Η όλη προσπάθεια πάντως είναι μια δύσκολη εξίσωση καθώς η ύφεση αναμένεται σε ετήσια βάση να είναι βαθιά, γύρω στο 8-9%, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει προς ώρα τόσο η Κομισιόν όσο και το Υπ. Οικονομικών. Άρα ο βατήρας εκκίνησης για τη νέα χρονιά είναι χαμηλά και ο στόχος για μηδενισμό του ελλείμματος ιδιαίτερα δύσκολος..
Πάντως στο υπουργείο Οικονομικών αναπτύσσουν μια ρητορική συγκρατημένης αισιοδοξίας, τονίζοντας ότι μετά το -15,2% του δεύτερου τριμήνου υπάρχουν σημάδια ανάσχεσης λόγω των μέτρων και ανάκαμψης της οικονομίας, που παραπέμπουν σε ύφεση το 10% το τρίτο τρίμηνο και στο 5% το τέταρτο. Έτσι τα τρία τρίμηνα μαζί με το πρώτο όπου η πτώση στο ΑΕΠ ήταν 0,9% βγάζουν έναν «μέσο όρο» ύφεσης στο 7,8% για το 2020. Βέβαια Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την 7η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας την τοποθετεί στο 9%. Επίσης για το 2021 το υπ. Οικονομιών εκτιμά ότι η ανάκαμψη θα είναι τουλάχιστον 5,5% με 6% σε σχέση με φέτος. Τούτων δοθέντων για τη σύνταξη του προϋπολογισμού του 2021 προσπαθούν να βάλουν ένα ρεαλιστικό νέο στόχο που παράλληλα να είναι σε εναρμόνιση με τις συστάσεις των θεσμών που άνουν λόγο για την ανάγκη προσεκτικής δημοσιονομικής πολιτικής και σταδιακής επαναφοράς στη δημοσιονομική ορθοδοξία. Έτσι με βάση πληροφορίες ο στόχος για πρωτογενές έλλειμμα για το νέο έτος θα κινείται μεν στην κατεύθυνση της πλήρους ισοσκέλισης, αλλά με ανοικτό με βάση τα δεδομένα των επόμενων εβδομάδων να κινηθεί και προς ένα επίπεδο ελλείμματος κοντά στο 1%.
Πάντως φέτος ο προϋπολογισμός θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 6,6% του ΑΕΠ, αν ληφθούν υπόψη οι δαπάνες συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του ΣτΕ για τα αναδρομικά (επίπτωση 0,8% του ΑΕΠ για το δεκάμηνο). Έτσι για να μηδενιστεί ή σχεδόν να μηδενιστεί το έλλειμμα απαιτείται μια διόρθωση που θα ξεπεράσει τα 10 δισεκ. ευρώ ή και θα φτάσει τα 11 δισεκ.
Είναι προφανής η δυσκολία καθώς τα υγειονομικά δεδομένα έχουν οδηγήσει πολλές περιοχές τις χώρας σε περιοριστικά μέτρα με πολλούς κλάδους να είναι στο «κόκκινο» (τουρισμός, εστίαση, καταπλκευές, λιανικό εμπόριο, κ.ά.) ζητώντας στήριξη ώστε να μην οδηγηθούν σε λουκέτα.
Στοχευμένα μέτρα στήριξης της ζήτησης
Στο μεταξύ με βάση τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 8μηνο που έδωσε στη δημοσιότητα το υπ. Οικονομικών καταγράφεται μεγάλη πτώση των εισπράξεων από φόρους. Κυρίως επλήγησαν τα έσοδα από έμμεσους φόρους, με τη μαύρη τρύπα να ξεπερνά τα 2,5 δισ. ευρώ λόγω της πτώσης της κατανάλωσης. Ακολουθούν οι φόροι από το εισόδημα οι οποίοι είναι κατά 1 δισ. ευρώ λιγότεροι σε σχέση με πέρυσι, κυρίως λόγω του μέτρου της αναστολής των πληρωμών.
Είναι σαφές, όπως τονίζει άλλωστε και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ότι η εικόνα του προϋπολογισμού θα χειροτερέψει με τη συνέχιση της ύφεσης, την πιθανή παράταση της περιόδου εφαρμογής των έκτακτων µέτρων στήριξης και την περαιτέρω αύξηση των δαπανών, άνω των 6 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή προβλέφθηκε άλλωστε µε την κατάθεση δεύτερου συμπληρωτικού προϋπολογισμού εντός του Σεπτεμβρίου στη Βουλή.
