Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ανοδική πορεία του γενικού Δείκτη τιμών Καταναλωτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και τον Ιούνιο, ενδεχομένως και τον Ιούλιο.

Συγκεκριμένα, εκτιμάται, ότι  μετά τις παρεμβάσεις μπορεί να υπάρξει ένα "φρένο" από το καλοκαίρι και μετά,  καθώς, τότε θα αρχίσουν να λειτουργούν οι τελευταίες παρεμβάσεις  ενώ και η σύγκριση των φετινών τιμών θα γίνεται με τις ολοένα  και αυξανόμενες τιμές του περσινού καλοκαιριού.

Ωστόσο, προς ώρας, όπως καταφαίνεται κσι στσ στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα μέτρα έχουν περιορισμένο αποτύπωμα, κι έτσι οι πολίτες καλούνται να διαχειριστούν μια ΄άκρως δύσκολη κατάσταση με τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις στην ενέργεια, στα καύσιμα, στα έξοδα κατοικίας, στα ενοίκια αλλά και σε βασικά είδη διατροφής.  

Είναι ενδεικτικό ότι η επιδότηση 15 λεπτών στην τιμή του ντίζελ κίνησης, ενώ δόθηκε την 1η Απριλίου, έφτασε στην αντλία μετά από δύο εβδομάδες. Σταδιακά, έτσι, ως τα μέσα του μηνός, η τιμή στα πρατήρια έπεσε πράγματι, ακόμα και κάτω από 1,8 λεπτά, στα 1,795 ευρώ το λίτρο (-0,173 ευρώ). Ώσπου να κλείσει ο μήνας όμως, η τιμή ανέβηκε στα 1,852. Δηλαδή η κυβέρνηση επιδότησε κατά 8,8%  την τιμή, αλλά η μείωση “προσγειώθηκε” στο 5,9%.

Σύμφωνα, μάλιστα,  με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το όφελος για τον καταναλωτή ήταν ακόμη μικρότερο καθώς η όποια παρέμβαση εξανεμίστηκε καθώς από τα μισά του μήνα ήρθαν νέες διεθνείς αυξήσεις που “ροκάνισα” μεγάλο μέρος της κρατικής επιδότησης, κι έτσι η μηνιαία μείωση τιμής καταγράφηκε  στα 1,9%! Το όφελος για τον καταναλωτή και  η επίπτωση στον Εθνικό Δείκτη Τιμών αποκαλύπτεται πως ήταν τελικά μηδενική (μόλις… -0,01 μονάδα του Δείκτη Τιμών  από Μάρτιο σε Απρίλιο)!

Το ρεύμα

Επιπλέον, όπως καταφαίνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι λογαριασμοί ρεύματος και η διάδοση αυτών των αυξήσεων στα τρόφιμα αποτελούν ένα μεγάλο ζήτημα. Ακόμα και αν κάποιος μπορούσε να «κόψει» τις μετακινήσεις με ΙΧ καθώς στο τομείς αυτό είναι μεγάλες.

Στο φόντο αυτό η κυβέρνηση “βλέπει” συνέχιση του ανοδικού σπιράλ. “Αναμένουμε κορύφωση τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού” τόνιζε χαρακτηριστικά χθες σε δημοσιογραφικό “πηγαδάκι” στέλεχος της κυβέρνησης, σημειώνοντας παράλληλα ότι η αποκλιμάκωση αναμένεται από την αρχή του δευτέρου εξαμήνου. Όπως ανέφερε σταδιακά μέσα στο προσεχές διάστημα θα αρχίσουν να φαίνονται στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων οι επιδοτήσεις, αναδρομικές και μη, που έχουν ανακοινωθεί και έτσι υπάρχει προσδοκία για μια συγκράτηση των λειτουργικών κοστολογίων, που συμπαρασύρουν και τις τιμές στο “ράφι” αλλά και την προσφορά υπηρεσιών. Βέβαια, ήδη οι επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει μεγάλα βάρη από τους λογαριασμούς ενέργειας με αποτέλεσμα πολλά στελέχη της αγοράς να εκφράζουν τον προβληματισμό τους για το κατά πόσο θα είναι αρκετές οι ενισχύσεις που θα λάβουν για να βγουν χωρίς σοβαρά “τραύματα” από την όλη “περιπέτεια”.

Δομικές παρεμβάσεις ζητεί η αγορά

Δεν είναι τυχαίο ότι με τελευταίες δημόσιες τοποθετήσεις τους φορείς της αγοράς ζητούν δομικές παρεμβάσεις. Τόσο η ενεργοβόρος βιομηχανίας, η  μεταποίηση αλλά και οι ΜμΕ, τονίζουν την ανάγκη για μετάβαση από μια διαδικασία επιδοτήσεων που ουσιαστικά δε λύνουν το ζήτημα σε μόνιμη βάση, σε πιο βιώσιμες λύσεις.

Υπενθυμίζεται ότι πάντως η αύξηση που καταγράφεται στα ενεργειακά προϊόντα παρά τις επιδοτήσεις δημιουργεί σοβαρό θέμα στη βιομηχανία και εν γένει στις επιχειρήσεις. “Από τα 300 ευρώ τη MWh παίρνουμε 120 ευρώ” σημειώνουν παράγοντες του κλάδου που μίλησαν στο Reporter.gr. Άλλωστε η βιομηχανία,  βλέπει το αέριο να είναι πέντε φορές πάνω σε σχέση με τις αρχές του 2021 και το ρεύμα τρεις και τέσσερις φορές ακριβότερο.

