‘Ηδη, οι προβλέψεις παραπέμπουν σε ένα επόμενο δίμηνο “φωτιά”. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ανοδική πορεία του γενικού Δείκτη τιμών Καταναλωτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και τον Ιούνιο, ενδεχομένως και τον Ιούλιο.
Βέβαια η όλη προσπάθεια με το τελευταίο πακέτο ενέργειας, είναι να ανακοπεί μέχρι το καλοκαίρι το διαφαινόμενο νέο κύμα ανατιμήσεων, αλλά και να στηριχθεί η αναπτυξιακή πορεία.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται, ότι μετά τις παρεμβάσεις μπορεί να υπάρξει ένα "φρένο" από το καλοκαίρι και μετά, καθώς, μάλιστα, η σύγκριση των φετινών τιμών θα γίνεται με τις ολοένα και αυξανόμενες τιμές του περσινού καλοκαιριού.
Ωστόσο, προς ώρας, όπως καταφαίνεται κσι στσ στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι υλοποιημένες φέτος παρεμβάσεις έχουν περιορισμένο αποτύπωμα, κι έτσι οι πολίτες καλούνται να διαχειριστούν μια άκρως δύσκολη κατάσταση με τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις στην ενέργεια, στα καύσιμα, στα έξοδα κατοικίας, στα ενοίκια αλλά και σε βασικά είδη διατροφής.
“Αναμένουμε κορύφωση τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού” τόνιζε χαρακτηριστικά χθες σε δημοσιογραφικό “πηγαδάκι” στέλεχος της κυβέρνησης, σημειώνοντας παράλληλα ότι η αποκλιμάκωση αναμένεται από την αρχή του δευτέρου εξαμήνου. Όπως ανέφερε σταδιακά μέσα στο προσεχές διάστημα θα αρχίσουν να φαίνονται στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων οι επιδοτήσεις, αναδρομικές και μη, που έχουν ανακοινωθεί και έτσι υπάρχει προσδοκία για μια συγκράτηση των λειτουργικών κοστολογίων, που συμπαρασύρουν και τις τιμές στο “ράφι” αλλά και την προσφορά υπηρεσιών.
Βέβαια, ήδη οι επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει μεγάλα βάρη από τους λογαριασμούς ενέργειας με αποτέλεσμα πολλά στελέχη της αγοράς να εκφράζουν τον προβληματισμό τους για το κατά πόσο θα είναι αρκετές οι ενισχύσεις που θα λάβουν για να βγουν χωρίς σοβαρά “τραύματα” από την όλη “περιπέτεια”.
Ενέργεια και επιχειρήσεις
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα, με τον επικεφαλής του ομίλου, Αριστοτέλη Παντελιάδη, ακόμη και μετά τις παρεμβάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, το κόστος ενέργειας για τον όμιλο αναμένεται φέτος να είναι αυξημένο κατά 80% σε σχέση με πέρυσι. Παραδέχτηκε βέβαια ότι χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις το κόστος θα ήταν ακόμη και τρεις φορές υψηλότερο. Βέβαια ούτως ή άλλως το κόστος ενέργειας θέτει σε πίεση τους ισολογισμούς των εταιρειών κάτι που αναμένεται να έχει συνολικό αποτύπωμα στην οικονομία.
Την ίδια ώρα σε διψήφιο ποσοστό ανατιμήσεων, που έφτασε μεσοσταθμικά στο 13,4% σε όλες τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, προχώρησε το πρώτο τρίμηνο του έτους η ΦΑΓΕ, που αποτελεί την παραγωγό ενός πολύ δημοφιλούς και βασικού για το καλάθι προϊόντος, του γιαυρτιού.
Βασικά τρόφιμα
Αποτέλεσμα, βέβαια, των αυξήσεων ήταν η γαλακτοβιομηχανία να συγκρατήσει την αξία των πωλήσεων της στα επίπεδα των 138,1 εκατ. δολαρίων -σημείωσαν οριακή αύξηση 2,8% σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2021. Ωστόσο οι υψηλότερες τιμές οδήγησαν τους καταναλωτές που μείωσαν τις αγορές τους σε όγκο κατά 7,9%.
Υπενθυμίζεται, ότι η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πληθωρισμό 10,2 % για το μήνα Απρίλιο, το μεγαλύτερο ποσοστό από το 1994. Ειδικότερα, τα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής χτυπούν τον κώδωνα του κινδύνου για τις τιμές στα τρόφιμα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Ακόμα και σε μηνιαία βάση καταγράφεται ισχυρή έκρηξη των τιμών στην συγκεκριμένη ομάδα με τον δείκτη να σημειώνει τον Απρίλιο αύξηση 2,5% σε σχέση με τον Μάρτιο.
Συγκεκριμένα, ψωμί και δημητριακά αυξήθηκαν κατά 10%, τα κρέατα κατά 14,1%, τα έλαια και τα λίπη κατά 22%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 11,7%, τα λαχανικά κατά 13,8%, τα νωπά φρούτα κατά 8,6%, ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 7,1% και η ζάχαρη , οι χυμοί φρούτων κατά 3,8% και οι σοκολάτες, τα γλυκά και τα παγωτά κατά 3,4%.
Καύσιμα
Επίσης στο φυσικό αέριο η τιμή του εκτοξεύτηκε σε ετήσια βάση κατά 122,6% και ακολουθεί ο ηλεκτρισμός με 88,8%, το πετρέλαιο θέρμανσης με 65,1% τα καύσιμα και λιπαντικά με 29% και τα ξενοδοχεία με 16,1%.
