτώνει το φόρο", καθώς οι μεγάλοι συντελεστές αυξάνουν το κίνητρο παρανομίας. Δηλαδή στον αντίποδα εάν μειωθεί ο ΦΠΑ, όλοι οι παροχείς υπηρεσιών θα κάνουν μεγαλύτερο τζίρο και θα περιοριστεί η φοροδιαφυγή διότι κάποιοι θα προτιμήσουν να πληρώσουν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό ΦΠΑ από το να διατρέξουν τον κίνδυνο να τους πιάσουν και να πληρώσουν μεγάλα πρόστιμα.

Γιώργος Αλεξάκης