Στο φόντο αυτό άμεσα μέτρα ανακούφισης επιχειρήσεων και κάδων μπορεί να δώσει ώθηση στην οικονομία και τη ζήτηση και άρα στα έσοδα. Δεν είναι τυχαίο ότι για να στηρίξει τη ζήτηση η γειτονική Τουρκία, που είναι και βασικός ανταγωνιστής στον τουρισμό έχει ουσιαστικά εκμηδενίσει τους συντελεστές ΦΠΑ.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι κλάδοι όπως αυτός του τουρισμού, της εστίασης και των αλκοολούχων ποτών βρίσκονται ήδη σε μεγάλη ανησυχία και ανασφάλεια για το τι θα και πώς θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους μετά από μία τόσο αναιμική θερινή σεζόν όπως η φετινή. Γι' αυτό τονίζουν την ανάγκη για ρεαλιστικές και εφικτές λύσεις, όπως είναι η μείωση της φορολογίας καθώς η διεύρυνση του ωραρίου είναι δύσκολη.
Όπως είχε αναφέρει ήδη σε σχετική ανακοίνωσή του από τον Ιούνιο ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών η πτώση των πωλήσεων είναι στο 70% στο διάστημα του lockdown, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, αλλά και από το υφιστάμενο κλείσιμο των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος τα μεσάνυχτα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κλάδος ζητά από την Πολιτεία ουσιαστική στήριξη των σημείων επιτόπιας κατανάλωσης και των χιλιάδων εργαζομένων τους, μέσω μέτρων όπως είναι η οριζόντια μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση συμπεριλαμβανομένων των ποτών, καθώς περισσότερες από 15.000 επιχειρήσεις έχουν ως βασική οικονομική δραστηριότητα τα αλκοολούχα ποτά, δηλαδή με συμμετοχή στον τζίρο τους σε ποσοστό >50%. Εξίσου σημαντικό μέτρο, τονίζουν κύκλοι της αγοράς, θα ήταν και η αποκλιμάκωση ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών ώστε να συγκλίνει προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, προκειμένου να στηριχθεί η βιωσιμότητα του κλάδου και πρακτικά η επιβίωση των εργαζομένων που συντηρούνται άμεσα και έμμεσα από τη δραστηριότητα του κλάδου (π.χ. μπάρμεν, σερβιτόροι, χώροι μαζικής εστίασης και διασκέδασης, παραγωγοί, προμηθευτές και μια σειρά συναφών επαγγελμάτων). Μάλιστα, εκπρόσωποι του κλάδου υποστηρίζουν ότι μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση θα είχαν άμεσο όφελος και για την οικονομία, καθώς θα ενίσχυαν την καταγεγραμμένη κατανάλωση και αναλογικά τα δημόσια έσοδα με βιώσιμο τρόπο, κερδίζοντας έδαφος από την μη καταγεγραμμένη κατανάλωση αμφιβόλου ποιότητας και ενίοτε ακατάλληλων ποτών, λειτουργώντας έτσι και ως ανάχωμα για το παράνομο εμπόριο.
Επιπλέον στον κλάδο του λιανεμπορίου παρά τις θετικές γνώμες για τις πρόσφατες ανακοινώσεις της κυβέρνησης στη Θεσσαλονίκη πολλοί είναι εκείνοι που σημειώνουν ότι εάν δε ληφθούν μέτρα η κατάσταση θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Έτσι ο Εμπορικός Σύλλογος της Αθήνας σε ανακοίνωσή του την περασμένη Δευτέρα είχε αναφέρει ότι «η διστακτικότητα στην άμεση εφαρμογή μιας γενναίας ρύθμισης όλων των υποχρεώσεων που γεννήθηκαν μέσα στην κρίση και αφ' ετέρου η απροθυμία της υιοθέτησης συγκεκριμένων κανόνων που θα υποχρεώσουν το τραπεζικό σύστημα να χρηματοδοτήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας που μπορούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, θα εντείνουν το ήδη τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η αγορά.
Η ένταξη των εμπορικών επιχειρήσεων αμιγώς τουριστικού ενδιαφέροντος στα μέτρα στήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων και η δημιουργία ενός προγράμματος επιδότησης της εργασίας, στοχευμένο στους μικρούς που δεν έχουν την πολυτέλεια της εφαρμογής του μέτρου της "εκ περιτροπής εργασίας", θα αποτελέσουν σημεία που θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε, για το καλό της πραγματικής οικονομίας και των μικρομεσαίων που υποφέρουν.»
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κομισιόν στην τελευταία έκθεσή της σημειώνει ότι η στήριξη πρέπει τώρα να στραφεί σε πιο στοχοθετημένη προσέγγιση σε τομείς οι οποίοι εξακολουθούν να πλήττονται.
Γιώργος Αλεξάκης