Άλλωστε σταθερά σε υψηλά επίπεδα είναι οι τιμές στην αντλία. Είναι ενδεικτικό ότι το brent κινείται σε τιμές γύρω από τα 108 δολάρια/βαρέλι έχοντας σημειώσει ετήσια άνοδο της τάξης του 59%
Βέβαια, παρά την πρόσκαιρη αποκλιμάκωση καθώς οι τιμές ήταν πάνω από 110 ευρώ το βαρέλι, σύμφωνα με αναλυτές, η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να φτάσει σε ορίζοντα 12 μηνών ακόμη και σε τιμές στα 124- 125 δολάρια, ανάλογα με τις διεθνείς εξελίξεις.
Στο μεταξύ, η τιμή της αμόλυβδης κινείται σταθερά στην Αττική πάνω από τα τα 2,06 ευρώ, ενώ αν ανατρέξει κανείς στα επιμέρους στοιχεία ανά περιοχή, θα διαπιστώσει ότι π.χ. στην Αττική στα βόρια προάστια υπάρχουν τιμές ατα 2,15 και άνω. Επίσης στα νησιά έχουν υπάρχουν τιμές ακόμη και πάνω από 2,3 ευρώ ανά λίτρο. Μάλιστα με βάση της εκτιμήσεις της ΠΟΠΕΚ αναμένονται από το Σάββατο σημαντικές αυξήσεις στις τιμές διυλιστηρίου, λόγω προφανώς των αυξημένων διεθνών τιμών που υπήρχαν πριν λίγες μέρες.
Σημειωτέον ότι στις 24 Φεβρουαρίου, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η τιμή της αμόλυβδης ήταν στα 1,892 ευρώ, με τη διεθνή τιμή του πετρελαίου στα 85 δολάρια. Υπενθυμίζεται ότι οι Έλληνες πληρώνουν την 5η ακριβότερη βενζίνη, με τους Νορβηγούς, τους Ισλανδούς, τους Δανούς και τους Φινλανδούς να πληρώνουν κάτι παραπάνω, αλλά με υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα.
Το ντίζελ
Στο πετρέλαιο κίνησης, η τιμή διαμορφώνεται, σε επίπεδα που στην Αττική κινούνται γύρω από το 1,80 ευρώ το λίτρο, και στα νησιά στο 1,95 ευρώ το λίτρο περίπου, ανάλογα το πρατήριο, τιμών σημαντικά υψηλότερων καπό τα επίπεδα της 24ης Φεβρουαρίου. Βέβαια και με αυτές τιμές εκτινάσσεται το κόστος των μεταφορών και ευνοείται ο κύκλος των ανατιμήσεων στην αγορά, κάτι που οδηγησε σε παράταση της οριζόντιας επιδότησης ως το τέλος Ιουνίου.
Θυμίζουμε πως το diesel επιδοτείται στην τιμή χονδρικής, με 12 λεπτά ανά λίτρο (προ ΦΠΑ). Αυτό σημαίνει αφενός πως το όφελος του καταναλωτή φτάνει τα 15 λεπτά / λίτρο στην τελική τιμή πρατηρίου, αφετέρου πως ο οδηγός πετρελαιοκίνητου αυτοκινήτου δεν χρειάζεται να κάνει αίτηση στην πλατφόρμα FuelPass, η οποία αφορά αποκλειστικά την επιδότηση βενζίνης.
Στέγαση
Επίσης μεγάλη είναι αύξηση των τιμών, κατά 35,2%. στην κατηγορία της στέγασης με την επίπτωση στον τιμάριθμο να φτάνει τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες καθώς μεγαλώνει το κύμα των ιδιοκτητών ακινήτων που ζητούν μεγαλύτερα μισθώματα από ενοίκια λόγω του υψηλού πληθωρισμού.
Οι πολιτικές παρεμβάσεις
Την ίδια ώρα με βάση πληροφορίες την παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ που ισχύσει σήμερα στην εστίαση, στον τουρισμό και στις μεταφορές θέλει να προχωρήσει η κυβέρνηση. Στόχος είναι αφενός η στήριξη κλάδων αλλά και η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της τουριστικής μας οικονομίας. Βέβαια σε δεύτερο χρόνο από το 2023, θα εξεταστεί και μονιμοποίηση του μέτρου αυτού.
Να σημειωθεί ότι η διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ μέχρι το τέλος του 2022 αφορά τους εξής κλάδους :
1. Μεταφορές όπου είναι στο 13% και καλύπτει εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά και επιβατικών πλοίων και τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
2. Εστίαση: Το ΦΠΑ στο 13% αφορά τον καφέ, τα ροφήματα (τσάι, σοκολάτα κ.λπ.) και τα μη αλκοολούχα ποτά που σερβίρονται από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης. Και το μέτρο αυτό θα εφαρμόζεται έως τις 30 Ιουνίου 2022.
3. Τουρισμός: Το τουριστικό πακέτο όπου στο τιμολόγιο διαμονής µε πρωινό ή με ημιδιατροφή επιβάλλεται ΦΠΑ13%, στη διαμονή µε πλήρη διατροφή μόνο το 5% της ενιαίας τιμής υπάγεται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24% και το υπόλοιπο 95% επιβαρύνεται με 13% και στη διαμονή µε το σύστημα all inclusive στο 90% της ενιαίας τιμής επιβάλλεται ΦΠΑ με μειωμένο συντελεστή 13%.
Επίσης, με βάση πληροφορίες, ανάλογα με τις δημοσιονομικές αντοχές εξετάζεται και η διατήρηση του μειωμένου 13% ΦΠΑ για τα εισιτήρια των κινηματογράφων, τα γυμναστήρια και τις σχολές χορού.
Συνολικά το κόστος της διατήρησης των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ υπολογίζεται σε περίπου 250 εκατ. ευρώ.
Γιώργος Αλεξάκης
