Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι η εποπτική Αρχή για τα κρυπτονομίσματα στη χώρα μας και η κα. Λαζαράκου, μέλος και του Management Board της ESMA, μας μιλά για την εικόνα της αγοράς στην Ελλάδα.
Όπως τονίζει μεταξύ άλλων, είμαστε πλέον πολύ κοντά στη ρύθμισή της, επισημαίνοντας, όμως, και τους κινδύνους που κρύβουν αυτού του είδους οι επενδύσεις.
Αναλυτικά η συνέντευξη της κα. Λαζαράκου στο Reporter.gr:
- Ποιος είναι ο ρόλος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ως εποπτικής Αρχής για τα κρυπτονομίσματα στην Ελλάδα;
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι η αρμόδια αρχή για την εποπτεία της εφαρμογής των διατάξεων του ν.4557/2018 σχετικά με την «πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» από τους παρόχους υπηρεσιών α) ανταλλαγής μεταξύ εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων αλλά και β) από όσους προσφέρουν υπηρεσίες θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών, δηλαδή εποπτεύει μόνο συγκεκριμένα θέματα που αφορούν στην αντιμετώπιση του «ξεπλύματος χρήματος» από τους προαναφερόμενους παρόχους. Ειδικότερα, ο ρόλος μας ως προς τα κρυπτονομίσματα είναι η εφαρμογή επαρκών διαδικασιών αντιμετώπισης του ξεπλύματος χρήματος από τους παραπάνω αναφερόμενους παρόχους υπηρεσιών.
Προσέξτε όμως, εμείς εποπτεύουμε μόνον την εφαρμογή των διαδικασιών αντιμετώπισης του ξεπλύματος χρήματος από τους παρόχους καθώς δεν υφίσταται σήμερα εθνική ή ευρωπαϊκή νομοθεσία ακόμη που να θεσμοθετεί προληπτική εποπτεία των παρόχων και κατά συνέπεια δεν υπάρχει εποπτική αρχή με αυτήν την αρμοδιότητα. Βέβαια, πολύ πρόσφατα ολοκληρώθηκε η πολιτική συμφωνία για το σχέδιο Κανονισμού για τις Αγορές κρυπτονομισμάτων (MiCA) οπότε αναμένεται η ρύθμιση θεμάτων για την αγορά αυτή σε ευρωπαϊκό πλέον πλαίσιο.
- Ποιες ενέργειες κάνετε ώστε να ελέγξετε την εν λόγω αγορά στην Ελλάδα;
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει εκδώσει κανονιστικές αποφάσεις σε συνέχεια της νομοθεσίας που την έχει ορίσει ως αρμόδια εποπτική αρχή αποκλειστικά για το ξέπλυμα (όπως την απόφ. 5/898/3.12.2020 για την Κατάρτιση μητρώου Παρόχων που μπορείτε να δείτε ΕΔΩ). Η ειδική Μονάδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στην οποία προΐσταται ο κ. Βασίλης Σπαράκης, δημιούργησε, παρακολουθεί και ενημερώνει το μητρώο για τους παρόχους των προαναφερόμενων δύο υπηρεσιών. Πλέον, για να παρέχει ένας πάροχος νόμιμα τις υπηρεσίες του στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχει εγγραφεί στο μητρώο της Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Οι πάροχοι μάλιστα, κατά τη διαδικασία της αίτησης εγγραφής, θα πρέπει να υποβάλλουν συγκεκριμένα έγγραφα τα οποία σημειωτέον είναι τα έγγραφα που θα ζήταγε και ένας προληπτικός επόπτης. Χωρίς λοιπόν να έχουμε θεσμική και νομική αρμοδιότητα προληπτικής εποπτείας, καταρτίσαμε το μητρώο με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται προσπάθεια μετριασμού του τυχόν κινδύνου για τους επενδυτές.
Εκτός του μητρώου που αποτελεί την εποπτική βάση, κατά περίπτωση και, στις περιπτώσεις που υπήρχαν πληροφορίες ή ενδείξεις, προχωρήσαμε και σε επιτόπιους ελέγχους σε γραφεία παρόχων. Τώρα είμαστε στη διαδικασία αξιολόγησης των ευρημάτων και των τυχόν ελλείψεων, κάτι που σημαίνει ότι ενδέχεται να επιβληθούν και σχετικές κυρώσεις εάν φυσικά διαπιστωθεί ότι υφίστανται παραβάσεις της νομοθεσίας.
- Ποια είναι η εικόνα που έχετε σχηματίσει για την αγορά κρυπτονομισμάτων στη χώρα μας; Υπάρχει ανταπόκριση από τον κόσμο;
Αν και δεν έχει συγκεντρωθεί ακόμη το σύνολο των πληροφοριών που έχουμε ζητήσει μέσω των Εκθέσεων των εποπτευόμενων εταιριών, από τους ελέγχους που διενεργήθηκαν σε παρόχους, αλλά και από τα ερωτήματα που δεχόμαστε και τις νέες αιτήσεις για εγγραφή στο Μητρώο, προκύπτει ότι οι συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα αλλά και η δημιουργία νέων προϊόντων σε σχέση με κρυπτονομίσματα, αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό.