Το όλο ζήτημα με έμφαση επί τάπητος ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, των μεγάλων δηλαδή βιομηχανικών καταναλωτών, Αντώνης Κοντολέων, πριν λίγες μέρες, με μια σειρά από παρεμβάσεις τους στη ΡΑΕ και στον ΑΔΜΗΕ. 

 Κεντρικό σημείο της παρέμβασης της ΕΒΙΚΕΝ  είναι η υπόμνηση ότι είναι αδήριτη η ανάγκη για  λήψη ρυθμιστικών μέτρων  που θα άρουν τις στρεβλώσεις στην αγορά. Όπως τονίζεται θα πρέπει η ΡΑΕ να επιδείξει πολιτική βούληση ώστε να  κινηθεί στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Παράλληλα η ΕΒΙΚΕΝ προτείνει:

1. εφαρμογή της «ανακατανομής» στην αγορά εξισορρόπησης

2. οι ΑΠΕ να αποκτήσουν πλήρη ευθύνη εξισορρόπησης

3. σύναψη διμερών συμβολαίων με παραγωγούς θερμικών μονάδων

4. ουσιαστική συμμετοχή της Ζήτησης σε όλες αγορές
   
   

Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Κοντολέων θα πρέπει οι λύσεις “να χτυπούν το πρόβλημα στη ρίζα του” καθώς με τις  επιδοτήσεις  των παραγωγών  δεν εξαλείφονται  οι στρεβλώσεις.

Υπενθυμίζει, δε, ότι στο κείμενο REPowerEU, που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 8 Μαρτίου 2022  επισημαίνεται ότι ο κανόνας της ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών  στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ισχύει μόνο σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας των αγορών, (άρθρο 5 της Οδηγίας), και αναφέρονται συγκεκριμένες αιτίες/στρεβλώσεις που εάν συντρέχουν σε μια αγορά συνιστάται η λήψη ρυθμιστικών μέτρων. 

Μεταξύ των αναφερόμενων ως αιτίες περιλαμβάνονται η αυτόματη μεταφορά του 100% των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια και  η μη ύπαρξη δυνατότητας  αντιστάθμισης του κινδύνου, αιτίες/στρεβλώσεις που σαφώς συντρέχουν στην ελληνική αγορά. 

Η ΓΣΕΒΕΕ

Επίσης και η ΓΣΒΕΕ ζητεί μόνιμες παρεμβάσεις. “Ενδεικτικά, βάσει στοιχείων του ΑΔΜΗΕ, η τιμή της MWH ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2021 κυμαινόταν στην περιοχή των 60 ευρώ, τον 7ο/2021 φτάνει τα 98 για να κλείσει τον 12ο/2021 στα 264 ευρώ. Με βάση αυτά είναι εύλογος ο προβληματισμός εάν οι επιδοτήσεις ανά μεγαβατώρα που ανακοινώθηκαν είναι αρκετές για να προσφέρουν την αναγκαία ανακούφιση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις” τόνισε σε ανακοίνωσή της σημειώνοντας ότι “από τα μέτρα απουσιάζουν δομικές παρεμβάσεις μόνιμου χαρακτήρα, που θα ρυθμίζουν μια αγορά που διαχειρίζεται ένα δημόσιο αγαθό. Τέτοια μέτρα είναι: νομοθετική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής, σταθερή τιμή κιλοβατώρας για ένα τουλάχιστον έτος, αλλαγή τρόπου υπολογισμού της τιμής του ρεύματος με απεξάρτηση από τον ακριβότερο πάροχο, προσωρινή αναστολή των δικαιωμάτων ρύπων και λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων για όσο καιρό διαθέτουμε αποθέματα λιγνίτη.”

Η εκτίναξη τιμών βάζει “θηλιά” σε ευάλωτους

Πάντως με δεδομένο ότι τον Απρίλιο ο πληθωρισμός,  αυξήθηκε κατά 10,2% σε ετήσια βάση, από αύξηση 8,9% τον Μάρτιο δείχνει ότι το “κούρεμα” των εισοδημάτων δεν έχει τέλος με κύριο “θύμα” τους ευάλωτους που βασίζουν την καθημερινή τους δαπάνη κύρια σε βασικά αγαθα΄.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Απρίλιο εφέτος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι, υπήρξαν σημαντικές ανατιμήσεις στον κλάδο της ενέργειας και συγκεκριμένα σε: Φυσικό αέριο (122,6%), Ηλεκτρισμό (88,8%), Πετρέλαιο θέρμανσης (65,1%), Καύσιμα και λιπαντικά (29%) και Στερεά καύσιμα (5,3%). 

Ταυτόχρονα, αυξήσεις τιμών σημειώθηκαν σε όλα τα προϊόντα που απαρτίζουν το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς» και ειδικότερα σε: Έλαια και λίπη (22%), Κρέατα γενικά (14,1%), Λαχανικά γενικά (13,8%), Γαλακτοκομικά και αυγά (11,7%), Ψωμί και δημητριακά (10%), Φρούτα νωπά (8,6%), Καφές- κακάο- τσάι (7,1%), Λοιπά τρόφιμα (5,6%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμοί φρούτων (3,8%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (3,4%) και Ψάρια γενικά (3,2%). 

Γιώργος Αλεξάκης