Σε ανάρτηση στο blog του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) αναφέρεται ότι λόγω των lockdown και των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις, το ποσοστό αποταμίευσης στην ευρωζώνη ανήλθε στο 19% τόσο το 2020 όσο και το 2021.

Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και ο δυνητικός πληθωρισμός θα μπορούσαν να λάβουν ισχυρή ώθηση από τους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν πλεόνασμα ρευστότητας.

Όπως αναφέρει το ΔΝΤ, ακόμη και αν τα νοικοκυριά δαπανούσαν το ένα τρίτο των επιπλέον αποταμιεύσεων σε μία διετία, το ΑΕΠ θα αυξάνονταν κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και ο πληθωρισμός κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες στο τέλος του δεύτερου έτους.

Οι μισές από τις αποταμιεύσεις αυτές είναι σε τραπεζικούς λογαριασμούς, κάτι που σημαίνει ότι κατ’ αρχήν θα μπορούσαν εύκολα να διατεθούν μετά την άρση των περιορισμών για την πανδημία.

Επίσης, οι περισσότερες από τις αποταμιεύσεις ήταν αναγκαστικές, όχι προληπτικές, όπως συνηθίζεται σε περιόδους ύφεσης, όταν οι άνθρωποι ανησυχούν για το μελλοντικό εισόδημα, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να δαπανηθούν σύντομα.

Ωστόσο, σημειώνουν στελέχη του ΔΝΤ, υπάρχουν τέσσερις λόγοι για τους οποίους αυτές οι «οικονομίες» ενδέχεται να μην απελευθερωθούν στην πραγματική οικονομία.

Πρώτον, δεν είναι εύκολο να αναπληρωθούν οι δαπάνες που δεν έκαναν τα νοικοκυριά στη διάρκεια της πανδημίας. Σχεδόν το 80% της μείωσης των δαπανών το 2020 αφορούσε τους κλάδους του τουρισμού και των μεταφορών. Είναι απίθανό οι καταναλωτές να αναπληρώσουν ποτέ τις αεροπορικές πτήσεις ή τις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία και γεύματα σε εστιατόρια που δεν έκαναν την περασμένη διετία.

Δεύτερον, οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις αντιστοιχούν κυρίως σε νοικοκυριά με υψηλά εισοδήματα. Οι μεγαλοεισοδηματίες αποταμιεύουν κατά κανόνα μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός και συνεπώς είναι λιγότερο πιθανό να αναλώσουν τις αποταμιεύσεις τους.

Τρίτον, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα σημαίνουν ότι πολλοί μπορεί να δυσκολευθούν να αυξήσουν τις δαπάνες τους, ακόμη και αν το ήθελαν. Οι μεγάλοι χρόνοι παράδοσης και οι υψηλότερες τιμές καθιστούν για τους καταναλωτές πιο δύσκολη την υποκατάσταση των δαπανών που θα έκαναν αρχικά για υπηρεσίες με αυξημένες δαπάνες για προϊόντα.

Και, τέταρτον, η εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι μπορεί να αναγκασθούν να αποταμιεύουν για λίγο μεγαλύτερο διάστημα.