- Πόσες εταιρείες έχουν ενταχθεί στα μητρώα σας; Τι χρειάζεται για να τις δεχθείτε;
Στα μητρώα μας έχουν ενταχθεί έντεκα πάροχοι υπηρεσιών ανταλλαγής μεταξύ εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων εκ των οποίων οι έξι είναι και πάροχοι υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών. Τα απαιτούμενα για να εγγραφεί μία εταιρεία στα μητρώα μας περιγράφονται στην κανονιστική απόφαση που προανέφερα.
- Πόσο κοντά είμαστε στο να γίνουν τα κρυπτονομίσματα regulated;
Είμαστε πολύ κοντά στη ρύθμισή τους. Συγκεκριμένα στο τέλος του περασμένου Ιουνίου, η Προεδρία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με την πρόταση κανονισμού για τις αγορές κρυπτονομισμάτων (MiCA), η οποία φιλοδοξεί να ρυθμίσει τις αγορές και τα ζητήματα που συνδέονται με τα κρυπτοστοιχεία. Η πρόταση του κανονισμού καλύπτει τους εκδότες μη υποστηριζόμενων κρυπτονομισμάτων και τα λεγόμενα «stablecoins», καθώς και τους τόπους διαπραγμάτευσης και τα «πορτοφόλια» όπου κρατούνται εικονικά περιουσιακά στοιχεία.
Το προτεινόμενο ρυθμιστικό πλαίσιο έχει στόχο να προστατεύσει τους επενδυτές και να διατηρήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει να μην περιορίσει την καινοτομία. Επίσης, όσον αφορά τον κανονισμό για τις πληροφορίες που συνοδεύουν τις μεταφορές κεφαλαίων η προεδρία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρόσφατα κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία επεκτείνοντας το πεδίο εφαρμογής αυτών των κανόνων και στις μεταφορές εικονικών περιουσιακών στοιχείων.
- Γενικότερα, ποια είναι η γνώμη σας για τα κρυπτονομίσματα; Έχουν μέλλον στην Ελλάδα;
Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό τα κρυπτονομίσματα δείχνουν να έχουν μεγάλη ζήτηση - τάση που περιμένουμε ότι να συνεχιστεί, αν και στην παρούσα φάση υπάρχει μια επενδυτική αποστροφή προς το αυξημένο ρίσκο. Οι εποπτικές αρχές της κεφαλαιαγοράς μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ/ESMA) έχουμε επισημάνει τους κινδύνους που συνδέονται με τα κρυπτοστοιχεία και μάλιστα στην αντίστοιχη έκθεση της ESMA για τις Τάσεις, Κινδύνους και Ευπάθειες (ESMA Report on Trends, Risks and Vulnerabilities) που δημοσιεύεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα γίνεται αναλυτική αναφορά των θεμάτων ώστε οι επενδυτές να δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στους σχετικούς κινδύνους.
Ήδη από τις 17 Μαρτίου 2021, η ESMA δημοσίευσε την πρώτη της έκθεση σχετικά με τις τάσεις και τους κινδύνους (TRV) όπου, μεταξύ άλλων, επισήμανε τους αυξανόμενους κινδύνους που συνδέονται με επενδύσεις σε μη ρυθμιζόμενα κρυπτοστοιχεία αναγνωρίζοντας ότι τα κρυπτοστοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων εικονικών νομισμάτων, όπως το Bitcoin, συνεχίζουν να προσελκύουν την προσοχή του κοινού. Για τον λόγο αυτό, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (EBA, EIOPA και ESMA) υπενθύμισαν τη σημασία των παλαιότερων προειδοποιήσεών τους (warnings) για το ίδιο θέμα επαναλαμβάνοντας ότι ορισμένα κρυπτοστοιχεία είναι επικίνδυνα και κερδοσκοπικά και, όπως είχε ήδη από το 2018, οι καταναλωτές πρέπει να είναι προσεκτικοί για τον αυξημένο κίνδυνο από την αγορά και/ή κατοχή των προϊόντων αυτών, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας απώλειας όλων των κεφαλαίων τους.
Επιπλέον, επειδή η πλειοψηφία τους παρέμενε πλήρως αρρύθμιστη σε επίπεδο ΕΕ, αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές που αγοράζουν ή κατέχουν αυτά τα προϊόντα δεν απολαμβάνουν τις εγγυήσεις που έχουν οι επενδυτικές υπηρεσίες που διέπονται από κανονιστικό πλαίσιο.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι δημιουργούνται συνεχώς και καινούρια προϊόντα με βάση τα κρυπτονομίσματα από μεγάλους επενδυτικούς οίκους, τα οποία φαίνεται ότι διαδίδονται όλο και περισσότερο στην διεθνή επενδυτική κοινότητα. Επομένως έχει ιδιαίτερη σημασία οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές να συνεχίσουμε να αξιολογούμε σωστά τη συγκεκριμένη αγορά και να ρυθμιστεί κατάλληλα με ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο ώστε να προστατεύονται αποτελεσματικά οι επενδυτές. Προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται οι διατάξεις των κανονισμών που προανέφερα και για αυτό το λόγο έχει ιδιαίτερη αξία το γεγονός ότι είμαστε κοντά στην υιοθέτηση του ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου.
Νατάσα Παπαδημητροπούλου
